Hazımsızlık nedir, ne zaman ciddiye alınmalı?
Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Kaplan, hazımsızlık (dispepsi) konusunda bilgilendirme yaptı. Birçok kişide zaman zaman görülen hazımsızlık, çoğunlukla beslenme alışkanlıkları ve stresle ilişkilidir; ancak bazı durumlarda daha ciddi bir hastalığın habercisi olabilir.
Hazımsızlık tanımı ve tipik belirtiler
Hazımsızlık, yemek sırasında veya yemekten uzun süre sonra bile devam eden tokluk hissi, kramp tarzında karın ağrısı, geğirme ve reflü semptomlarıyla kendini gösteren bir sindirim sistemi sorunudur. Çoğu vakada altta net tarif edilebilen bir neden bulunmaz; bu nedenle yaşam tarzı değişiklikleri, tedavi ve uygun ilaçlarla şikâyetler kontrol altına alınabilir.
Mide ekşimesiyle karıştırılmamalı
Mide ekşimesi, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu ortaya çıkan yanma hissidir. Hazımsızlık ile mide ekşimesi aynı anda görülebilir; fakat ikisi farklı mekanizmalarla oluşur. Dispepsi genellikle hafif seyrederken, uzun süreli veya tekrarlayan olgularda altta yatan başka bir hastalık düşünülmelidir.
Fonksiyonel hazımsızlık
Fonksiyonel dispepsi, bağırsak-beyin etkileşiminin bozulmasıyla ortaya çıkabilir. Beyin ve bağırsak arasındaki iletişimdeki sorunlar semptomlara neden olur; bazen kesin sebep tespit edilemeyebilir. Gerekli tetkikler yapılarak kesin tanı konur ve uygun tedavi planı oluşturulur.
Hazımsızlığın 7 işareti
1. Yemek sırasında erken doyma veya normal bir öğünü bitirememe.
2. Yemekten sonra uzun süren rahatsız edici tokluk hissi.
3. Üst karın bölgesinde hafiften şiddetliye değişen ağrı.
4. Üst karında yanma hissi.
5. Karında şişkinlik veya sıkışma hissi.
6. Bulantı ve buna bağlı kusma.
7. Besinleri geğirme yoluyla çıkarmak.
Uyarıcı belirtiler: Bu durumlarda doktora başvurun
Eğer şiddetli veya sürekli karın ağrısı, istemsiz kilo kaybı veya iştahsızlık, tekrarlayan kusma, siyah renkli dışkı, yutma güçlüğü, belirgin halsizlik veya cilt/gözlerde sararma (sarılık) gibi bulgular varsa vakit kaybetmeden uzman hekime başvurulmalıdır. Çünkü bu belirtiler reflü, ülser, irritabl bağırsak sendromu veya daha ciddi mide-barsak hastalıklarının erken işareti olabilir.
Korunma ve yaşam tarzı önerileri
Hazımsızlık şikâyetlerini azaltmak için şu önlemler faydalı olabilir:
- Çay, kahve, asitli ve kafeinli içeceklerin tüketimini azaltın.
- Yatarken baş ve omuzları hafifçe yükseltmek, mide asidinin geri kaçışını azaltabilir.
- Sigara ve alkolden uzak durun.
- Fazla kilonuz varsa verilmesi, şikâyetleri azaltabilir.
- Yatmadan 3-4 saat önce yemek yememeye özen gösterin.
- Aşırı baharatlı veya yağlı yiyeceklerden kaçının.
Belirtileriniz devam ediyorsa veya kötüleşiyorsa, teşhis ve uygun tedavi için bir gastroenteroloji uzmanına başvurun.
MEMORİAL KAYSERİ HASTANESİ GASTROENTEROLOJİ BÖLÜMÜ’NDEN PROF. DR. MUSTAFA KAPLAN, HAZIMSIZLIK İLE İLGİLİ BİLGİ VERDİ.
