Uraloğlu: E-skuter yönetmeliğinde coğrafi çitleme ve yerli üretim şartı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Elektrikli Skuter Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikleri ve getirdiği yükümlülükleri açıkladı.
Yönetmelik, tarihçe ve amaç
Elektrikli Skuter Yönetmeliği ilk olarak 14 Nisan 2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. Bakan Uraloğlu, yönetmeliğin kısa mesafeli ulaşımda düzen, güvenlik ve çevresel etkinin azaltılması amacıyla hazırlandığını, ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda güncellendiğini belirtti. Değişiklikler 2 Aralık 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.
U-Net ve veri paylaşımı
Bakan Uraloğlu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı otomasyon sistemi U-Net'e işlenen verilerin belediyeler, emniyet, jandarma ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ile paylaşılacağını söyledi. Buna göre hareket eden her e-skuterin konumu üç dakikalık periyotlarla U-Net sistemine aktarılacak; sürüş tamamlandığında bilgiler en geç on dakika içinde sisteme girilecek. Sürüş dışındaki konum değişiklikleri de sisteme işlenecek.
Coğrafi çitleme ve uyarı mekanizmaları
Buna göre işletmeciler, yasaklı bölgeler için sistem üzerinden otomatik sınırlama getirmekle yükümlü olacak. Bakanın ifadesiyle: "Sürüş sırasında yasaklı bölgeye yaklaşılması halinde sürücü, direksiyonuna yerleştirilen işitsel cihazla uyarılacak". Bu bölgeye girilmesi halinde ise e-skuterin hızı kademeli olarak saate 6 kilometre'ye düşürülecek. Ayrıca devrilme uyarısı alınması durumunda işletmeci, sürücüyle telefon üzerinden iletişim kurarak durumu tespit edecek ve kaza verileri sisteme kaydedilecek.
Konum verisi ve yoğunluk kısıtları
Yeni düzenleme ile işletmecilerin bir ilde bulundurabilecekleri e-skuter sayısı, aldıkları toplam izin sayısının yüzde 70’inden az ve yüzde 130’undan fazla olamayacak. Kasım-Şubat döneminde alt sınır yüzde 40 olarak uygulanacak. Konum verileri bir tam gün üzerinden, 00.00-23.59 aralığının ortalamasına göre değerlendirilecek.
Çağrı merkezi, mobil uygulamalar ve yükümlülükler
İşletmecilerin 7/24 hizmet verebilecek çağrı merkezi veya aynı işlevi gören bir mobil uygulama bulundurma zorunluluğu devam ediyor. Şikayet ve taleplerin yönetmelikte öngörülen sürelerde sonuçlandırılması bekleniyor. Mobil uygulamalarda harita, anlık ücret bilgisi, yasaklı bölgeler, park edilemeyecek alanlar ve coğrafi çitleme sınırları açıkça gösterilecek; kullanıcının karbon ayak izi karşılaştırması için arayüz sağlanacak.
Hız limitleri, yaptırımlar ve teknik şartlar
UKOME tarafından belirlenen hız sınırları e-skuter işletmecileri için bağlayıcı olacak. Coğrafi çitleme, işitsel uyarı, hızın saatte 6 kilometreye düşürülmesi, devrilme bildiriminde sürücüyle iletişim ve kaza kayıtları gibi yükümlülüklere uymayan işletmecilere Yönetmeliğin 22'nci maddesi kapsamında 6 bin 923 lira idari para cezası uygulanabilecek; ceza doğrudan işletmeci firmaya kesilecek.
Şarj seviyesi ve yerli üretim zorunluluğu
Kullanıma sunulan e-skuterlerin asgari yüzde 20 şarj düzeyine sahip olması, kaza ve şikayet bilgilerinin aylık periyotlarla U-Net’e işlenmesi zorunlu tutuldu. Ayrıca e-skuterlerde asgari yüzde 30 yerli üretim şartı getirildi; sahada yer alacak e-skuterlerin en az yüzde 30’u, TSE tarafından belgelendirilmiş yerli üreticilerden temin edilecek. Yerli üretici işletmeler ürettikleri araçların seri, plaka ve kimlik numaralarını Bakanlığa iletecek; bu orana uyulmaması halinde işletmelerin faaliyetleri durdurulabilecek.
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANI ABDULKADİR URALOĞLU
