Yeni nesil yazı yazmakta zorlanıyor
Çocuklarda yazı bozukluğu çeşitli etkenlerin birleşmesiyle ortaya çıkıyor. Yazı yazma, parmak ve bileklerdeki küçük, hassas kas hareketlerini gerektiren bir ince motor beceridir. Uzmanlar, erken yaşlardan itibaren ekranlarla yoğun temasın bu becerilerin gelişimini engelleyebileceğini ve zamanla yazı yazmada güçlük oluşabileceğini vurguluyor.
Ekran kullanımı ve ince motor beceriler
Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Yılmaz, yazı yazmanın duyguyu ve düşünceyi simgelerle aktarmanın yanında fiziksel, duyusal ve zihinsel bir beceri olduğunu belirtiyor. Prof. Yılmaz, çocukların küçük yaştan itibaren mavi ekranlarla çok fazla vakit geçirmesinin el ve kol becerilerinin gelişimini yavaşlattığını; bu durumun ince motor beceri eksikliğine bağlı yazı zorluklarına yol açabileceğini ifade ediyor.
Eğitim uygulamaları ve ölçme-değerlendirme
Prof. Yılmaz, yazı öğrenme sürecinde uygulanan sert düzeltmelerin çocuklarda bir kırmızı kalem zihniyeti oluşturduğunu, bu durumun yazıya karşı korku ve isteksizlik yaratabileceğini aktarıyor. Ayrıca eğitim sistemindeki çoktan seçmeli test ağırlığı ve öğretmenlerin soru çözümü merkezli yaklaşımının öğrencilerin yazma istekliliğini azaltabileceği belirtiliyor.
Dikkat, kısa iletişim araçları ve doküman fazlalığı
Yazı yazma dikkat ve konsantrasyon gerektiren bir etkinliktir. Prof. Yılmaz, okullardaki dikkat ve konsantrasyon bozukluğu oranının %11 civarında olduğunu, pandemi döneminde bu oranda artış gözlendiğini aktarıyor. Kısa mesajlar, emojiler ve görseller gibi dijital iletişim biçimleri ile yapay zekânın yazma yerine geçmesi fiziksel yazmayı daha zahmetli hale getirebiliyor. Buna ek olarak yardımcı kitaplar, test kitapları, fotokopiler ve akıllı defter uygulamaları gibi doküman fazlalığı öğrencilerin yazma fırsatını azaltabiliyor.
Yazmanın bilişsel katkıları
Prof. Yılmaz'a göre yazı yazmak beyinde belirli bölgelerin aktivitesini artırır; anlamlı öğrenme, bilgiyi hatırlama ve öğrenmenin niteliğinin yükselmesi bu süreçle ilişkilidir. Çocuk kendi kelime ve cümleleriyle not aldığında yeni bilgilerle geçmiş bilgileri ilişkilendirir, derin ve kalıcı öğrenme sağlanır. Stratejik not alma ders katılımını ve akademik başarıyı destekler. Öte yandan tablet ve akıllı telefonların sesli kayıt veya mesaj araçları olarak kullanılması yazıya karşı isteksizliği tetikleyebiliyor ve zamanla yazı bozukluğuna katkı sağlayabiliyor.
Sonuç: Uzmanlar, ekran kullanımı, eğitim uygulamaları, dikkat sorunları ve iletişim alışkanlıklarının birleşiminin çocuklarda yazı yazmayı zorlaştırabildiğini; yazma becerisinin geliştirilmesinin öğrenme ve hafıza için önemli olduğuna dikkat çekiyor.
YAZI YAZMA SÜRECİNİN FİZİKSEL, DUYUSAL VE ZİHİNSEL BİR BECERİ GEREKTİRDİĞİNİ BELİRTEN UZMANLAR, ÖĞRENCİNİN YAZI BOZUKLUĞUNA SEBEP OLABİLECEK BİR TAKIM DEĞİŞKENLERİN VE ETKENLERİN OLDUĞUNU BUNLARDAN BİRİNİN DE MAVİ EKRAN OLDUĞUNU BELİRTTİ.
