Yeni Yılı Küçük Adımlarla Başlamak: Hedefleri Sürdürülebilir Kılmak
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Beste Çokaygil yıl sonu ve yeni yıl döneminde zihinde beliren değerlendirme sürecini, hedef belirleme eğilimlerini ve bu dönemin getirdiği baskılarla başa çıkma yollarını anlattı.
Yeni yılın psikolojisi ve Fresh Start Effect
Çokaygil, insanların belirli zamanlara ve dönüm noktalarına anlam verme eğiliminde olduğunu vurguluyor. Fresh Start Effect adı verilen bu olgu, pazartesi, ay başı veya doğum günleri gibi zamanlarda zihinde “yeni başlangıç” duygusunu tetikliyor. Yeni yıl düşüncesi geçmişi geride bırakıp yeniden başlama hissi vererek motivasyonu ve geleceğe odaklanmayı güçlendiriyor.
Yılsonu duygusallığı bir zayıflık değil
Yılsonunda hafızanın geriye dönük çalışması, yaşanan yılı anlamlandırma ve kapanan döngüleri tamamlama isteğinin doğal bir parçası. Bu dönemde insanlar kendi başarılarını ve eksik kalan işleri sorguluyor. Çokaygil, bu duygu durumunun iç gelişimin göstergesi olduğunu ve hem huzur hem de hafif kaygının psikolojik olarak normal olduğunu belirtiyor.
Yeni yıl kaygısını yönetmenin pratik yolu
Sosyal medya paylaşımları ve çevrenin beklentileri bazen kişide baskı oluşturuyor; bunun sonucunda kişi "herkes ilerliyor, ben yerimde sayıyorum" hissine kapılabiliyor. Çokaygil, kaygıyla başa çıkmak için zihne Hiçbir şey bitmedi. Her şey devam ediyor. mesajını hatırlatmanın etkili olduğunu söylüyor.
Küçük Adım Teorisi: Büyük hedefleri parçalara ayırmak
Araştırmalar, yılbaşında konulan büyük hedeflerin çoğunun Şubat ayı gelmeden bırakıldığını gösteriyor. Beynin radikal değişimlere uyum sağlamada zorlanması bunun temel nedeni. Çokaygil, bunun yerine Küçük Adım Teorisini öneriyor: küçük ve sürdürülebilir eylemler başarıyı besler. Örneğin "Her gün 10 bin" hedefi yerine "Günde 5 dakika yürüyüş", "Bu yıl çok kitap okuyacağım" yerine "Her gün 2 sayfa" gibi gerçekçi adımların kalıcı sonuç verdiğini vurguluyor.
Hedefleri küçük parçalara ayırmak, beyinde dopamin salgılanmasını tetikleyerek davranışın tekrar edilmesini kolaylaştırır ve yeni yıl planlarını sürdürülebilir hale getirir.
ACIBADEM ESKİŞEHİR HASTANESİ UZMAN KLİNİK PSİKOLOG BESTE ÇOKAYGİL,
