Yorgancılık son ilmeklerini atıyor
Bir zamanların yaygın el sanatı yorgancılık, Samsun'daki son ustaların ellerinde giderek azalan bir meslek hâline geldi. El emeğiyle yapılan yün ve pamuk yorganlar, sanayileşme ve hazır üretimin yükselmesiyle geriledi.
Ustalardan tablo
Samsun'da bir dönem 100'ü aşkın yorgan ustası varken bugün sayı 10'u zor bulunuyor. Mesleğin geleceğini karanlık gören ustaların ortak şikâyeti, çırak yetişmemesi. Bu durumu mesleğin sürdürülmesini tehdit eden en önemli etken olarak gösteriyorlar.
Mehmet Selçuk: "En genç yorgancı benim"
Mehmet Selçuk, 40 yıl önce çırak olarak başladığı meslekte artık son dönemlerini yaşadığını belirtiyor. Selçuk, 40 yıllık tecrübesini ve meslekle ilgili gözlemlerini şöyle aktarıyor: "Yün, pamuk ve elyaftan yorganlar yapıyorum. Müşterinin kendi malzemesi varsa işçilik de yapıyoruz. Kış aylarında en çok yün yorgan tercih edilir. Yün hem sıcak tutar hem de daha sağlıklıdır. Elyafın hammaddesi kimyasal olduğundan çok önermiyoruz. Hakiki yün yorgan 3 bin 500 TL, pamuk yorgan 2 bin 500 TL, elyaf ise yaklaşık bin 500 TL'den satılıyor."
Selçuk, mesleğin yaş ortalamasına dikkat çekerek, "52 yaşındayım ama benden genç yorgancı yok. Diğer ustalar 55 ile 70 yaş arasında. En fazla 5-6 yıl daha devam edebilirim" diyor ve çırak bulunamamasını sektörün bitişine yol açan temel neden olarak gösteriyor.
Zorluklar ve gelecek kaygısı
Yorgancılığın fiziksel zorluklarına da vurgu yapan Selçuk, "Yere oturup saatlerce iğneyle işlemek kolay değil. Çıraklar 2 saatte 'belim ağrıyor' deyip bırakıyor. 'Elime iğne battı' diye kaçan çok oldu" ifadelerini kullanıyor. Hazır dikim yorganların yaygınlaşması ve gençlerin kolay para kazanabilecek işleri tercih etmesi, el işi yorganların geleceğini risk altına sokuyor.
Tüketici tercihi
Kış aylarında tüketicinin daha çok yün ve pamuk yorganları tercih ettiğini belirten usta, eskilerin el yapımı yorgana değer verdiğini ancak yeni gelinlerin el işi yorgan almaya daha temkinli yaklaştığını da sözlerine ekliyor. Selçuk, el işi yorganların 15-20 yıl içinde tamamen yok olabileceğini düşünüyor.
SAMSUN'DA 52 YAŞINDA OLMASINA RAĞMEN MESLEĞİN EN GENCİ OLDUĞUNU İFADE EDEN YORGAN USTASI, 40 YILDIR İCRA ETTİĞİ MESLEĞİNDE SON İLMEKLERİN ATILDIĞINI SÖYLEDİ. (MEHMET SELÇUK)
