Resmi Gazete’de yayımlanan kararla çalışma hayatında adeta yeni bir dönemin kapıları aralandı. İş sağlığı ve güvenliğini doğrudan ilgilendiren düzenlemeyle, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan toplam 66 meslek grubu için "Mesleki Yeterlilik Belgesi" zorunluluğu resmileşti. Belgesi olmayan çalışanlar için geri sayım başlarken, işverenlerin cezai yaptırımlarla karşılaşmamak adına 12 aylık uyum sürecini dikkate alması gerekmekte.
Türkiye’de iş kazalarının önüne geçilmesi ve nitelikli iş gücünün belgelendirilmesi amacıyla yürütülen çalışmalarda kapsam genişletildi. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı öncülüğünde yürütülen süreçte, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından standartları belirlenen 66 yeni meslek dalı, zorunluluk kapsamına alındı. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğlere göre, belirtilen süre sonunda belgesiz işçi çalıştırmak hukuken mümkün olmayacak.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Olan Meslekler Hangileri?
Yapılan düzenleme, geçmiş yıllardaki tebliğlerde (2019/1 ve 2021/1) revizyon yapılarak hayata geçirildi. Özellikle sanayi ve üretim sektörünün bel kemiği sayılan tehlikeli iş kolları mercek altına alındı.
2019/1 sayılı tebliğde yapılan güncellemeyle; ağır vasıta tecrübe sürücüsü, liman forklift operatörü, deri işlenti operatörü, iplik operatörü ve armürlü dokuma kumaş desen hazırlama elemanı gibi uzmanlık gerektiren 26 farklı meslek zorunluluk kapsamına dahil edildi.
Buna ek olarak, 2021/1 sayılı tebliğdeki değişiklikle kapsam daha da genişletildi. Çimento üretim elemanından bitkisel yağ üretim operatörüne, elektrik tesisatçısından doğal gaz sayaç sökme-takma personeline ve presçilere kadar 40 kritik meslek grubu daha listeye eklendi. Böylece toplamda 66 meslek için belgesiz çalışma dönemi kapanmış oldu.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Cezası ve Son Tarih Ne Zaman?
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, bugünden itibaren 12 aylık bir geçiş süreci tanındı. Bu süre zarfında çalışanların yetkili sınav merkezlerine başvurarak belgelerini temin etmeleri gerekiyor. 12 ayın sonunda, söz konusu 66 meslekte belgesiz işçi çalıştıran işverenler hakkında idari para cezası ve yasal yaptırımlar uygulanacak. İş müfettişleri tarafından yapılacak denetimlerde bu belgelerin ibrazı zorunlu olacak.
Ustalık Belgesi Olanlar Mesleki Yeterlilik Belgesi Almak Zorunda mı?
Düzenleme, belirli eğitim ve yetkinliğe sahip olanları kapsam dışı bırakıyor. Çalışanların mağdur olmaması adına muafiyet şartları net bir şekilde belirlendi. Buna göre;
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'na göre Ustalık Belgesi almış olanlar,
Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından mezun olanlar,
Üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden diploması olanlar,
diplomalarında veya ustalık belgelerinde yazan alanlarda çalıştıkları sürece bu zorunluluktan muaf tutulacaklar. Ayrıca, 1 Ocak 2022 tarihinden önce MEB onaylı kurs bitirme belgesi alanlar da bu haktan yararlanabilecek.
Hangi mesleklerde Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunlu oldu?
Resmi Gazete'de yayımlanan son tebliğ ile aralarında elektrik tesisatçısı, ağır vasıta sürücüsü, çimento üretim elemanı, forklift operatörü gibi tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan 66 meslek için belge zorunluluğu getirilmiştir.
Belge zorunluluğu ne zaman başlıyor?
Kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren 12 aylık bir geçiş süreci bulunmaktadır. Bu sürenin sonunda (1 yıl sonra) belgesiz çalışma tamamen yasaklanacaktır.
Kimler Mesleki Yeterlilik Belgesinden muaftır?
Meslek lisesi veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olanlar (diploma sahipleri) ve Ustalık Belgesi bulunan kişiler, kendi alanlarında çalıştıkları takdirde ayrıca Mesleki Yeterlilik Belgesi almak zorunda değildir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi nereden alınır?
Belgeler, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme merkezlerine başvuru yapılarak, teorik ve uygulamalı sınavları geçmek şartıyla alınabilir.
