2025’te sağlıkta öne çıkan uygulamalar ve sonuçlar
Sağlık Bakanlığı, ‘Sağlıklı Türkiye Yüzyılı’ vizyonu çerçevesinde 2025 yılında koruyucu sağlık, dijital dönüşüm, yerli üretim ve farkındalık çalışmaları etrafında çok sayıda uygulamayı hayata geçirdi. Bakanlık, çalışmalarını “Koruyan, Geliştiren, Üreten Sağlık” modeline göre yeniden şekillendirerek toplumsal sağlığı önleyici yaklaşımla güçlendirmeyi hedefledi.
Koruyucu sağlık hizmetleri ve erken teşhis
Koruyucu sağlık kapsamında 40-69 yaş grubunda 1.040.885 kişiye mamografi taraması yapıldı. Ulusal Mamografi Raporlama Sistemi ile son bir yılda 25 binden fazla kadında kanser erken evrede tespit edildi. Kanser taramalarından daha fazla vatandaşın haberdar edilmesi amacıyla başlatılan SMS bilgilendirme uygulamasıyla yaklaşık 15 milyon vatandaş taramalara davet edildi.
Kronik hastalık izlemleri
Hastalık Yönetim Platformu (HYP) içindeki diyabet, hipertansiyon, kardiyovasküler risk, obezite, yaşlı değerlendirme, koroner arter hastalığı, kronik böbrek hastalığı, inme, astım ve KOAH modülleri aracılığıyla son bir yılda 69 milyon tarama ve 43,6 milyon izlem gerçekleştirildi.
Çocukluk çağı aşıları
1998’den beri uygulanan Hepatit B ile 2008’den beri uygulanan beşli karma aşının bir araya getirildiği altı bileşenli karma aşı uygulamasına başlandı. Ayrıca aşı takvimine tetanos-difteri-aselüler boğpaca (TDAB) aşısı eklendi.
Randevu erişimi ve MHRS iyileştirmeleri
Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden 2025 yılında toplam 388.095.539 randevu alındı. Sistemden günlük ortalama randevu sayısı 1,7 milyon seviyesine ulaştı. 81 ilde 72 branşta aynı güne, 73 ilde aynı gün tüm branşlara randevu verilebilecek hale getirildi. Yapılan düzenlemelerle randevu bekleyen hasta sayısı 4 milyondan 400 binin altına düştü ve bekleyen vatandaşların oranı yaklaşık olarak yüzde 90 azaldı.
MHRS üzerinden Sağlıklı Yaş Alma Merkezleri (YAŞAM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) ve Gebe Okullarına randevu alınabilmesi sağlandı. Şehit yakınları, gaziler ve gazi yakınlarına MHRS’de randevu önceliği tanındı. Ayrıca randevu talebi oluşturmadan önce vatandaşların tercihine sunulmak üzere aile hekimine yönlendirme uygulaması devreye alındı; aile hekimliklerinde akupunktur ve fitoterapi uygulamaları başladı.
Kampanyalar ve farkındalık çalışmaları
Sağlık Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında yürütülen “Sağlıklı Çocuk Sağlıklı Gelecek Programı” kapsamında şimdiye kadar 855 okulda 284.723 öğrenciye ulaşıldı. “İdeal Kilonu Öğren, Sağlıklı Yaşa” kampanyası kapsamında 3 ayda Türkiye genelinde 10 milyondan fazla vatandaşın boy-kilo ölçümleri yapıldı; hesaplanan vücut kitle indekslerine göre vatandaşların yaklaşık %65’inin fazla kilolu olduğu tespit edilerek Sağlıklı Yaşam Merkezlerine yönlendirildi.
“Dumansız Türkiye” iletişim kampanyasıyla 81 ilde yapılan çapraz denetimlerde 4 milyonu aşkın denetim gerçekleştirildi ve 30 binden fazla ihlal tespit edildi. Tütünle Mücadele Timleri (TİM) yaklaşık 700 bin vatandaşa ulaştı, 277 bin vatandaş ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattına yönlendirildi ve mobil sigara bırakma poliklinikleri ile TİM’ler tarafından 180 binden fazla vatandaşa danışmanlık sağlandı. “Normal Doğum Eylem Planı” ile primer sezaryen oranında 4,1 puan yani %12,3 düşüş sağlandı.
Anne ve gebelik hizmetleri
Anne dostu hastane sayısı 39 yeni hastane eklenerek 194 oldu. Gebe Okullarında 554.824 gebe eğitimi alırken, “Her Gebeye Ebe Uygulaması” kapsamında 377.000 gebeye ulaşıldı. Annelik Yolculuğu Mobil Uygulaması ile gebelik, doğum, lohusalık ve 0-2 yaş bebek bakımıyla ilgili bilimsel bilgiler ücretsiz sunuldu; uygulama mağazalarından 76.000 kez indirildi.
