Yılbaşı sofralarında kontrolsüz tüketim sindirim sistemi için risk yaratıyor
Yılbaşı gecesi kurulan zengin sofralar; deniz ürünlerinden zeytinyağlılara, fırın yemeklerinden tatlılara kadar geniş bir yelpaze sunar. Ancak porsiyon kontrolü ve uygun kombinasyonlar yapılmadığında bu çeşitlilik sindirim sistemi üzerinde ağır bir yük oluşturur ve acil servis başvurularına yol açabilir.
Acil servis başvurularında artış
Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Alpaslan Tanoğlu, yılbaşı gecesi aşırı yemek ve asitli-alkollü içecek tüketiminin şişkinlik, hazımsızlık ve reflü ataklarını tetiklediğini; bazı durumlarda akut gastrit ve safra kesesi sancıları gibi tablolara neden olduğunu belirtiyor. Alkol, baharat ve yağlı gıdaların birleşimi yemek borusu kapakçığını gevşeterek şiddetli reflü ataklarına yol açabileceği uyarısında bulundu.
Şikâyetler kalp krizi ile karışabilir
Hızlı ve ağır yemek tüketimi sonucunda ortaya çıkan şiddetli mide yanması veya göğüs arkası ağrıları bazen kalp kriziyle karışabildiği için acil değerlendirme gerektirir. Tekrarlayan kusmalar, sağ üst karın ağrısı ve sırta vuran sancılar gibi bulgular özellikle safra taşı olanlarda sık görülür. Ayrıca akut gastroenterit benzeri tablolar veya ülser alevlenmeleri de başvuruların nedenleri arasında sayılmaktadır.
Bütün gün aç kalmak en büyük yanılgı
Gün boyunca kendini aç bırakıp akşam yüklenmek mide asidini artırır ve mukozayı hassaslaştırır; bu durum akşam yemeğinin tolere edilmesini zorlaştırır. Uzun süreli açlık kan şekerini düşürerek gece kontrolsüz ve hızlı yemeyi teşvik eder. Daha sağlıklı yaklaşım, gün içinde hafif ve dengeli öğünlerle mideyi tamamen boş bırakmamaktır.
Mide dostu yılbaşı menüsü önerileri
Başlangıçlar için kızartma ve yoğun kremalı çorbalar yerine az yağlı sebze çorbaları, yoğurtlu veya zeytinyağlı mezeler tercih edilmeli; limon ve sirke gibi yüksek asitli soslardan kaçınılmalıdır. Ana yemeklerde kızartma yerine fırın, haşlama, buhar veya ızgara yöntemleri seçilmeli; beyaz et, balık veya yağsız kırmızı et sade tutulmalıdır. Tatlılarda şerbetli ve kızarmış seçenekler yerine sütlü tatlılar, fırınlanmış meyveler veya küçük porsiyon bitter çikolata önerilir. Tatlıyı ana yemekten hemen sonra değil aralık bırakarak tüketmek daha uygundur.
Masum görünen atıştırmalıkların riskleri
Yılbaşı mezeleri ve kuruyemişler de probleme neden olabilir. Yoğurtlu mezeler içine eklenen sarımsak, acı biber ve yoğun baharat nedeniyle tahriş edici olabilir. Kavrulmuş, tuzlu ve baharatlı kuruyemişler mide boşalmasını yavaşlatır; çikolata kaplı kuruyemişler ise reflü riskini artırır.
Reflü ve gastrit hastaları için uyarılar
Mevcut mide sorunları olanların en çok kaçınması gereken durumlar; yağlı etler veya işlenmiş et ürünleriyle alkolün birlikte tüketilmesi ve çikolata-kahve kombinasyonudur. Domates bazlı soslar ve acı ile birleşen yiyecekler gastrit şikâyetlerini kötüleştirebilir.
Ertesi gün toparlanma önerileri
Yılbaşı gecesi aşırı tüketildiyse ertesi sabah bir bardak ılık suyla başlamak ve ağır gıdalardan kaçınmak faydalıdır. Sucuk, salam, börek gibi ürünler yerine haşlanmış yumurta, az yağlı peynir ve yoğurt gibi besinler tercih edilmelidir. Aç karnına sert çay veya kahve yerine ıhlamur, papatya veya rezene gibi bitki çayları önerilir; tam buğday ekmek veya yulaf gibi lifli seçenekler bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olur.
Evde uygulanabilecek doğal çözümler ve uyarı
Hafif hazımsızlıkta dik pozisyonda kalmak, küçük yudumlarla su içmek ve papatya, rezene veya anason gibi bitki çaylarıyla rahatlama sağlanabilir. Ancak ağrı şiddetliyse, sürekli yanma veya kusma eşlik ediyorsa vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Prof. Dr. Alpaslan Tanoğlu hastalara yılbaşı gecesinde porsiyon kontrolü, ağır kombinasyonlardan kaçınma ve gün boyu düzenli hafif beslenme öneriyor.
ALPASLAN TANOĞLU
