Bakan Işıkhan’ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Konuşması ve Öncelikler
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bakanlığının 2026 bütçe görüşmeleri kapsamında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sunum yaptı. Komisyon başkanlığını AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş yürüttü. Görüşmelerde Mesleki Yeterlilik Kurumu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü (İŞKUR) bütçeleri ve Sayıştay raporları ele alındı.
Dilovası patlaması ve soruşturma süreci
Işıkhan, Kocaeli Dilovası'ndaki parfüm fabrikasındaki patlamaya ilişkin olarak olayın hemen ardından bölgeye gidildiğini, baş müfettişler ve müfettişlerin görevlendirildiğini belirtti. İdari ve adli süreçlerin eş zamanlı yürütüldüğünü, soruşturmanın selameti açısından İŞKUR ve SGK il müdürleriyle birlikte toplam 7 personelin açığa alındığını aktardı. Bakan, soruşturmanın sağlıklı yürütülmesi ve "sorumlu olanların tespit edilmesi ve hesap vermesi noktasında ne gerekiyorsa yapıyoruz" şeklinde konuştu.
Deprem bölgesine yönelik destekler
Bakan, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bölgedeki işveren ve çalışanları desteklemek için birçok tedbir uygulandığını söyledi. Bu kapsamda; kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği, TYP ve işsizlik ödeneği gibi programlarla toplam 40 milyara yakın harcama yapıldığını belirtti. Depremden en çok etkilenen 11 ilde sigortalı sayısının, 2022 yılı Aralık ayında 1 milyon 889 bin iken, son yayınlanan 2025 yılı Ağustos verilerine göre 2 milyon 4 bin olduğunu aktardı.
Çalışma meclisi, sosyal diyalog ve sendikalaşma
Işıkhan, 2025-2028 Ulusal İstihdam Stratejisinin yürürlüğe girdiğini hatırlattı ve mevzuatta yer alan istişare mekanizmalarının işletildiğini vurguladı. Üçlü Danışma Kurulu’nun 9 Ekim 2025'te "Sendikal Örgütlenmenin Yaygınlaştırılması" gündemiyle toplandığını, kamuda sosyal diyalogu güçlendirmek amacıyla Kamu Personeli Danışma Kurulu toplantısının 30 Eylül 2025'te yapıldığını, ayrıca 14. Çalışma Meclisi'nin "Çalışma Hayatında Dijital Dönüşüm" gündemi ile yarın toplanacağını belirtti. Sendikalaşma oranlarına değinerek, işçi sendikalaşma oranının 2013'te yüzde 9,21 iken 2025'te yüzde 14,02 seviyesine, kamu görevlilerinde ise 2002'de yüzde 47,94 iken 2025'te yüzde 76,88 seviyesine yükseldiğini söyledi.
Asgari ücret ve destekler
Bakan, yıl başında asgari ücretin net 22.104 liraye yükseltildiğini hatırlatarak, 2002 yılında asgari ücretin 184 lira olduğunu ve reel olarak yüzde 223 artış sağlandığını belirtti. Işıkhan, "Bu sene Aralık ayında, 2026 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek için komisyonumuz toplanacaktır. Herkesin mutabık kaldığı bir tutarda uzlaşılacağını ümit ediyoruz" ifadelerini kullandı. Ayrıca Asgari Ücret Desteğinin 2025 için aylık 1.000 lira'ya yükseltildiğini ve 2025 yılının ilk sekiz ayında 1,5 milyon iş yerine yaklaşık 41,6 milyar lira destek verildiğini açıkladı.
Memur maaşları ve Hakem Kurulu kararı
Işıkhan, Aralık 2002 ile Temmuz 2025 döneminde en düşük memur maaşındaki reel artışın yüzde 264 seviyesine ulaştığını vurguladı. 2026 ve 2027 yıllarını kapsayan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı uyarınca; 2026 yılı için yüzde 11 + 7 ve 2027 yılı için yüzde 5 + 4 oranında zam yapıldığını, enflasyon farkı olması halinde farkın ilave edileceğini aktardı. Ayrıca 2026 yılında birinci dönem için kamu görevlilerinin taban aylıklarının uzun bir süreden sonra emekli aylıklarını etkileyecek şekilde 1.bin lira artırıldığını söyledi.
