Yat ve teknecilik sektörünün ekonomik büyüklüğü 5,5 milyar dolara çıktı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Sakarya'da gerçekleştirilen Deniz Ticaret Odası Müşterek Meslek Komiteleri 7. Toplantısı'nda denizcilik sektörüne ilişkin kapsamlı değerlendirmeler yaptı. Uraloğlu, gemi sanayisinin 2024 ihracat verilerini ve yat ile teknecilik alanındaki ekonomik büyüklüğü paylaştı.
Karadeniz'deki patlamalar ve kurtarma operasyonu
Uraloğlu, "dün gece Karadeniz'de iki gemide gerçekleşen patlamalar" ile ilgili sürecin yakından takip edildiğini belirtti. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik ekiplerinin müdahalesine vurgu yapan Uraloğlu, "KAIROS isimli gemiye Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğümüz yangın sürerken başarılı bir müdahaleyle 25 denizciyi iyi bir operasyonla kurtardı. Huzurlarınızda Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğümüze ve bakanlığımızdaki bütün çalışma arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Diğer gemi ile ilgili de hayati bir tehlike yok. Bütün denizcilere bir kez daha geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin denizcilikteki küresel konumu
Bakan Uraloğlu, Türkiye'nin denizcilikte güçlenen konumunu rakamlarla aktardı: ülkemizde 217 adet liman tesisi, 85 faal tersane, 186 tekne imal ve çekek yeri, 65 yat limanı, 23 gemi geri dönüşüm tesisi, 400 balıkçı barınağı ve 1 milyonu aşan amatör denizci bulunuyor. Uraloğlu, 2025 yılının Türk denizciliğinin "altın yılı" olduğunu belirtti ve Türk sahipli filonun 2002'de 8,9 milyon dedveyt ton ile 17. sırada olduğunu; 2025'in ilk yarısında ise 2 bin 203 gemi ile 53,1 milyon dedveyt tona ulaşarak dünya sıralamasında 10. sıraya çıktığını söyledi.
Liman ve lojistik performansı
Uraloğlu, limanlardaki büyümeye dikkat çekerek, 2002'den bu yana elleçlenen yük miktarının yüzde 180, konteyner miktarının ise yüzde 443 arttığını bildirdi. 2024'te limanlarda elleçlenen yük miktarının yaklaşık 532 milyon ton, konteyner miktarının ise 13 milyon 529 bin TEU olduğunu aktardı. Ambarlı, Kocaeli, Tekirdağ ve Mersin limanlarının yanına bu yıl ilk kez Aliağa Limanı'nın da listelendiğini ve dünyanın en fazla konteyner elleçleyen 100 limanı arasında Türkiye'nin 5 limana sahip olduğunu kaydetti.
Uluslararası anlaşmalar ve tanınma
Bakan, Londra'daki Uluslararası Denizcilik Örgütü 34. Genel Kurulu'nda Umman Sultanlığı ile iki anlaşma imzalandığını; bu denizcilik anlaşmasının ülkenin imzaladığı 65. denizcilik anlaşması olduğunu söyledi. Ayrıca Panama ile STCW sözleşmesi çerçevesinde yapılan mutabakat sayesinde yeterlik belgelerinin tanındığı ülke sayısının 42'ye yükseldiğini belirtti. Uraloğlu, bu gelişmelerin Türk gemi adamlarının istihdam olanaklarını genişleteceğini vurguladı.
Uluslararası platformdaki başarı
Türkiye'nin Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Konsey üyeliğine 139 ülkenin desteği ile üst üste 14. kez seçilmesini, ülkenin denizcilikteki etkinliğinin bir göstergesi olarak değerlendirdi.
Yat limanları, kruvaziyer ve yat üretimi
Yat turizmine yönelik altyapı çalışmalarını aktaran Uraloğlu, 2002'de 41 olan yat limanı sayısının en son Gazipaşa Yat Limanı ile 65'e çıktığını; bağlama kapasitesinin 8 bin 500'den yaklaşık 26 bine yükseltildiğini söyledi. Yapımı süren projeler arasında Datça, Tekirdağ, Haliç ve Mersin Aydıncık yat limanlarını saydı. Kruvaziyer turizminde 2025'in ilk 10 ayında limanlara uğrayan kruvaziyer gemi sayısının bin 278, gelen yolcu sayısının ise 2 milyon 21 bin'i aştığını ve 2013 yılının 2 milyon 259 bin olan rekorunun bu yıl aşılmasının beklendiğini ifade etti.
Tekne üretimi, Ro-Ro ve pazar konumu
Bakan, gezi ve spor amaçlı teknelerin sayısının 135 bini aştığını ve bu artışla Türkiye'nin yat ve tekne inşa sanayinde dünya pazarında önemli bir konuma geldiğini söyledi. Ro-Ro taşımacılığında ise geçen yıl 706 bin birimdeki yükün deniz yoluyla taşındığını, bu yılın ilk 10 ayında ise 600 binden fazla araç taşındığını belirtti. Ayrıca 2025 yılında yat projeleri sipariş defterinde toplam boy uzunluğuna göre ülkenin dünyada İtalya'nın ardından 2. sıraya yükseldiğini aktardı.
İhracat, ekonomik büyüklük ve teknolojik dönüşüm
Gemi sanayinin 2024 yılında 1,91 milyar dolarlık ihracat yaptığı bilgisini veren Uraloğlu, yat inşa sanayinin bu değerin dörtte birinden fazlasını oluşturduğunu söyledi. İhracatta 2 milyar dolara ulaşan yat ve teknecilik sektörünün yan sanayiyle birlikte ekonomik büyüklüğünün 5,5 milyar dolar olduğuna dikkat çekti. Pazarın yıllık büyüme oranının ortalama yüzde 20 civarında olduğunu belirtti. Ayrıca elektrikli ve hibrit yatların Türkiye'de üretildiğini; çevre dostu teknolojiler, enerji verimliliği, otonom seyir sistemleri ve refit/retrofit taleplerinin arttığını söyledi.
Teşvikler ve ÖTV desteği
Denizciler için sağlanan destekleri hatırlatan Uraloğlu, 2004'ten bu yana uygulanan ÖTV'siz yakıt uygulamasıyla sektörün desteklendiğini ve bugüne kadar sektöre yaklaşık 20 milyar liralık ÖTV'siz yakıt desteği sağlandığını bildirdi. Ayrıca hurdaya ayrılan Türk bayraklı gemilerin yerine yeni gemi inşa edilmesine yönelik teşvik mekanizması kapsamında verilen desteklerin yoğun talep gördüğünü söyledi.
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANI ABDULKADİR URALOĞLU, GEMİ SANAYİSİNİN 2024’TE 1,91 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT YAPTIĞINI, YAT VE TEKNECİLİK SEKTÖRÜNÜN İSE YAN SANAYİYLE BİRLİKTE 5,5 MİLYAR DOLARLIK EKONOMİK BÜYÜKLÜĞE ULAŞTIĞINI AÇIKLADI.
