Prof. Dr. Şevket Özkaya: Antioksidan ve vitamin takviyeleri ömrü kısaltıyor
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, son yıllarda yaygın şekilde kullanılan antioksidan ve vitamin destekleri hakkında önemli uyarılarda bulundu. Özkaya, sağlıklı yaşam ve yaşlanmayı geciktirme amacıyla alınan bu ürünlerin aksine yaşam süresini kısaltabileceğini belirtti.
Araştırma ve bilimsel bulgular
Özkaya, son 20 yılda gerçekleştirilen geniş ölçekli çalışmalara ve The Journal of the American Medical Association (JAMA)'da yayımlanan kapsamlı bir meta-analize dikkat çekti. İncelemede beta-karoten, A, C ve E vitaminleri ile selenyum gibi yaygın kullanılan antioksidan takviyeleri değerlendirildi ve takviye kullananlarda ölüm riskinin plasebo grubuna göre %4 daha yüksek olduğu tespit edildi. Ayrıca beta-karoten, E vitamini ve yüksek doz A vitamini alanlarda ölüm riskinin daha da arttığı kaydedildi; C vitamini ve selenyum için ise fayda gösterilemedi.
Riskler ve spesifik uyarılar
Prof. Dr. Özkaya, bazı takviyelerin belirli sağlık risklerini artırdığına değindi: özellikle E vitamini takviyelerinin erkeklerde prostat kanseri riskini yükseltebildiği ve A vitamini takviyelerinin kemik kırığı riskini artırdığına dair bilimsel veriler bulunduğunu hatırlattı. Özkaya, antioksidanların bazı durumlarda kanser hücrelerinin yararına çalışabileceğini, bu nedenle kanser hastalarına genellikle antioksidan takviyelerinin önerilmediğini vurguladı.
Yaşlanma ve takviye kullanımı
Özkaya, 'yaşlanmanın sadece oksidatif hasardan ibaret olmadığı' ve sürecin çok daha karmaşık biyolojik mekanizmalar içerdiğini belirterek antioksidanların yaşlanmayı yavaşlatacağına dair basitleştirilmiş yaklaşımlara itiraz etti. Sağlıklı bireylerin yüksek doz takviye kullanması için bir gerekçe olmadığını; antioksidan eksikliği saptanan kişilerin ise hekim denetiminde bu maddeleri almasının faydalı olabileceğini söyledi.
Özkaya'nın ifadeleri arasında öne çıkanlar: 'Ömrü uzatmıyor, hatta bazıları ömrü kısaltıyor' ve 'Sağlıklı bireylerin takviye alması için bir neden yok.'
Toplum sağlığı açısından önemi
Prof. Dr. Özkaya, dünya genelinde milyonlarca kişinin kalp-damar hastalıkları ve kanseri önleme amacıyla bu ürünleri kullandığını belirterek bulguların halk sağlığı açısından önemli olduğuna dikkat çekti: 'Antioksidan takviyeleri ne hayat kurtarıyor ne de insanları daha sağlıklı yapıyor.'
Alternatif: Sağlık Bakanlığı hizmetleri
Özkaya, kontrolsüz takviye kullanımına yönelmek yerine Sağlık Bakanlığı'nın sunduğu ücretsiz hizmetlerden yararlanılmasını önerdi. 'Sağlıklı Hayat Merkezleri'ne gidilerek diyetisyen, psikolog ve fizyoterapist gibi uzmanlardan ücretsiz destek alınabileceğini, bu merkezlerin sağlığı güçlendirecek ve hastalıklardan korunmayı sağlayacak tedbirlerin uygulanmasında yardımcı olduğunu belirtti.
GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANI PROF. DR. ŞEVKET ÖZKAYA, SON YILLARDA YAYGIN ŞEKİLDE KULLANILAN ANTİOKSİDAN VE VİTAMİN TAKVİYELERİYLE İLGİLİ ÇARPICI AÇIKLAMALARDA BULUNDU. ÖZKAYA, SAĞLIKLI YAŞAM VE YAŞLANMAYI GECİKTİRME AMACIYLA KULLANILAN BU TAKVİYELERİN TAM TERSİNE, YAŞAM SÜRESİNİ KISALTTIĞININ BİLİMSEL OLARAK KANITLANDIĞINI SÖYLEDİ.