İş sağlığı, denetim ve eksik işçilik ödemeleri
Bakanlığın önceliklerinden birinin iş sağlığı ve güvenliğini en yüksek standartlara taşımak olduğunu belirten Işıkhan, hedeflerinin tüm iş yerlerinde "Sıfır Kaza Kültürü"nü yerleştirmek olduğunu ifade etti. Bakanlık merkez teşkilatında görevli 889 İş Müfettişi ile yürütülen rehberlik temelli denetim yaklaşımı sayesinde iş yerlerinde tespit edilen uygunsuzlukların yaklaşık yüzde 90'ının teftiş süresi içerisinde düzeltildiğini anlattı. 2025 yılı Ekim ayı itibarıyla 9.921 iş yerinde rehberlik ve teftiş faaliyetleri yürütüldüğünü, bunun sonucunda 1.207.422 çalışana ulaşıldığını belirtti. Yapılan teftişlerde eksik işçilik alacaklarına ilişkin yaklaşık 954 milyon lira'nın işçilere ödenmesini sağlandığını ve vergi ile sigorta primi adı altında kamuya yaklaşık 540 liranın aktarılmasını temin ettiklerini söyledi. Mevzuata aykırılığı devam eden iş yerlerine ise 1,1 milyar lira idari para cezası uygulandığını bildirdi.
İstihdam hedefleri ve mevcut göstergeler
Işıkhan, ekonomi yönetimiyle koordinasyon içinde yürütülen istihdam politikaları sayesinde istihdamın 2025 Eylül ayında tarihin en yüksek seviyelerine ulaştığını aktardı. Eylül ayı itibarıyla son bir yılda iş gücünün 35,6 milyon, istihdamın 32,5 milyon, işsiz sayısının 3,1 milyon ve işsizlik oranının yüzde 8,6 olduğunu söyledi. Önümüzdeki üç yıllık süreçte istihdamı yıllık ortalama 600 bin kişi artırmayı ve işsizlik oranını kalıcı olarak tek hanelerde tutmayı hedeflediklerini belirtti.
Genç işsizlik, İŞKUR yerleştirmeleri ve mesleki eğitim
TÜİK verilerine göre 15-24 yaş arasındaki genç işsizlik oranının son 6 yılda 11 puan azalarak Eylül ayında yüzde 14,9 seviyesine gerilediğini paylaşan Işıkhan, İŞKUR'un 2025 yılı Ocak-Ekim döneminde 1.286.822 kişinin özel sektörde istihdamına aracılık ettiğini söyledi. 2002-2025 Ekim döneminde toplam 16,3 milyon işe yerleştirme yapıldığını, aynı dönemde 5,5 milyon kadının, 558 bin engellinin ve yaklaşık 5,5 milyon gencin işe yerleşmesine aracılık edildiğini kaydetti. Yaklaşık 1,9 milyon kişinin mesleki eğitim kurslarına katıldığı ve 2,6 milyon kişinin işbaşı eğitim programlarından faydalandığını belirtti. Kadın, genç ve Mesleki Yeterlilik Belgesi olanların istihdamını teşvik eden uygulamaların devam edeceğini ifade etti.
