Yumurta dondurmada yaş ve mevzuat sınırı: Türkiye'de isteğe bağlı uygulama yok
Antalyada düzenlenen 13. Üreme Sağlığı ve İnfertilite Kongresinde, Türkiye'de yumurta dondurma uygulamalarının mevzuatla sınırlı olduğu, sadece belirli tıbbi gerekçelerle izin verildiği vurgulandı. TSRM Yönetim Kurulu Üyesi ve Kongre Sekreteri Prof. Dr. Işıl Kasapoğlu bu sınırlamaların uygulamadaki etkilerini değerlendirdi.
Mevzuat ve uygulama sınırları
Kasapoğlu, yönetmelik gereği normal koşullarda yumurta veya gonad hücresinin dondurulmasının yasal olmadığını; ancak overlere zarar verecek tedaviler (özellikle kemoterapi), düşük over rezervi veya overlere müdahale gerektiren cerrahi durumlarda bu işlemin uygulanabildiğini belirtti. Sosyal prezervasyon yani tıbbi endikasyon olmadan isteğe bağlı yumurta dondurma uygulamasının Türkiye'de mümkün olmadığını aktardı.
Genç yaşta dondurmanın önemi
Yaş faktörünün başarı üzerindeki etkisine dikkat çeken Kasapoğlu, genç yaşlarda ve kaliteli yumurta dondurulduğunda verimliliğin belirgin biçimde arttığını söyledi. Over rezervi azaldıktan veya ileri yaşta yapılan dondurma işlemlerinde aynı sonucu almak çoğunlukla mümkün olmuyor. Örneğin 42 yaşındaki bir hastanın canlı doğuma ulaşabilmesi için yaklaşık 20 ile 30 yumurta toplanması gerektiğini, bunun tek bir denemede sağlanmasının neredeyse imkânsız olduğunu ifade etti.
Hastaların yükü ve öneriler
Kemoterapi gibi ağır tedaviler öncesinde yumurta dondurmak isteyen hastaların hem fiziksel hem ekonomik yük altında kaldığını belirten Kasapoğlu, işlemin hastalara geleceğe dair umut verdiğini ve maliyetlerin ödeme kapsamına alınmasının önemli bir destek olacağını vurguladı. Kongre kapsamında mevzuatta gözden geçirilmesi gereken noktaların tartışıldığı bildirildi.
Saklama süresi ve anne yaşı
Dondurulan yumurta ve embriyo dokularının saklama süresine ilişkin yanlış bilinenleri düzelten Kasapoğlu, bu materyallerin istenildiği kadar saklanabildiğini; "beş yıl saklandıktan sonra imha edilmeli" gibi bir uygulama bulunmadığını belirtti. Saklama ile ilgili dikkate alınması gereken temel unsurun anne yaşı olduğunu, bazı ülkelerin çok ileri yaştaki gebeliklerde artan komplikasyon riski nedeniyle sınırlamalar getirebildiğini sözlerine ekledi.
ANTALYA’DA DÜZENLENEN 13. ÜREME SAĞLIĞI VE İNFERTİLİTE KONGRESİ’NDE TÜRKİYE’DE İSTEĞE BAĞLI YUMURTA DONDURMANIN YASAK OLDUĞU, YALNIZCA KEMOTERAPİ, DÜŞÜK OVER REZERVİ VEYA CERRAHİ GİBİ TIBBİ GEREKÇELERLE YASAL ŞEKİLDE UYGULANABİLDİĞİ VURGULANDI. TSRM YÖNETİM KURULU ÜYESİ PROF. DR. IŞIL KASAPOĞLU, "GENÇ YAŞLARDA VE KALİTELİ YUMURTA DONDURDUĞUMUZDA VERİMLİLİK ÇOK DAHA YÜKSEK OLUYOR; İLERİ YAŞTA AYNI BAŞARIYI ELDE ETMEK NEREDEYSE İMKÂNSIZ HALE GELİYOR" DEDİ.