Sağlıkta dijitalleşme
E-nabız üzerinden sunulan “NeyimVar?” uygulaması ile son bir yılda 5,9 milyon kişi randevu alarak belirtilere göre doğru branşa yönlendirildi. RADIS-Akılcı Görüntüleme Karar Destek Sistemi ile gereksiz görüntülemeler azaltılarak maliyetler düşürüldü. Evde Sağlık Yönetim Sistemi (ESYS) ile e-Rapor entegrasyonu sayesinde tam bağımlı veya 80 yaş ve üstü kişilere ait 583.493 raporun otomatik yenilenmesi sağlandı.
Dijital organ bağışı düzenlemesi ile bağışın e-Nabız üzerinden yapılması mümkün kılındı; uygulamanın eklendiği ekim ayından itibaren yaklaşık 45 binden fazla vatandaş organını e-Nabız profili üzerinden bağışladı.
Üreten Sağlık: yerli teknoloji ve projeler
“Üreten Sağlık” modeli kapsamında başlatılan proje destekleriyle 41 yerli ürün geliştirme projesi başlatıldı. ASELSAN ile geliştirilen yerli kalp-akciğer makinesinin ilk testleri başarıyla tamamlandı; cihazın gelecek yıldan itibaren hastanelerde kullanılması planlanıyor. Yerli Sürekli Glikoz İzleme Cihazı üretimi tamamlanarak klinik çalışmalara başladı. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Biyoteknoloji Enstitüsü ile Kanser Enstitüsü ortak çalışmasıyla CAR-T hücre tedavisi yerli imkanlarla geliştirildi.
ASELSAN iş birliğiyle Mobil Dijital Röntgen Cihazı kamu hastanelerinde kullanılmaya başlandı; ASELSAN ortaklığıyla geliştirilen yerli otomatik şok cihazı (Otomatik Eksternal Defibrilatör - OED) dağıtımına başlandı. TÜSEB-Biosys iş birliğiyle geliştirilen ev tipi mekanik ventilatör “Bioxy” ilk kez tanıtıldı. TÜSEB tarafından aşı, biyoteknoloji, tanı kitleri ve yapay zeka destekli tıbbi cihazlara yönelik 1.924 Ar-Ge/Ür-Ge projesi desteklendi. Ayrıca “4Fikirden Ürüne Portalı” hayata geçirildi.
SMA ilacı ve yerli aşı çalışmaları
TÜSEB ile Polifarma İlaç arasında SMA ilacının yerli üretimine ilişkin protokol imzalandı; ilacın seri üretimine 2026 yılında geçilmesi hedefleniyor. Kuduz ve Kırım Kongo aşılarının tamamen yerli üretimi için laboratuvar çalışmaları son aşamaya geldi.
Denetimler ve dijital gözetim
İlaç, tıbbi cihaz, kozmetik ve sağlık beyanıyla yapılan satış ve tanıtımlara ilişkin denetimler sürdürüldü. İnternet ve sosyal medya mecralarındaki denetimler sonucu 1.418 internet sitesi erişime kapatıldı, sağlık beyanı içeren mevzuata aykırı tanıtımlarla ilgili 3.407 internet sitesi erişime engellendi ve idari para cezaları uygulandı.
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu talimatıyla başlatılan Risk Esaslı Denetim Sistemi (REDES) ile yapay zeka destekli veri analizleri uygulanarak risk oluşturan durumların tespiti sağlandı; REDES’in başarı oranı <%90 olarak açıklandı.
Acil sağlık hizmetleri ve yatırımlar
Acil sağlık hizmetleri ülke genelinde kırsal alanları kapsayacak şekilde yaygınlaştırıldı; acil sağlık istasyon sayısı 3.574’e çıkarıldı. 2025’te kara ambulanslarıyla yaklaşık 6,5 milyon hasta veya yaralı, deniz ambulanslarıyla 3.206 hasta veya yaralı, hava ambulanslarıyla ise 50.684 hasta veya yaralı nakledildi.
Sağlık yatırımları hız kazanarak yıl içinde 60 yeni ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesisinin yapımı tamamlandı; 302 yeni Aile Sağlığı Merkezi ve 71 Sağlıklı Hayat Merkezi açıldı.
Sonuç: 2025, koruyucu hizmetlerin güçlendiği, dijitalleşmenin derinleştiği ve yerli üretim kapasitesinin öne çıktığı bir yıl oldu. Sağlık Bakanlığı’nın uygulamaları toplumun erken teşhis, erişim ve yerli sağlık teknolojilerine erişim alanlarında somut sonuçlar verdi.
SAĞLIK BAKANLIĞI, 2025 YILINDA ‘SAĞLIKLI TÜRKİYE YÜZYILI' VİZYONU DOĞRULTUSUNDA KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ, DİJİTALLEŞME, YERLİ ÜRETİM VE FARKINDALIK KAMPANYALARIYLA SAĞLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİRMEYE YÖNELİK ÇOK SAYIDA UYGULAMAYI HAYATA GEÇİRDİ.
