Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 2026 Bütçe Sunumu: Yatırımlar ve Hedefler
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bakanlığın 2026 yılı bütçesini sundu. Uraloğlu, yollar, havalimanları, limanlar ve haberleşme altyapısının Türkiye'nin görünümünü değiştirdiğini belirtti ve gerçekleştirilen projeler ile geleceğe dönük hedefleri açıkladı.
Genel Değerlendirme ve Tamamlanan Projeler
Bakan Uraloğlu, 2025 yılında toplam yatırım tutarı 189 milyar lira olan 44 projeyi tamamlayıp hizmete sunduklarını söyledi. 2003'ten bu yana 510 tarihi köprüyü restore ettiklerini ve bu yıl da 11 köprüyü daha ayağa kaldırarak kültürel mirası gelecek nesillere aktardıklarını vurguladı.
Karayolları ve Marmara Bölgesi Projeleri
Türkiye genelinde otoyol ağını genişleterek uzunluğunu 3.796 kilometreye çıkardıklarını ve 2028 sonu itibarıyla bunun 4.330 kilometreye ulaşmasının hedeflendiğini aktardı. Marmara Bölgesi'nin ülke nüfusunun yüzde 31'ini ve milli gelirin yüzde 45'ini barındırdığını belirten Uraloğlu, bölgedeki otoyol ringinin yalnızca ulaşım değil, afet anlarında hızlı müdahale ve güvenli tahliye için de kritik olduğunu söyledi.
Kuzey Marmara Otoyolu Nakkaş-Başakşehir kesiminde çalışmaların sürdüğünü; Sarıyer-Kilyos Tüneli ile boğaz çevresindeki alternatif ulaşım akslarının güçlendirileceğini ifade etti. Ayrıca 2028'de Çanakkale Otoyolu'nun Kınalı-Malkara kesiminin tamamlanarak Marmara'nın batısında güçlü bir ring oluşturulacağı ve Çeşmeli-Kızkalesi Otoyolu yapım çalışmalarının devam ettiği bildirildi.
Havacılıkta Genişleme ve Başarılar
Türkiye'nin hava yolu altyapısını güçlendirerek ülkeyi küresel uçuş merkezi haline getirdiklerini belirten Uraloğlu, havalimanı sayısını 58'e çıkardıklarını ve 175 ülke ile havacılık anlaşması bulunduğunu söyledi. Türkiye'nin 2024'te 231 milyon yolcu ile Avrupa'da 3., dünyada 7. sırada yer aldığı bilgisini paylaştı.
İstanbul, Sabiha Gökçen, Antalya, Esenboğa, Adnan Menderes ve Dalaman havalimanlarının uluslararası sıralamalardaki başarılarıyla ülkenin konumunun güçlendiğini vurgulayan Uraloğlu, Yozgat ve Bayburt-Gümüşhane havalimanlarıyla havalimanı sayısını 60'a çıkaracaklarını söyledi. Ayrıca 2003'te 60 olan dış hat uçuş sayısını yüzde 492 artırarak 2025'te 355 noktaya uçan bir ağ kurduklarını kaydetti.
Bakan, 17 Nisan'da İstanbul Havalimanı'nda başlatılan üçlü bağımsız pist operasyonuyla aynı anda üç uçağın iniş ve kalkış yapabildiği sistemin devreye alınmasıyla Avrupa'da ilk, dünyada ise ABD'den sonra ikinci ülke konumuna geldiklerini ifade etti. Yerli ve milli hava trafik yazılımının 7 havalimanında kullanıldığını söyledi.
Denizcilik ve Liman Yatırımları
Denizcilikte önemli bir büyüme yaşandığını anlatan Uraloğlu, yük elleçleme miktarının 456 milyon tonu aştığını belirtti. Dünya çapında en fazla konteyner elleçleyen ilk 100 liman arasında yer alan Ambarlı, Kocaeli, Tekirdağ ve Mersin limanlarının yanına Aliağa Limanı'nı da eklediklerini söyledi.
Uraloğlu, filonun 2002'de 17. sırada olduğunu; 2025 yılının ilk yarısında 2.203 gemi ile dünya deniz ticaretinde 10. sıraya yükseldiğini kaydetti. Montrö Sözleşmesi'ndeki güncellemeler ile boğaz geçiş gelirlerinin son üç yılda 38 milyon dolardan 223 milyon dolara çıktığını aktardı. Tersanelerde yıllık üretimin yaklaşık 300 bin dedveyt ton kapasiteye, ihracat değerinin ise kilogram başına 20 dolar düzeyine ulaştığını belirtti.
Haberleşme, 5G ve Uzay Çalışmaları
5G teknolojisiyle Türkiye'yi dijital dünyanın merkezine taşımayı hedeflediklerini söyleyen Uraloğlu, geniş bant ve mobil abone sayısının 97 milyon olduğunu, fiber altyapının ise 638 bin kilometreye ulaştığını aktardı. e-Devlet Kapısı sayesinde Türkiye'nin Birleşmiş Milletler e-Devlet Endeksi'nde 193 ülke arasında 27. sırada ve Avrupa'da ilk 10'da yer aldığını belirtti.
Geçen yıl fırlatılan yerli uydu Türksat 6A ile kendi uydusunu üreten ülkeler arasına girdiklerini, Türksat 7A için de çalışmalara başladıklarını söyledi. Türksat 6A ile aktif haberleşme uydu sayısının 6'ya çıktığını ve dünya nüfusunun üçte ikisine ulaştıklarını ifade etti. Ayrıca Tek Kart-Türkiye Kart projesinin yaygınlaştırıldığını dile getirdi.
16 Ekim'de yapılan 5G ihalesinden 3 milyar 534 milyon dolar gelir elde edildiğini; bu kaynağın altyapı yatırımları ve AR-GE çalışmalarına aktarılacağını belirtti. Türk Telekom imtiyaz süresinin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile yapılan anlaşmayla 2050'ye kadar uzatıldığını, toplam bedelin 20 milyar dolar olduğunu; bunun 3 milyar dolarının uzatma, 17 milyar dolar'ının ise yatırım olarak kararlaştırıldığını aktardı.
Bütçe, Denetim Bulguları ve Kapanış
Uraloğlu, bakanlık ve ilgili birimlerin 2026 yılı için toplam bütçe ödeneğinin 605 milyar lira olarak öngörüldüğünü, bunun geçen yıla göre yaklaşık yüzde 13 artış anlamına geldiğini söyledi. Sayıştay denetiminde ortaya konan bulguların titizlikle ele alındığını belirten Uraloğlu, 2024 raporundaki 23 bulgunun 14'ünün çözüldüğünü, 9'unun ise çalışmaların sürdüğünü bildirdi.
Sunum sırasında muhalefet milletvekillerinin müdahaleleri nedeniyle konuşması sık sık kesilen Uraloğlu, yapılan yatırımların vatandaşın vergileriyle hayata geçirildiğini ve verilen rakamların her türlü otorite tarafından ölçülebilir olduğunu vurguladı. Uraloğlu, 2026 bütçesinin Türkiye'nin büyüme hedeflerine yeni ivme kazandıracağına inandığını sözlerine ekledi.