Sosyal güvenlik göstergeleri ve bütçe
Işıkhan, SGK gelirlerinin SGK giderlerini karşılama oranının 2002'de yüzde 71,5 iken 2025 yılı sonu itibarıyla yüzde 95,3 olarak gerçekleşmesinin öngörüldüğünü aktardı. Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık giderlerini karşılama oranının 2002'de yüzde 60,9 iken 2025 sonunda yüzde 75,1 olacağı tahmini paylaşıldı. SGK açığının GSYH'ye oranının 2002'de yüzde 2,2 iken 2025 sonunda yüzde 0,42 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülmektedir. Uygulanan prim teşviki, destek ve indirimlerle 1 Ocak 2023 ile 31 Ağustos 2025 tarihleri arasında 2 milyon iş yerine yaklaşık 13 milyon 228 bin sigortalıdan dolayı 853 milyar lira destek sağlandığını bildirdi. Aktif sigortalı sayısının 2002'de 12 milyon iken 2025 Ağustos itibarıyla yaklaşık 26 milyona ulaştığını, bunun yüzde 115 artış anlamına geldiğini söyledi.
Kayıt dışı istihdam, emekli aylıkları ve sağlık hizmetleri
2002'de yüzde 52 olan kayıt dışı istihdam oranının düşüş eğilimine girerek 2025 yılı ikinci çeyrek verilerine göre yüzde 25,9 olduğunu belirten Işıkhan, 2025 yılı içinde kayıt dışı istihdamın azaltılmasına yönelik denetimlerde yılın ilk dokuz ayında kayıt dışı işçi çalıştıran iş yerlerine 2,3 milyar lira idari para cezası uygulandığını söyledi. En düşük emekli aylıklarının 2025 yılı Ocak ayında 14.469 lira ve Temmuz ayında 16.881 lira seviyesine yükseltildiğini, 2002'den bu yana en düşük emekli aylıklarında bayram ikramiyeleriyle birlikte reel olarak yüzde 70 ile yüzde 630 arasında artış sağlandığını aktardı. Sosyal güvenlik kapsamının yüzde 99 seviyesine ulaştığını, Temmuz ayı itibarıyla 5,7 milyon kişinin GSS priminin karşılandığını ve 2025 yılı sonunda toplam ödemenin 128,7 milyar lira olmasının öngörüldüğünü belirtti.
Tedavi ve ilaç kapsama kararları
2025 içinde 353 adet ilacın geri ödeme kapsamına alındığını, bunlardan 50'sinin kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar olduğunu söyleyen Işıkhan, 18 yaş altındaki Tip 1 Diyabet hastalarının sürekli cilt altı glukoz izlem cihazlarının SGK aracılığıyla geri ödeme kapsamına alındığını bildirdi.
Bütçe teklifine ilişkin bilgiler
Bakanlığın 2026 yılı toplam bütçe teklifinin 447 milyar 903 milyon 261 bin lira olduğunu belirten Işıkhan, merkez ve yurtdışı teşkilatı harcamaları için 5 milyar 772 milyon 98 bin lira bütçe teklif edildiğini söyledi. Bütçeden; SGK Başkanlığına 305 milyar 35 milyon 369 bin lira, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne 137 milyar 95 milyon 794 bin lira olmak üzere 2026 yılında toplam 442 milyar 131 milyon 163 bin lira kaynak aktarılmasının öngörüldüğünü aktardı. Mesleki Yeterlilik Kurumu Başkanlığının bütçe büyüklüğünün Gider Bütçesi 280 milyon 439 bin lira, Gelir Bütçesi 278 milyon 439 bin lira, Net Finansman 2 milyon lira olduğunu bildirdi.
Terörsüz Türkiye vurgusu
Işıkhan, terörsüz bir Türkiye hedefinin istihdam ve yatırım fırsatlarını artıracağını, ülkenin birlik ve beraberliğini güçlendirerek ekonomiye katkı sağlayacağını ifade etti.
Komisyon çalışmaları, Bakan Işıkhan’ın sunumunun ardından milletvekillerinin görüş ve soru önergeleriyle devam etti.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI VEDAT IŞIKHAN, "BU SENE ARALIK AYINDA, 2026 YILINDA UYGULANACAK ASGARİ ÜCRETİ BELİRLEMEK İÇİN KOMİSYONUMUZ TOPLANACAKTIR. HERKESİN MUTABIK KALDIĞI BİR TUTARDA UZLAŞILACAĞINI ÜMİT EDİYORUZ" DEDİ.
