Ali Çandır: Ekim'de tarım girdi maliyetleri ortalamanın altında arttı
Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, TÜİK tarafından açıklanan Ekim ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verilerini değerlendirdi.
Tarım-GFE değerlendirmesi
Çandır, Tarım-GFE'nin Ekim ayında aylık %2,04 olarak ilan edildiğini belirterek, "Bu rakam, endeksin ölçülmeye başlandığı 2015 yılından itibaren Ekim ayları ortalamasının (%2,31) yüzde 15 altında ilan edilmiştir." dedi. Ekimde aylık artışların son dönemdeki yükselişlerin aksine ortalama seviyenin altında gerçekleştiğine işaret etti.
Yıllık bazda Tarım-GFE'nin Ekim ayında %33,66 artış gösterdiğini ve bunun da son 10 yılın Ekim ayları ortalaması olan (%34,22) değerin altında kaldığını ifade etti. Çandır, son 7 ayda yıllık enflasyonun Ağustos hariç yükseliş gösterdiğini, ancak Ekim ayında yıllık artışın da ortalamanın altında kaldığını söyledi.
Alt kalemlerdeki gelişmeler
Tarımda kullanılan mal ve hizmetler kapsayan alt kalemlerde Ekim ayında aylık %2,12 ve yıllık %34,79 artış görüldüğünü belirten Çandır, bu değerlerin Ekim ayları itibarıyla aylık ve yıllıkta 2022 sonrası en yüksek seviyelerden biri olduğunu kaydetti.
Ekim ayı alt kalemlerde aylık değişimler şu şekilde gerçekleşti: tohum %4,71, enerji %0,09, gübre %-0,60, ilaç %2,26, veteriner hizmetleri %5,61, yem %3,19 ve diğer kalemler %0,51. Yıllık değişimler ise tohum %36,86, enerji %22,30, gübre %47,39, ilaç %18,91, veteriner hizmetleri %64,33, yem %35,53 ve diğer kalemler %38,69 olarak açıklandı.
Ayrıca tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık %1,57 ve yıllık %27,19 artış ilan edildi.
Üretici ve yurtiçi-yurtdışı enflasyonları
Çandır, Tarım-ÜFE'nin Ekim ayında aylık %4 ve yıllık %45,40 arttığını, bu aylık değerin 10 yıllık Ekim ortalaması olan (%2,56) değerin üzerinde, yıllık değerin ise 10 yıllık ortalama (%25,29) üzerinde ilan edildiğine dikkati çekti.
Yurtdışı üretici enflasyonu (YD-ÜFE) Ekim'de aylık %0,90 ve yıllık %28,75 artarken; yurtiçi üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) aylık %1,63 ve yıllık %27 olarak kaydedildi. Üretici düzeyindeki gıda kalemi ise aylık %2,87 ve yıllık %35,73 artış gösterdi. Çandır, bunun tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyonun tarımdan daha yüksek seyrettiğine işaret ettiğini söyledi.
Tüketici enflasyonu ve makasın daralması
Manşet enflasyon cephesinde TÜFE'nin Ekim ayında aylık %2,55 ve yıllık %32,87 arttığını hatırlatan Çandır, 20 yıllık Ekim ayı ortalamalarının aylık %2,24 ve yıllık %18,53 olduğunu belirterek manşet enflasyonun halen yüksek seyrettiğini vurguladı.
Tüketici gıda enflasyonu Ekim'de aylık %3,41, yıllık %34,87; işlenmemiş gıda enflasyonu aylık %4,52, yıllık %34,66; yaş meyve-sebze enflasyonu aylık %5,49, yıllık %35,84 olarak açıklandı. Bu veriler ışığında Çandır, üretici tarafındaki yıllık enflasyon ile tüketici enflasyonu arasındaki makasın daralmaya başladığını ifade etti.
Çandır son olarak, "Yıllık olarak yüzde 33,66 düzeyindeki tarımsal girdi maliyet artışına karşılık yüzde 45,40'lık tarım üretici fiyat artışı ve yüzde 32,87'lik tüketici fiyat artışı söz konusu olmuştur. Ekim ayında tarımsal üreticiler, aylıkta ve yıllıkta lehte rakamlarla karşılamışlardır." değerlendirmesinde bulundu.
ANTALYA TİCARET BORSASI VE ANTALYA TARIM KONSEYİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI ALİ ÇANDIR
