Göz Muayenesi ve Nörolojik Değerlendirme: Beynin Penceresi
Medicana Sağlık Grubu Nöroloji Bölümü'nden Uzm. Dr. Hatice Şap, gözün sinir sistemiyle doğrudan bağlantılı tek organ olması nedeniyle yapılacak muayenenin sadece görme değil beyin fonksiyonları açısından da büyük önem taşıdığını vurguluyor.
Gözün anatomik bağlantısı ve klinik önemi
Embriyonik dönemde gözün ön beyin yapısından geliştiğini belirten Uzm. Dr. Hatice Şap, retinadaki sinir dokusunun adeta beynin bir uzantısı olduğunu hatırlatıyor. Bu nedenle göz muayenesi, nörolojik hastalıkların değerlendirilmesinde özel bir yere sahip.
Göz dibi muayenesinin sağladığı bilgiler
Göz dibi muayenesi, nörologlara beyinle ilgili pek çok patoloji hakkında erken ve değerli bilgiler verir. Uzun süreli diyabette retinada görülebilen "atılmış pamuk görünümü" gibi küçük damar değişiklikleri, beyinde de sessiz damarsal hasarların olabileceğine işaret edebilir. Beyinde yer kaplayan lezyonlar veya basınç artışı optik sinirde ödem oluşturabilir; bu durum baş ağrısı ve bulanık görme gibi yakınmalarla kendini gösterir. Uzm. Dr. Hatice Şap, "Göz dibinde optik sinir ödeminin tespiti, nörolojik açıdan son derece kritik kabul ediliyor" diyerek bu bulgunun önemini belirtiyor.
Uzm. Dr. Şap ayrıca kafa içi basınç artışının göz muayenesi ile fark edilebildiğini anlatıyor: "Nasıl kolumuzdan ölçtüğümüz tansiyon bize bir değer veriyorsa, kafa içi basıncını da görme sinirindeki ödem, solukluk gibi bulgularla değerlendirebiliriz. Bu bulguların ardından hastaya beyin görüntülemesi yapılarak basınç artışının nedeni araştırılır. Eğer yapısal bir sebep bulunamaz ise 'intrakraniyal hipertansiyon' tanısı konulur ve tedavi süreci başlatılır. Tedavinin etkinliği ise yine göz dibindeki bulguların takibiyle yakından izlenir."
Göz hareketleri ve beyin lokalizasyonu
Göz hareketlerindeki bozukluklar, göz kaslarını yöneten kranial sinirlerin etkilenmesine bağlı olabilir ve bu bulgular, lezyonun beynin hangi bölgesinde olabileceğine dair yönlendirici bilgiler sunar.
Retina görüntülemeleri ve Alzheimer araştırmaları
Güncel araştırmalar, Alzheimer hastalığının bilişsel yakınmalar başlamadan önce özel retina görüntülemeleriyle bazı erken işaretlerinin saptanabileceğini gösteriyor. Uzm. Dr. Hatice Şap, retina üzerinden elde edilecek bu bulguların hastalık seyri üzerinde etkili olma potansiyeline sahip olduğunu ve ilgili çalışmaların bilim dünyasında yoğun ilgi gördüğünü belirtiyor.
Uzm. Dr. Hatice Şap son olarak nörolojik değerlendirmede bütüncül yaklaşımın önemine dikkat çekerek, "Göz, beynin bize açılan penceresidir. Bu nedenle nörolojik değerlendirmede en değerli ve vazgeçilmez muayene alanlarımızdan biridir" diye konuştu.
MEDİCANA KONYA HASTANESİ NÖROLOJİ BÖLÜMÜ’NDEN UZM. DR. HATİCE ŞAP, "GÖZDE SAPTANAN BU BULGU, BEYİNDE DE SESSİZ VE YAYGIN DAMARSAL HASARLARIN OLUŞMUŞ OLABİLECEĞİNİ DÜŞÜNDÜRÜYOR. BENZER ŞEKİLDE, BEYİNDE YER KAPLAYARAK BASINÇ ARTIŞINA NEDEN OLAN KİTLELER VEYA FARKLI PATOLOJİLER GÖRME SİNİRİNDE ÖDEM OLUŞTURABİLİYOR. BU DURUM DA HASTALARDA BAŞ AĞRISI VE BULANIK GÖRME GİBİ YAKINMALARLA KENDİNİ GÖSTERİYOR. GÖZ DİBİNDE OPTİK SİNİR ÖDEMİNİN TESPİTİ, NÖROLOJİK AÇIDAN SON DERECE KRİTİK KABUL EDİLİYOR’’ DEDİ.
