Zerzevan Kalesi yıl içinde 400 bin ziyaretçiye ulaştı
Diyarbakırın Çınar ilçesinde, Roma İmparatorluğu döneminde askeri yerleşim olarak kullanılmış, arkeolojik kazılarla tarih sahnesine çıkarılan 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi, yılın 12’nci ayına kadar yerli ve yabancı toplam 400 bin ziyaretçiyi ağırladı.
Konum ve korunan yapılar
Kale, ilçe merkezine yaklaşık 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında, 124 metre yüksekliğindeki kayalık bir tepede yer alıyor. Alanda yapılan arkeolojik çalışmalarda, bin dönüm alanda; 15 metre yüksekliğinde ve 1.200 metre uzunluğunda sur kalıntıları, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binaları, konutlar, tahıl ve silah depoları, kaya mezarları, su kanalları ile 63 su sarnıcı ortaya çıkarıldı.
Kazı çalışmaları ve destekçiler
Kültür ve Turizm Bakanlığı, valilik, Çınar Kaymakamlığı ve Diyarbakır Müzesi Müdürlüğü katkılarıyla 2014 yılında başlatılan kazılar aralıksız sürüyor. 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine alınan alan, bölgenin önemli turizm değerleri arasında yer alıyor.
Ortaya çıkan özgün yapılar
Kazılarda ayrıca yer altı kilisesi, 400 kişinin sığabileceği yer altı sığınağı, konutlar, gizli geçitler ve milattan sonra 4. yüzyılda önemini kaybeden dönemin Mithras dinine ait yer altı tapınağı ile tapınağa gizli dini törenler için gelenlerin konakladığı alanlar gün ışığına çıkarıldı.
Kazı başkanının değerlendirmesi
Prof. Dr. Aytaç Coşkun, kazıların 2014'ten beri sürdüğünü, alanın hem Diyarbakır hem bölge turizmi ve istihdamı için önem taşıdığını vurguladı. Coşkun, yıl içindeki 400 bin ziyaretçi sayısının restorasyon nedeniyle bazı alanların kapalı olmasına rağmen önemli olduğunu belirtti ve çevre düzenleme ile kazı çalışmalarının devam ettiğini söyledi. Yeni restorasyonların ziyarete açılmasıyla ziyaretçi sayısının 700-800 bin aralığına çıkabileceğini, nihai hedeflerinin ise yılda 1 milyon ziyaretçi olduğunu ifade etti. Ayrıca 2026 yılında alanın Dünya Mirası statüsüne alınmasının hedeflendiğini ekledi.
Arkeolojik değer ve buluntuların önemi
Coşkun, kalenin dünyanın en iyi korunmuş Roma sınır garnizonlarından biri olduğunu belirterek toprağın altında adeta büyük bir şehir bulunduğunu söyledi. Kazılarda ameliyat aletlerinden aydınlatma araçlarına, pişirme kaplarından askeri teçhizata kadar çok sayıda özgün eser çıkarıldığını ve bu buluntuların bölgenin tarihinin anlaşılmasına ve turizmine önemli katkı sağladığını ifade etti.
Ziyaretçilerin izlenimleri
Ziyaretçiler de izlenimlerini paylaştı. Sevtap Güzeltürk, 54 kişilik bir grupla Antalya'dan geldiklerini, Diyarbakır turunun kendileri için etkileyici geçtiğini ve tekrar geleceğini söyledi. Doktor Cemile İnci tarih kitaplarının içinde dolaşıyormuş gibi hissettiğini, Mezopotamya’nın etkileyici atmosferini yaşadığını belirtti. Nesrin Ülk ise buranın önemli bir tarih barındırdığını, herkesin görmesi gerektiğini dile getirdi.
DİYARBAKIR'IN ÇINAR İLÇESİNDE, ROMA İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE "ASKERİ YERLEŞİM" OLARAK KULLANILAN, ARKEOLOJİK KAZILARLA GEÇMİŞE IŞIK TUTAN 3 BİN YILLIK ZERZEVAN KALESİ, YILIN 12'İNCİ AYINA KADAR YERLİ VE YABANCI 400 BİN ZİYARETÇİ AĞIRLADI.
