Bayramov 2025 dış politika önceliklerini açıkladı
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, 2025 yılı faaliyetlerini değerlendirirken ülkenin dış politika gündemini, ikili ve çok taraflı ilişkileri ile bölgesel ve uluslararası gelişmeleri kamuoyuna aktardı.
Komşular ve yüksek düzey ziyaretler
Bayramov, komşu ülkelerle ilişkilerin Azerbaycan dış politikasında öncelik taşıdığını vurguladı. Türkiye, İran ve Gürcistan ile üst düzey ziyaretlerin sürdüğünü, hükümetlerarası ve kurumlararası ekonomik işbirliği çerçevesinde düzenli görüşmeler yapıldığını belirtti. 2025 yılı itibariyle Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından Türkiye'ye 3, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Azerbaycan'a 4 çalışma ziyareti gerçekleştirildiğini aktardı.
Rusya ile ilişkilerde normalleşme adımları
Geçen yılda Azerbaycan Hava Yolları’na ait uçağın düşürülmesi sonrası Rusya ile ilişkilerde gerginlik yaşandığını belirten Bayramov, bununla birlikte diyalog ve karşılıklı temasların sürdüğünü söyledi. 9 Ekim'de Düsenbe'de düzenlenen Devlet Başkanları Konseyi toplantısında gerçekleşen görüşmeler ve varılan mutabakatın ilişkilerin normalleşmesinde önemli adımlar olduğunu ifade etti.
Çok taraflı iş birliği ve bölgesel zirveler
Bayramov, bölgesel iş birliğinin önemine dikkat çekerek yıl içinde gerçekleştirilen üçlü ve çok taraflı toplantılara değindi. Öne çıkan etkinlikler arasında 28 Mayıs'taki Laçin zirvesi, 22 Ağustos'taki Azerbaycan-Türkmenistan-Özbekistan lider görüşmesi ve Ocak ayında düzenlenen Azerbaycan, Türkiye ve Özbekistan bakanlar toplantısının 2. oturumu yer aldı. Ayrıca Cumhurbaşkanı'nın Orta Asya ülkelerine 14 karşılıklı ziyarette bulunduğu ve bu ülkelerden yetkililerin de Azerbaycan'a 14 karşılıklı ziyaret gerçekleştirdiği belirtildi.
Askeri iş birliği ve tatbikatlar
Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesinde savunma ve güvenlik alanında yoğun iş birliği olduğunu söyleyen Bayramov, 'güvenliğin sağlanmasının her ülkenin temel görevi' olduğunu belirtti. Sadece 2025 yılı içinde Azerbaycan askerlerinin Türkiye ile ikili ve çok taraflı olmak üzere toplam 18 tatbikata katıldığını, Azerbaycan'da düzenlenen 4 askeri tatbikata ise Türkiye askerlerinin iştirak ettiğini aktardı. Ayrıca bu tatbikatlardan 2'sinin Kazakistan'da, 2'sinin Özbekistan'da düzenlendiği bilgisi verildi.
Batılı ülkelerin çifte standart eleştirisi
Bayramov, Batı ülkelerinin Karabağ'daki ayrılıkçı rejime yaklaşımını eleştirerek, mahkemede hakim karşısına çıkan sözde Dışişleri Bakanı David Babayan'a Batı'nın siyasi başkentleri tarafından 10 yıllık vize verildiğini hatırlattı ve bunun çifte standart olduğunu söyledi.
İnsan hakları ve dinler arası hassasiyet
Bazı uluslararası aktörlerin önce kendi iç meselelerine bakması gerektiğini ifade eden Bayramov, Azerbaycan'ın antisemitizm ve İslamofobi gibi konularda örnek olabileceğini belirtti. Azerbaycan'ın hiçbir ülkenin iç işlerine karışmadığını ve uluslararası hukuka dayalı tutumunu koruduğunu vurguladı.
Türkiye-Azerbaycan ilişkileri: Benzersiz yakınlık
Bayramov, Türkiye'nin Azerbaycan için kardeş bir devlet olduğunu ve iki ülke arasındaki ilişkilerin eşi benzeri olmadığını söyledi. 'Azerbaycan ile Türkiye müttefik ülkelerdir' diyen Bayramov, Türkiye'nin 44 günlük Vatan Savaşı sürecinde sağladığı manevi ve siyasi desteğin benzersiz nitelikte olduğunu, savaş sonrası geçen 5 yıl boyunca koordinasyonun devam ettiğini belirtti. Ayrıca Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecinde tam koordinasyon içinde adımlar atılacağından emin olduğunu ve 2026'dan itibaren Ermenistan'a uçuşların başlatılması konusundaki temasların aylardır sürdüğünü sözlerine ekledi.
Filistin meselesi ve Azerbaycan'ın tutumu
Bayramov, Azerbaycan'ın Filistin'in devlet kurma hakkını tanıdığını, iki devletli çözümü desteklediğini ve Filistin'e düzenli insani yardım sağladığını hatırlattı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın İsrail ile iyi ilişkilere sahip olduğunu, ancak bu durumun uluslararası hukuka dayalı tavrını değiştirmediğini vurguladı.
TRIPP / Zengezur Koridoru
TRIPP olarak anılan Zengezur Koridoru ile ilgili Bayramov, ABD ile Ermenistan arasındaki müzakere sürecinin sürdüğünü, ancak güzergahın giriş ve çıkış noktalarının Azerbaycan sınırları içinde olduğunu ve Azerbaycan'ın onayı olmadan projenin hayata geçirilmesinin mümkün olmadığını belirtti. Projenin Azerbaycan'ın ana toprakları ile Nahçıvan arasındaki bağlantı ile Doğu-Batı Orta Koridoru'na yeni bir yön kazandırma potansiyeli taşıdığına dikkat çekti.
TDT ve bölgesel çekim
Türk Devletleri Teşkilatı'na (TDT) yönelik ilginin arttığını söyleyen Bayramov, 'Türkiye, TDT'nin öncü devletidir' ifadesini kullandı. Gebele Bildirisi ile TDT Plus formatına ilişkin kararların alındığını, teşkilata katılım ve gözlemci talebinin çoğaldığını belirtti.
Ermenistan ile ekonomik ilişkiler
Bayramov, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ticari ilişkilerin sıfırdan inşa edildiğini, petrol ürünleri ihracatı teklifinin kabul edilip ihracatın başladığını söyledi. Ticaretin genişletilmesinin mümkün olduğunu, ancak bazı iç çevrelerde boykot çağrıları gibi marjinal tepkiler bulunduğunu belirterek süreçte temkinli ve karşılıklı beklentilere dayalı ilerlemenin önemine dikkat çekti.
Genel değerlendirme: Bayramov'un açıklamaları, Azerbaycan'ın komşularla ve bölge aktörleriyle ilişkilerini güçlendirme, TDT içinde derinleşme, savunma iş birliğini büyütme ve bölgesel projelerde Azerbaycan'ın çıkarlarının korunması yönündeki önceliklerini ortaya koyuyor.
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Azerbaycan'ın 2025 yılındaki faaliyetlerine ilişkin gerçekleştirdiği yıllık basın toplantısında "Türkiye'nin Azerbaycan'a sağladığı destek benzersiz nitelikte olmuştur. Dünyada hiçbir başka devlet, Türkiye kadar Azerbaycan'a yakın olmamıştır. Türk Devletleri Teşkilatı'na (TDT) olan ilgi son yıllar içerisinde önemli ölçüde artmıştır. Türkiye, TDT'nin öncü devletidir. Türkiye'nin küresel ve uluslararası ölçekte artan nüfuzu buna açık bir örnektir" dedi.
