Hatay Sarısı İpeği, Depremden Kurtarılan Yumurtalarla Yeniden Hayata Döndü
Hatay'da ipek böceği yetiştiriciliği yapan Emel Duman, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerde ipek böceği yumurtalarının büyük bir kısmını kaybetti. Ancak, buzdolabında sakladığı bir avuç yumurta sayesinde bu yerel ırk olan "Hatay sarısı"nın üretimine devam etti ve ipeğin coğrafi işaret belgesiyle tescillenmesine öncülük etti.
Yumurtaların Yeniden Hayata Dönmesi
59 yaşındaki Duman, Defne ilçesi Harbiye Mahallesi'ndeki evinin bodrum katında deprem öncesi büyük bir üretim gerçekleştirmişti. Ne yazık ki, depremlerde yumurtaların %95'ini kaybetti. Duman, "Hatay sarısı" böceklerinin neslini korumak için buzdolabında sakladığı bir avuç yumurtanın sağlam olduğunu fark etti. Bu yumurtaları, Antakya-Yayladağı kara yolundaki çiftliğine taşıyarak kuluçkaya yatırdı.
Üniversitelerin Desteğiyle Coğrafi İşaret Tescili
Duman, ipek böceklerinin çoğalmasını sağlamak için büyük bir özveri gösterdi. Bu süreçte, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve İzmir Ekonomi Üniversitesi'nden akademisyenler de ona destek verdiler. Dahası, bu akademisyenler larva aşamasında görülen hastalık etmenlerine karşı etkili önlemler alarak Duman’a yardım ettiler.
Tescil Süreci ve Mutluluk
Hatay Valiliği ve HMKÜ tarafından hazırlanan projeyi Türk Patent ve Marka Kurumu'na sunarak yerel ırkın ipeğine coğrafi işaret tescil belgesi almayı başardılar. Emel Duman, bu sürecin zorlukları hakkında, "Tescile giden yol gerçekten çok zordu, her açıdan meşakkatliydi. Bunu başarmış olmak bizim için çok büyük bir gurur kaynağı oldu." diye ifade etti.
Hatay Sarısı İpeği'nin Özgünlüğü
HMKÜ Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Feza Can, Hatay sarısı ipek böceğinin Türkiye'deki üç yerel ırktan biri olduğunu vurguladı. Can, bu böceklerin kozasının 20 farklı tonu barındırdığını ve Hatay sarısı ipeğiyle elde edilen kumaşların özel bir yere sahip olduğunu ifade etti.
Duman, bu tescilin sahte ürünlerle mücadelede yardımcı olacağını ve gerçek Hatay sarısı ipeği üretiminin kontrol altında tutulacağını belirtti.
Hatay'da ipek böceği yetiştiricisi Emel Duman, yerel ırk olan "Hatay sarısı"nın buzdolabında sakladığı bir avuç yumurtasıyla 6 Şubat depremleri sonrası üretime devam edip ipeğin coğrafi işaret belgesiyle tescillenmesine öncülük etti.
