Yapay zekâyla yeniden seslendirilen türküler Sivas’ta tartışma yarattı
Yapay zekâ teknolojisinin hızla ilerlemesiyle birlikte bazı türküler kısa sürede yapay zekâ tarafından seslendirilmeye başladı. Bu uygulamalar, özellikle Sivas’taki âşık ve halk ozanları arasında hem ilgi hem de endişe doğurdu; bazıları destek verirken bazıları kültürün zarar göreceğinden kaygılanıyor.
Zeki Hayaloğlu — Gelenek ve teknoloji arasında denge
Zeki Hayaloğlu, Sivas’ta yaşayan ve aşıklık geleneğinin son temsilcilerinden biri olarak yapay zekâyı tamamen dışlamıyor butunlüğüyle değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor. Hayaloğlu, "Her şeyden önce kendi müziğimizi kaybetmememiz gerekiyor. Yapay zekâ çok güzel bir şey ve bazı konularda çağımızdaki öğrencilere lazım olan bir ihtiyaç" diyerek teknolojinin faydalarını kabul ediyor.
Hayaloğlu, yapay zekânın eserleri "yüzde doksan" değiştirdiğini, kendi eserini denediğinde farklı bir yorum elde ettiğini belirtiyor ve "Öz kökenimizdeki bilgileri ve kayıtları etkilemeyeceğini düşünüyorum. Ama diğer yandan ekleme yapılırsa kültürümüzü de kötü bir şekilde bozabilir" uyarısında bulunuyor.
Ozan Efsani (Mustafa Efsani) — Varoluşsal kaygı
Ozan Efsani mahlaslı Mustafa Efsani, yapay zekâyı doğrudan kendine rakip olarak görüyor: "Adı ile beraber düşündüğümüz zaman o yapay ben asıl. Ben varken onun adının geçmemesi gerekiyor." Efsani, yapay zekânın eserleri "yüzde doksan" değiştirdiğini vurgulayıp teknolojinin âşıkları sahneden uzaklaştırabileceği endişesini paylaşıyor.
Efsani, gençlere çağrı yaparak saz ve geleneği öğrenmelerini istiyor: "Benim 40 tane talebem var, onlarda sazı öğrensinler. Hem kısa sap hem uzun sap ben onlara öğretirim, gençlere tavsiyem bu şekilde."
Kenan Bilgaç — Kültürel özden kopma endişesi
Halk ozanı Kenan Bilgaç, yapay zekânın türküleri özünden koparabileceğini savunuyor. Bilgaç, "Teknolojinin peşinden yetişemiyoruz. Güzele kullanırsan güzel, kötüye kullanırsan kötüdür" diyerek kullanım amacının belirleyici olduğunu ifade ediyor.
Bilgaç, kendi üslubunun kolayca taklit edilemeyeceğini belirtiyor ve müzikteki makam çeşitliliğine dikkat çekiyor: "Türkülerde şarkılarda çeşitli çeşitli makamlar var... 5-6 makamda ancak çalıp söyleyebiliyoruz. Eserlerimizi pek fazla etkilemez ama kültürümüzü zayıflatabilir yani olumsuz etkiler. Gençlere kültürü özünden öğrenmelerini isterim ama yapay zekâdan değil."
Sonuç: Sivas’taki bu görüş ayrılığı, yapay zekâ teknolojisinin kültürel miras üzerindeki etkisini tartışmaya açıyor. Bir kesim teknolojinin eğitim ve erişim açısından fırsat sunduğunu düşünürken, diğerleri geleneksel icranın korunması gerektiğinde ısrar ediyor.
YAPAY ZEKA TEKNOLOJİNİN İLERLEMESİYLE BİRLİKTE BİRÇOK ŞARKI VE TÜRKÜ YAPAY ZEKAYA SESLENDİRİLMEYE BAŞLADI. KISA SÜRE İÇERİSİNDE HAZIRLANAN VE BAZI KESİMLERİN İLGİSİNİ ÇEKEN BAHSE KONU TÜRKÜLER, HALK OZANLARI VE ÂŞIKLARI DA İKİYE BÖLDÜ. KİMİLERİ YAPAY ZEKANIN KENDİLERİNİN ÖNÜNE GEÇECEĞİNİ SÖYLERKEN KİMİLERİ İSE DESTEKLEDİ.
