Ülkelerin yeni tel örgüsü: Veri merkezleri
Dijitalleşmeyle birlikte devletlerin güvenliği artık sadece kara, deniz ve hava sınırlarıyla sınırlı değil. Kamu kurumları, savunma sanayii, sağlık ve finans altyapıları gibi kritik veriler, modern sınır hattını oluşturuyor ve bu verilerin korunması veri merkezlerinin stratejik önemini artırıyor.
Veri merkezlerinin stratejik rolü
Türkiye’de e-devlet uygulamalarından bankacılık sistemlerine, sağlık kayıtlarından savunma sanayine kadar yüzlerce hizmet veri merkezleri üzerinden kesintisiz sağlanıyor. Uzmanlara göre olası siber saldırı veya afet durumlarında yerli ve yedekli veri merkezleri hayati rol üstleniyor. Yapay zeka ve büyük veri uygulamalarının yaygınlaşması ise bu merkezlerin işlem gücü ve güvenlik gereksinimlerini daha da öne çıkarıyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı da veri merkezlerinin stratejik önemine vurgu yaparak önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin veri merkezi ve yapay zeka altyapısına yönelik milyarlarca dolarlık yatırım çekmeyi hedeflediğini açıkladı. Bakanlık, yerli ve milli altyapıların güçlendirilmesiyle verinin ülke sınırları içinde korunmasının amaçlandığını belirtiyor.
Yatırımların bölgesel kayışı: Karadeniz ve Trabzon
Veri merkezi yatırımları İstanbul dışına kayıyor; Karadeniz Bölgesi soğuk iklimi, enerji altyapısı ve stratejik konumuyla yeni yatırımlar için avantajlı bölgeler arasında gösteriliyor. Uzmanlar, özellikle Trabzon ve çevresinin bölgesel veri merkezi üssü olma potansiyeline dikkat çekiyor.
Trabzon’dan değerlendirme
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Meclis Üyesi Ahmet Kazaz konuyla ilgili görüşlerini paylaştı:
"Bu değişen ve dönüşen dünyanın iki tane güçlü etkeni var. Bunlardan biri küresel ısınma diğeri de teknoloji. Baktığımızda bunların ikisi de birbirini çok etkiliyor. Veri merkezleri dünyanın geleceğindeki veriyi tutma, kullanma ve işleme konusunda en önemli faktörün olduğu yer. Dünya bu konuda çok ciddi bir farkındalıkta ve buna yatırım yapar nitelikte. Bir yıl içerisindeki değişim 1.7 milyar dolarlık bir yatırımdan 4 milyar dolarlık bir yatırım çıktı. Dünyanın geleceğinde bu denli önemi olan veri merkezleri için kendi coğrafyamızın ve şehrimizin buna çok uygun olduğunu gördüm. Bölgemiz küresel ısınma da dünyada en az ısınan coğrafyalardan ve şehirden biriyiz. İklimsel değişimde aynı. Su sorununda bölgesel olarak ve şehir olarak bir problemimiz yok. Enerji, teknoloji altyapısı, yatırım, ulaşım ve lojistik açısından baktığımızda bir problemimiz yok. Bir veri merkezi kurulurken de en çok bunlara bakılıyor. Çünkü en önemli maliyetinin enerji ve soğutma olduğu en önemi gerçek olarak ortaya çıkıyor. Bu anlamda coğrafyamızı ve şehrimizi dikkate aldığımızda bu avantajları sunabilecek çok şeye sahip. Bu şehir ve coğrafya değişecekse yeni dünyanın en önemli gerçeği bu. Bu gerçeği biz şehir adına bir vizyona dönüştürmezsek aslında şehir için talep ettiğimiz bir çok şeyin neden talep edilir gerçeğini de anlatamıyor ya da vurgulamıyor oluyoruz. Şehrimizin bundan sonraki vizyonunda önemli bir alan olduğunu bu değişime ve dönüşüme şehrimizle birlikte çok ciddi fayda sağlayacağını gençleri şehirde tutacağımızı düşünüyorum. Böyle bir vizyonla şehrimizin uzun zamandır duraksadığı ve kendini bir tık kabuğunu kırmada sorun yaşadığı gerçeğini aşacağını düşünüyorum"
"Veri merkezinin Trabzon’a kurulması halinde kentin 10 yıl içerisinde 10 gömlek yukarı gideceğini" söyleyen Kazaz, ayrıca "Türkiye’de büyük şirketlerin hareketlerine baktığımızda daha yaşanabilir alanda daha konforlu konumlanmayı tercihi çalışanlar açısından çok geliştiriliyor. Yazılım ve teknolojiyi başlı başına bir şeymiş gibi görmemek lazım. Bence bugünkü yaşamın en üst şemsiyesi. Büyük sektörler onun altında. Trabzon’da böyle bir süreç sanayinin, turizmin ve buna bağlı sektörlerin kendi içlerinde çok hızlı yenilenmesi, sınır atlanması hem şehrin gelirine hem istihdamına hem de gençleri şehirde tutma açısından çok büyük faydaya hizmet edeceğini düşünüyorum. Veri merkezinin Trabzon’a kurulması halinde 10 yıllık zaman diliminde Trabzon 10 gömlek yukarı gider. Çevre şehirlerde bile yüzde 20’lik bir değişime sebebiyet veriyor"
Özetle, veri merkezleri hem ulusal güvenlik hem de bölgesel kalkınma açısından yeni bir sınır hattı oluşturuyor; Türkiye ve yerel aktörler bu alandaki yatırımları çekmeye odaklanırken, Trabzon gibi bölgeler somut fırsatlar sunuyor.
TRABZON TİCARET VE SANAYİ ODASI (TTSO) MECLİS ÜYESİ AHMET KAZAZ, DÜNYANIN ÇOK DÖNÜŞTÜĞÜNÜ VE DEĞİŞTİĞİNİ BELİRTTİ.
