Biyopsi gerektirmeyen, 360 derece görüntüleme yapan fiberoptik sistemle kanser hücreleri erken tespit edilecek
Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (SBTÜ) öğretim üyesi Doç. Dr. Timuçin Emre Tabaru ve ekibi, Bilkent UNAM ortaklığında yürüttükleri çalışma sonucunda damar ve doku içini çevresel olarak görüntüleyebilen, kanserli hücreleri yerinde tespit edebilen bir fiberoptik fotoakustik endoskopi sistemi geliştirdi.
Nasıl çalışıyor?
Geliştirilen sistem saç kılı inceliğinde kablolardan oluşuyor; bu kabloların içinde 7 çekirdek bulunuyor. Tek bir kablo halinde üretilen bu yapı damar içine yönlendiriliyor ve lasere benzer ışınlar gönderiyor. Işık doku yüzeyinden yansıdıkça akustik dalgalar oluşuyor ve bu dalgalar analiz edilerek yüksek çözünürlüklü görüntü elde ediliyor. Bu akustik sinyaller, örneğin bir yarasanın işitebileceği frekanslarda kayıt edilebiliyor ve doku karakterizasyonu yapılabiliyor.
Ne tür bilgiler sağlanıyor?
Gönderilen ışın ve geri alınan dalganın verileri sayesinde dokunun yapısı, sertliği ve olası tümörlerin iyi huylu ya da kötü huylu oluşu hakkında bilgi edinilebiliyor. Sistem, damar içindeki deformasyonları ve henüz belirti vermemiş kötü huylu hücreleri tespit edebiliyor; böylece geleneksel yöntemde olduğu gibi doku örneğinin dışarı çıkarılıp laboratuvarda incelenmesine gerek kalmadan optik olarak değerlendirme yapılabiliyor.
Avantajları
Sistem elektrik yerine ışık taşıdığı için dokuda ısınma veya tahribata yol açmıyor. Manyetik alanlardan etkilenmediğinden MR gibi cihazlarla birlikte güvenle kullanılabiliyor. Ayrıca lazer ışığını çok yönlü iletebilme yeteneği sayesinde damar ve doku içi tamamen çevresel bir görüş sağlanıyor; bu sayede erken aşamadaki hücresel değişimler tespit edilebiliyor.
Patent ve gelecek planları
Çalışmanın patentinin alındığını belirten Tabaru, bu yöntemle damar ve dokunun 365 derece görüntülerinin alınabildiğini vurguladı ve 'Yurt içinde ve yurt dışında bu alanda bir çalışma yok, biz de bu çalışmanın patentini aldık.' dedi. Araştırma halen prototip aşamasında ve ilerleyen dönemde cihazlaştırılarak hasta uygulamalarında kullanılmasının hedeflendiği bildirildi.
Özetle, SBTÜ ve Bilkent UNAM ortaklığındaki bu fiberoptik fotoakustik endoskopi sistemi, biyopsiye gerek kalmadan damar ve doku içindeki anormallikleri erken aşamada tespit etme potansiyeli taşıyor ve klinik görüntüleme alanında önemli bir yenilik vaat ediyor.
SİVAS BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ’NDEN (SBTÜ) DOÇ. DR. TİMUÇİN EMRE TABARU VE EKİBİ, BİLKENT UNAM ORTAKLIĞINDA YÜRÜTTÜKLERİ ÇALIŞMA SONUCUNDA DAMAR VE DOKU İÇİNİ 360 DERECE GÖRÜNTÜLEYEBİLEN, KANSERLİ HÜCRELERİ YERİNDE TESPİT EDEBİLEN FİBEROPTİK ENDOSKOPİ SİSTEMİ GELİŞTİRDİ. ÇALIŞMANIN PATENTİ ALINIRKEN, GELİŞTİRİLEN SİSTEM İLE DAMAR İÇİNDEKİ BOZULMALAR VE KANSERLİ HÜCRELER BELİRTİ VERMEDEN ÇOK DAHA ÖNCE TESPİT EDİLEBİLİYOR.
