İran'da Etnik ve Mezhepsel Ayrımcılığın Artan Gündemi
İran'da etnik ve mezhepsel ayrımcılık tartışmaları, ulusal güvenlik konuları ile daha da derinleşiyor. İran uzmanı Dr. Hurşit Dingil, Meclis'te kabul edilen "Etnik ve Yerel Edebiyat Öğretimi" yasa tasarısının reddedilmesinin en çok Türkleri etkilediğini belirtiyor.
26 Şubat'ta gerçekleşen oylamada, 246 milletvekilinden 104'ü lehte, 130'u aleyhte ve 5'i çekimser oy kullandı. Yasa, azınlık dillerinde eğitim almayı öneriyordu ancak bu teklifle birlikte Farsça'nın eğitimin birincil dili olarak kalması bekleniyordu.
Dil Politikalarının Güvenlik Algısı Üzerindeki Etkisi
Dr. Dingil, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın zamanında Türkçe şiir okuduğuna dikkat çekerek, etnik ve mezhepsel konuların daha güncel hale geldiğini vurguladı. Pezeşkiyan, seçilmesi öncesinde Farsça dışındaki dillere karşı ayrımcılığı sona erdireceği vaadinde bulunmuştu.
Yasa tasarısının reddedilmesine gerekçe olarak, yeterli öğretmen bulunmaması, materyal eksikliği ve bütçe sıkıntıları gösteriliyor. Ancak, aynı zamanda İran'ın toprak bütünlüğü üzerindeki kaygılar da açıklamalarda ön plana çıkıyor.
Türkler, En Fazla Etkilenen Etnik Grup
Dr. Dingil, bu tasarının en çok Türkleri etkilediğini belirterek, İran'da geniş bir Türk nüfusunun bulunduğuna dikkat çekti. Yasa teklifinin yalnızca etnik dilleri kapsamasına rağmen, İran'daki Türkler, bu durumdan en fazla etkilenen etnik grup olarak öne çıkıyor.
İran Anayasası’nda azınlık tanımı, din temelinde yapılmakta. 13. maddeye göre Hristiyanlık, Zerdüştlük ve Musevilik azınlık statüsüne sahipken, 15. madde Farsça dışındaki dillerin eğitimde kullanımına izin veriyor.
Toplumsal Yenilikler Gerekiyor
Dr. Dingil, İran’ın dil politikasının Farsça ve milli kültürü koruma üzerine kurulu olduğunu ifade etti. Ancak, Mahsa Emini gösterileriyle başlayan toplumsal değişim sürecinin devam ettiğini belirtmiş ve İran'ın bu dönemde toplumsal yeniliklere adapte olmak zorunda olduğunu vurgulamıştır.
Sonuç olarak, İran Meclisi tarafından reddedilen yasa tasarısı, ulusal güvenlik kaygıları ile etnik ve dil politikalarının tartışılmasına neden olan önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
İran uzmanı Dr. Hurşit Dingil, İran'da etnik ve mezhepsel ayrımcılık tartışmaları hakkında AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
İran uzmanı Dr. Hurşit Dingil, İran'da etnik ve mezhepsel ayrımcılık tartışmaları hakkında AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
