Pezeşkiyan: 'ABD ve bazı Batılı ülkeler bağımsız ülkelerin egemenliğini hedef alıyor'
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Kazakistan'ın başkenti Astana'da Kasım Cömert Tokayev ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Pezeşkiyan, bölge ve uluslararası ilişkilerdeki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Komşuluk politikası ve tarihî-kültürel bağlar
Pezeşkiyan, İran'ın komşuluk politikası çerçevesinde Orta Asya'ya özel önem verdiğini belirterek Kazakistan'ı "bölgedeki önemli ortak ve Hazar havzasında etkili bir komşu" olarak tanımladı. İki ülke halkları arasındaki derin kültürel, tarihî ve dinî bağlara dikkat çeken Pezeşkiyan, bu ortaklığın İpek Yolu mirası üzerine kurulu olduğunu ve "İran ve Kazakistan ortak bir medeniyet havzasını paylaşan iki Müslüman ülkedir" ifadelerini kullandı. Pezeşkiyan ayrıca Farabi'nin mirasına atıf yaparak iki ülke arasındaki kültürel bağların önemine vurgu yaptı.
Görüşmelerin kapsamı ve iş birliği alanları
Tarafların görüşmelerinin yapıcı ve kapsamlı bir çerçevede geçtiğini söyleyen Pezeşkiyan, tarım, sanayi, madencilik, ulaşım, transit, bilim, kültür, yargı ve yeni teknolojiler başta olmak üzere çok sayıda alanda iş birliği imkanlarının ele alındığını belirtti. Bu çerçevede imzalanan belgelerin Tahran-Astana ilişkilerinin geleceğine olumlu yansıdığı ifade edildi.
Ekonomi, ticaret ve ulaşım hedefleri
İki ülke arasındaki mevcut kapasitelere işlerlik kazandırılması, ekonomik engellerin kaldırılması ve Ortak Ekonomik Komisyon'un rolünün güçlendirilmesi konusunda mutabakat sağlandığı bildirildi. Pezeşkiyan, doğu-batı ve kuzey-güney ulaşım koridorlarının tamamlanmasına dair verimli görüşmeler yapıldığını belirterek, ticaret hacminin son dönemde yüzde 40 arttığını ve iki ülkenin ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarmayı hedefleyen bir yol haritasının hazır olduğunu söyledi. Ayrıca bankacılık alanındaki sorunların çözümünün ve İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşmasının tam hayata geçirilmesinin önemine değindi.
Bölgesel duruş ve ortak prensipler
Pezeşkiyan, İran ile Kazakistan'ın bölgesel ve uluslararası konularda ortak görüşlere sahip olduğunu, güce başvurmama, egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı ile anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi prensiplerini paylaştığını vurguladı. Nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımında da benzer bir tutum benimsediklerini belirten Pezeşkiyan, iki ülkenin Şanghay İşbirliği Örgütü, Avrasya Ekonomik Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Hazar'a kıyıdaş ülkeler arasındaki platformlarda yakın temaslarda bulunduğunu ifade etti. Pezeşkiyan, bölgenin hassas bir süreçten geçtiğini belirterek şunları söyledi: 'Bölgemiz hassas ve karmaşık bir süreçten geçiyor. Ne yazık ki uluslararası ilişkilerde tek taraflılık artmış durumda. ABD ve bazı batılı ülkeler bağımsız ülkelerin kimliğini ve egemenliğini hedef alıyor. Böyle bir ortamda ikili ilişkilerin daha ciddi ve hassas şekilde geliştirilmesi zorunludur.'
Kültürel iş birlikleri ve taahhütler
Kültürel ilişkiler ile halklar arası etkileşimin artırılması konusunda mutabakata varıldığını belirten Pezeşkiyan, iki ülke arasındaki tarihî ve kültürel bağların güçlendirilmesi amacıyla kültürel, akademik ve turizm programlarının destekleneceğini söyledi. Pezeşkiyan, görüşmenin sonuçlarının ikili iş birliğini güçlendirme yolunda belirleyici bir adım olduğuna inandığını ve 'Tahran ve Astana'daki mevcut siyasi irade, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırım hacmini hak ettiği seviyeye çıkarabilecek kapasiteye sahiptir. İran olarak verdiğimiz sözlerin arkasındayız ve söylediklerimizi yerine getireceğiz' dedi.
İmzalar ve mutabakatlar
Ziyaret kapsamında ulaşım, transit ve lojistik, kültürel değişim programları, adli işbirliği, sağlık hizmetleri, diplomatik temaslar ve medya alanlarını kapsayan toplam 7 mutabakat zaptı imzalandı. Ayrıca Pezeşkiyan ile Tokayev, iki ülke ilişkilerinin genel çerçevesini belirleyen ortak bildiriye de imza attı.
İRAN CUMHURBAŞKANI MESUD PEZEŞKİYAN, RESMİ TEMASLARDA BULUNMAK ÜZERE GELDİĞİ KAZAKİSTAN'DA, "BÖLGEMİZ HASSAS VE KARMAŞIK BİR SÜREÇTEN GEÇİYOR. NE YAZIK Kİ ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE TEK TARAFLILIK ARTMIŞ DURUMDA. ABD VE BAZI BATILI ÜLKELER BAĞIMSIZ ÜLKELERİN KİMLİĞİNİ VE EGEMENLİĞİNİ HEDEF ALIYOR. BÖYLE BİR ORTAMDA İKİLİ İLİŞKİLERİN DAHA CİDDİ VE HASSAS ŞEKİLDE GELİŞTİRİLMESİ ZORUNLUDUR" DEDİ.
