Yanlış beslenme acil servise taşıyor: gıda zehirlenmesi ve uzun vadeli riskler
Acil servislere gelen bulantı ve kusma vakalarının büyük bir kısmının uygunsuz tüketilen veya soğuk zinciri bozulan gıdalardan kaynaklandığını belirten uzmanlar, bu tür hatalı beslenme alışkanlıklarının hem akut gıda zehirlenmelerine hem de uzun vadede ciddi sorunlara zemin hazırladığına dikkat çekiyor.
Gıda kaynaklı akut tablolar ve dehidratasyon riski
Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Ömer Jaradat, başvuruların çoğunda soğuk zinciri kırılmış besinler, iyi saklanmamış mayonez, iyi pişmemiş tavuk, et ve yumurta ile pastörize edilmemiş süt ürünlerinin suçlu olduğunu söylüyor. Dr. Jaradat, "Çoğunlukla hastalarda ilk önce vücudun fizyolojik bir savunma mekanizması olduğu için bir bulantı ardından bir kusma eşlik eder. Bir süre sonra buna ishal de eşlik eder... sıvı kaybından, elektrolit kaybından dolayı hastalarda bir halsizlik, hipotansiyon, bilinç bulanıklığına kadar varan dehidratasyon bulgularıyla karşımıza çıkmaktadır" uyarısında bulunuyor.
Pandemi sonrası yaşam tarzı değişiklikleri ve içeceklerle ilişkili riskler
Dr. Jaradat, pandemi döneminde ortaya çıkan sedanter yaşamın ve evde kalmanın beslenme alışkanlıklarını olumsuz etkilediğini; bunun da özellikle gazlı içeceklerin yoğun tüketimiyle birlikte akut tablolar ve metabolic dengesizliklere yol açtığını belirtiyor. Gazlı içeceklerin yüksek şeker içeriği (fruktoz şurupları) bazı kişilerde şeker komasına katkı verebilirken, içerdikleri fosforik asit nedeniyle kalsiyum emilimini olumsuz etkileyerek uzun vadede kemik mineral yoğunluğunu düşürebilir.
Fast food, damar sağlığı ve erken kalp krizi riski
Fast food ürünlerindeki doymuş yağ ve trans yağların şeker hastalığı, hipertansiyon ve damar yağlanmasını artırdığını vurgulayan Dr. Jaradat, bunun sonucu olarak bazı genç hastalarda 30-40’lı yaşlarda bile miyokard enfarktüsü tablosuyla karşılaşıldığını, yoğun yağ plakları nedeniyle anjiyo sırasında damarların açılamadığı vakaların görüldüğünü aktarıyor.
Öneriler: Yavaş yemek, lokmaları iyi çiğnemek, işlenmiş gıdalar ve fast food tüketimini sınırlamak, gazlı içecekleri azaltmak ve bozulmuş gıdalardan kaçınmak hem akut zehirlenme riskini düşürür hem de uzun vadeli kalp, şeker ve kemik sağlığı sorunlarını engellemeye yardımcı olur.
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER JARADAT
