Kars köylerinde aşıklık geleneği kuşaktan kuşağa aktarılıyor
UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesinde yer alan aşıklık geleneği, Kars’ın kırsal yerleşimlerinde yaşamaya devam ediyor. Usta-çırak ilişkisinin merkezinde olan bu sözlü edebiyat ve müzik biçimi, köylerin kültürel dokusunun önemli bir parçası olarak öne çıkıyor.
Aşıklık: hem sanat hem hafıza
Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan, Dede Korkut geleneğinin izlerini taşıyan aşıklık; düğün, nişan ve özel toplantılarda köy odalarının vazgeçilmezi. Saz eşliğinde söylenen deyişler, hikayeler, destanlar, koçaklamalar ve özellikle atışmalar halkı hem eğlendiriyor hem de toplumsal meseleleri hiciv yoluyla gündeme taşıyor.
Demirkent’te ustalar sahnede
Kars’ın Akyaka ilçesine bağlı Demirkent köyünde, Aşık Ayhan Şimşekoğlu ve Aşık Arif Gülcani köy kahvesinde dinleyenlere unutulmaz anlar yaşattı. Aşıklar, Lebdeğmez (Dudakdeğmez) türünden örnekler ve atışmalarla geleneği icra etti.
Köy odaları birer mektep
Soba kıtırtıları eşliğinde bir araya gelen genç-yaşlı halkın toplandığı köy odaları, aşıklığın en otantik ve süreklilik kazandığı mekanlar. Tecrübeli aşıklar çıraklarına makamları, ayakları, hikâyeleri ve adabını öğretiyor; böylece kültürel miras geleceğe taşınıyor.
Gelenek zorluklara rağmen ayakta
Kentleşme ve modern yaşamın getirdiği değişimlere rağmen köylüler, aşıklık geleneğine bağlı kalıyor. Düğün ve özel günlerde mutlaka bir aşığa yer verilerek hem geleneğin maddi hem de manevi olarak desteklenmesi sağlanıyor. Kars’ın kadim kültürü, aşıkların dilden dile dolaşan ezgileriyle köylerde yaşamaya devam ediyor.
KARS'IN KÖYLERİNDE AŞIKLIK GELENEĞİ NEFES ALIYOR: SAZIN VE SÖZÜN USTALARI MİRASI YAŞATIYOR(KARS-İHA)
