Zelenskiy, 20 Maddelik Barış Planını Kamuoyuna Açıkladı
Miami görüşmelerinde üzerinde anlaşılan metin Moskova'ya gönderildi
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ABD ile yürütülen müzakerelerde üzerinde uzlaşılan 20 maddelik planı gazetecilere açıkladı. Zelenskiy planı hafta sonu Miami'de ABD ve Ukrayna heyetleri tarafından kararlaştırılan metin olarak tanımladı ve bunun 'savaşı sona erdirmenin ana çerçevesi' olduğunu belirtti.
Zelenskiy, planın Moskova yönetimine iletildiğini ve metinde Rusya'nın yeniden saldırması halinde ABD, NATO ve Avrupalı ülkelerin koordineli askeri müdahale sağlayacağı güvenlik garantilerinin yer aldığını söyledi. Ayrıca planda Ukrayna birliklerinin doğudaki bazı noktalardan çekilmesi ve yerlerine silahsızlaştırılmış bir ekonomik bölge kurulması önerisi bulunduğunu aktardı. Zelenskiy görüşmede 'İki seçenek var. Ya savaş devam edecek ya da tüm potansiyel ekonomik bölgelerle ilgili bir karar alınması gerekecek' ifadesini kullandı.
Zelenskiy, Donetsk'te Ukrayna kontrolündeki yüzde 25'lik alandaki birliklerin 5, 10 veya 40 kilometre geri çekilerek ekonomik bölge oluşturulabileceğini, bu durumda Rusya'nın da benzer adımlar atmasının gerektiğini vurguladı. Donetsk'te kurulacak serbest ekonomik bölgenin Ukrayna yönetimi ve polisi altında olması gerektiğini, 'kesinlikle Rus polisi altında olmaması gerektiğini' söyledi. Ayrıca planın tamamı hakkında referandum yapılması gerektiğini ve Donbas'taki potansiyel serbest ekonomik bölgeye ancak referandumla karar verilebileceğini belirtti. Hassas toprak meselelerinin ise 'liderler düzeyinde' çözülmesi gerektiğini kaydetti.
Plan, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff tarafından daha önce Ruslarla üzerinde çalışıldığı belirtilen ve Rus taleplerine yakın olduğu düşünülen 28 maddelik belgenin güncellenmiş hali olarak değerlendiriliyor.
20 Maddelik Planın Ana Başlıkları
1- Ukrayna'nın egemenliği yeniden teyit edilecek.
2- Rusya ve Ukrayna arasında saldırmazlık anlaşması imzalanması.
3- Ukrayna güçlü güvenlik garantileri alacak.
4- Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin sayısı barış zamanında 800 bin olarak kalacak.
5- ABD, NATO ve Avrupa Birliği'ne üye ülkeler, Ukrayna'ya NATO'nun 5. maddesinde belirtilen şekilde güvenlik garantileri sağlayacak. (Rusya'nın Ukrayna'ya saldırması durumunda askeri müdahaleyi içeren karşılık verilecek, tüm yaptırımlar yeniden yürürlüğe girecek)
6- Rusya, Avrupa ve Ukrayna'ya yönelik saldırmazlık politikasını resmileştirecek.
7- Ukrayna AB üyesi olacak ve Avrupa pazarına kısa süreliğine ayrıcalıklı erişim hakkı elde edecek.
8- Ukrayna için küresel kalkınma paketi, ayrı bir yatırım anlaşmasında tanımlanacak.
9- Rus saldırganlığının yol açtığı zararlar için gerçek tazminat sağlanacak. Ukrayna'nın yeniden yapılanma ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli fonlar oluşturulacak.
10- Anlaşmanın imzalanmasının ardından Ukrayna ile ABD arasında serbest ticaret anlaşması imzalama süreci hızlandırılacak.
11- Ukrayna, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması uyarınca nükleer olmayan bir devlet olarak kalacağını teyit edecek.
12- Zaporijya Nükleer Santrali'nin ABD, Ukrayna ve Rusya tarafından işletilmesi. Ancak bu, henüz çözüm bulunamamış iki konudan biri.
13- Ukrayna ve Rusya, okullarda farklı kültürlere karşı anlayış ve hoşgörüyü teşvik eden, ırkçılığı ve önyargıyı ortadan kaldıran eğitim programları uygulamayı taahhüt edecek. Ukrayna, AB'nin dini hoşgörü ve azınlık dillerinin korunmasına ilişkin kurallarını uygulayacak.
14- Donetsk bölgesinde askerden arındırılmış veya serbest bir ekonomik bölge oluşturulacak. Rusya, Ukrayna'nın Dnipropetrovsk, Sumy, Harkov ve Mykolaiv bölgelerindeki topraklarından askerlerini çekecek. Ancak toprak meselesi, en tartışmalı ve en zorlu ikinci konu. Ukrayna toprak değişikliklerini tanımadan, ateşkesin anlaşmanın yapıldığı tarihteki fiili asker konuşlanma çizgisi doğrultusunda belirlenmesi gerektiğinde ısrar ediyor.
15- Gelecekteki bölgesel düzenlemeler konusunda anlaşmaya varıldıktan sonra hem Rusya hem de Ukrayna bu düzenlemeleri zorla değiştirmemeyi taahhüt edecek.
16- Rusya, Ukrayna'nın Dinyeper Nehri ve Karadeniz'i ticari faaliyetler için kullanmasını engellemeyecek. Seyir ve ulaşım özgürlüğünü kapsayan ayrı bir denizcilik anlaşması ve erişim anlaşması imzalanacak. Bu anlaşmanın bir parçası olarak Kinburn Spit (Kılburun Kıyı Oku) askerden arındırılacak.
17- Savaş esirleri, sivil tutuklular ve çatışma mağdurlarıyla ilgili konuları ele almak üzere bir insani yardım komitesi kurulacak.
18- Ukrayna, anlaşmayı imzaladıktan sonra en kısa sürede seçime gidecek. Zelenskiy'ye göre ateşkesin ardından 60-90 gün içinde devlet başkanlığı seçimleri yapılabilir ve parlamento, sıkıyönetimi kaldırmadan bunu yasa yoluyla güvence altına alabilir. Sıkıyönetim kaldırıldıktan sonra parlamento ve yerel seçimler de yapılabilir.
19- Anlaşmanın uygulanması, ABD Başkanı Donald Trump liderliğindeki bir Barış Konseyi tarafından izlenecek. Bu mekanizmanın üyeleri arasında Ukrayna, Avrupa, NATO, Rusya ve ABD yer alacak. İhlaller yaptırımlara tabi olacak.
20- Tüm taraflar bu anlaşmayı kabul ettikten sonra derhal tam bir ateşkes yürürlüğe girecek.
UKRAYNA DEVLET BAŞKANI VLADİMİR ZELENSKİY, RUSYA İLE SAVAŞIN SONA ERDİRİLMESİ AMACIYLA ABD İLE YÜRÜTÜLEN BARIŞ MÜZAKERELERİNDE ÜZERİNDE ÇALIŞILAN 20 MADDEYİ AÇIKLADI.
