Timuçin Özat: Girit’te 2026-2029 arasında 8’in üzerinde deprem ve Akdeniz’de tsunami riski
Timuçin Özat, 22 yıllık deprem araştırma deneyimiyle Girit Adası'nın güney hattında 2026-2029 döneminde 8,1-8,2 büyüklüğünde bir deprem beklediğini ve bunun Akdeniz genelinde tsunami riski doğuracağını açıkladı. Özat, bu etkinin Türkiye’nin güneybatı kıyıları başta olmak üzere birçok ülkeyi kapsayacağını ifade etti.
Araştırmacının geçmişi ve çalışmaları
Timuçin Özat, yer bilimleri alanında 22 yıldır kendi yöntemleriyle çalışmalar yürüttüğünü, eğitim sürecinde Coğrafi Bilgi Sistemleri bölümünü okuduğunu ve hâlihazırda Jeoloji Bölümü öğrencisi olduğunu belirtiyor. Çalışmalarının başlangıcını 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nde yaşadığı kişisel kayıpla ilişkilendiren Özat, 1 Mayıs 2003 Bingöl (6,4) depreminin ardından araştırmalarını yoğunlaştırdığını aktardı. Bugüne dek yer, zaman ve büyüklük vererek 23 tespit yaptığını, bunların 18’inin gerçekleştiğini söyledi.
Girit için öngörüler ve gerilme birikimi
Özat, Afrika levhasının Ege ve Anadolu’nun altına daldığı bölgede 1303 yılından beri sismik boşluk bulunduğunu ve bunun sonucunda 722 yıllık bir gerilme biriktiğini savunuyor. Bu alanın 2026-2029 arasında 8,1-8,2 büyüklüğüne ulaşabileceğini, Mercalli ölçeğinde yer yer 9-10 şiddetinde salınımlar oluşabileceğini iddia etti.
Beklenen tsunami etkileri ve etki alanı
Özat, böyle bir ana şokun Akdeniz’de tsunami riski yaratacağını belirterek Türkiye kıyılarında özellikle şu yerlerin etki alanında olacağını söyledi: Muğla (Datça, Fethiye, Marmaris, Milas, Bodrum, Ula, Köyceğiz, Ortaca, Dalaman, Seydikemer), Antalya (batısı, Finike, Kaş, Alanya doğusu), Aydın (Kuşadası, Didim, Söke) ve İzmir (Selçuk, Menderes, Seferihisar, Urla, Çeşme) kıyıları. Tsunami dalgalarının kıyılara ulaşma süresinin 15-25 dakika, dalga boyunun 2-8 metre, düz alanlarda ilerleme mesafesinin 1-2 kilometre olabileceğini öne sürdü.
Yerel ve bölgesel uyarılar
Özat, Mayıs 2025’te Girit’in kuzeyinde meydana gelen iki adet 6,0 büyüklüğündeki depremin ve Marmaris açıklarında yaşanan 5,8 büyüklüğündeki sarsıntının bu sürecin görünen kısmı olduğunu belirtti. Ana şoktan önce 2026-2028 döneminde 5.0, 5.3, 5.5, 5.8 büyüklüklerinde en az 4-5 adet orta ölçekli depremin olacağını ifade etti.
Tahmin yöntemi ve geçmiş tespitler
Özat, depremi yüzde 100 bilmenin mümkün olmadığını ancak bazı bölgelerde sismik boşlukların disiplinli takibiyle matematiksel tahminlerin %60 ila %90 güven aralığıyla yapılabileceğini, %15-20 yanılma payının normal olduğunu söyledi. 2003-2025 arasındaki çalışmalarında toplam 23 tespit yaptığını, bunlardan 18 tanesinin gerçekleştiğini ve en büyük isabetinin 23 Ekim 2011 Van (Erciş-Tabanlı) 7,2 depremini doğru tahmin etmesi olduğunu belirtti.
Türkiye içindeki diğer değerlendirmeler
Türkiye’de bilinen 476 diri fay olduğunu, 2099’a kadar bilinen hatlarda 7,5 üzeri bir deprem ihtimalinin düşük olduğunu savunan Özat, Kuzey Anadolu Fayı’nda gerilimin büyük kısmının geçtiğimiz yüzyılda boşaldığını, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu-Ege’de de benzer boşalmalar yaşandığını söyledi. Bazı yerel riskler için örnekler vererek gelecekte farklı bölgelerde 6,4-7,2 aralığında depremler beklediğini aktardı.
Tsunami tatbikatları çağrısı
Gazetecilik geçmişine de atıf yapan Özat, Akdeniz’in tsunami sıklığı ve tehlikesi açısından Pasifik’ten sonra ikinci sırada yer aldığı görüşünü dile getirdi ve tsunami tatbikatlarının kapsamlı şekilde yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca son 2 bin 500 yılda Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz’de 92 tsunami kaydı bulunduğunu söyledi.
22 YILLIK DEPREM ARAŞTIRMACISI TİMUÇİN ÖZAT: "GİRİT'TE 8'İN ÜZERİNDE DEPREM AKDENİZ'DE TSUNAMİ RİSKİ DOĞURUR"
