450 yıllık Çökene köyü sessizliğe büründü
Geçmişten günümüze bir yerleşimin kaderi
Bursa'nın Büyükorhan ilçesine bağlı, yaklaşık 450 yıllık geçmişe sahip kırsal Çökene Mahallesi bugün adeta hayalet köy haline geldi. Yerleşimde artık sadece 3 hanede yaşam devam ediyor ve toplam nüfus 4 kişi olarak kaydedildi.
Terk ediliş ve yeniden dönüş
Çökene, ilçe merkezine yaklaşık 25 kilometre uzaklıkta bulunan dağ köylerinden biri. Yerleşim, 1980'li yılların sonunda ortaya çıkan su sorunu nedeniyle boşalmaya başladı. Halkın büyük kısmı yakın ilçelere ve Bursa merkezine göç ederken köy uzun yıllar neredeyse tamamen boş kaldı ve harabeye döndü.
1994'ten sonra uzun süre boş kalan köyün statüsü 2008'de iptal edilerek komşu kırsal Bademli Mahallesi'ne bağlandı. Yaklaşık 10 yıl önce ise yeniden dönüş süreci başladı ve birkaç aile memleketlerine geri döndü.
Güncel yaşam: Az sayıdaki kalanlar
Mahalle sakinlerinden eski muhtar Hüseyin Kaya ile eşi Fadime Kaya de yaklaşık 30 yıllık Bursa yaşamının ardından köye geri dönenler arasında. Fadime Kaya (64), köyün hem ilçe hem de il merkezine uzak olmasının yaşamı zorlaştırdığını ancak ata topraklarından kopamadıklarını belirtti. Susuzluğun köyü dağıttığını, su sorunu çözülünce geri döndüklerini aktardı.
Fadime Kaya, eskiden mahallede 50'den fazla hanenin bulunduğunu, bugünse sadece dört kişinin kaldığını ve dumanın yalnızca üç hanede tütü olduğunu ifade etti. Eşleri vefat etmiş iki kadının diğer iki hanede yaşadığını, çocuklarının Bursa'da eğitim ve iş sahibi oldukları için geri dönmeyeceklerini anlattı. Kendilerinin geri dönmelerinin aile yapıları nedeniyle mümkün olduğunu söyledi; köyde kalıcı kalınamayan yıllarda çocuklarının yaşlarının 6 ve 9 olduğunu belirtti.
Tarım, hayvancılık ve günlük yaşam
Küçük ölçekli tarım ve hayvancılıkla geçimlerini sürdürdüklerini söyleyen Fadime Kaya, iki keçileri olduğunu, bir keçinin üç oğlak doğurduğunu anlattı. Kendi ihtiyaçları için süt sağdıklarını; yoğurt, peynir yaptıklarını ve birkaç tavuktan doğal yumurta temin ettiklerini belirtti.şehir hayatındaki zorluklara kıyasla köyde daha mutlu olduklarını vurguladı.
Umutsuzluk ve özlem
Mahalledeki boşalan ve harabeye dönen evler nedeniyle üzüntü duyduklarını söyleyen Kaya, köylülerin geri gelmesini ve mahallelerin eskisi gibi kalabalık olmasını arzu ettiklerini ifade etti.
BURSA'NIN BÜYÜKORHAN İLÇESİNE BAĞLI YAKLAŞIK 450 YILLIK BİR GEÇMİŞİ BULUNAN KIRSAL ÇÖKENE MAHALLESİ'NDE SADECE 3 HANEDE YAŞAM SÜRÜYOR.
