Karbonmonoksit zehirlenmelerinde erken farkındalık hayat kurtarıyor
Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi hekimi Uzm. Dr. Yenal Karakoç, kış aylarında sık görülen karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı vatandaşları uyardı. Karbonmonoksitin renksiz, kokusuz ve tatsız olması nedeniyle temasın çoğu kez fark edilmediğini belirten Karakoç, ilk belirtinin genellikle baş ağrısı olduğuna dikkat çekti.
Karbonmonoksit nedir ve neden tehlikelidir?
Karbonmonoksit, yanma sonucu oluşan, gözle veya koku ile fark edilmesi zor bir gazdır. Vücuda girdikten sonra kandaki oksijen yerine bağlanır; dokulara yayılarak başlangıçta hafif semptomlara, ilerleyen süreçte ise ciddi zehirlenmelere ve ölüme yol açabilir.
En sık kaynaklar
Toplumda zehirlenmenin yalnızca sobadan kaynaklandığı yönünde yanlış bir algı olduğunu söyleyen Karakoç, günümüzde evlerde doğal gaz ve kombilerin yaygın olduğunu; gaz çıkışlarının düzgün olması ve menfezlerin açık tutulmasının önemini vurguladı. Ayrıca kapalı alanda çalışan araç egzozu, iç mekânda semaver veya mangal yakılması ile soba, şofben, LPG ve benzeri tüm yanma kaynaklarının karbonmonoksit ürettiğini hatırlattı.
Belirtiler kolayca yanıltabilir
Karbonmonoksit zehirlenmesinin ilk belirtileri genellikle baş ağrısı, burun akıntısı, bulantı ve kusma şeklinde başlar. Kış aylarında bu şikâyetler soğuk algınlığı veya nezle ile karıştırılabildiği için durum ihmal edilebiliyor. Karakoç, evde soba, doğal gaz veya şofben gibi cihazlar kullanılıyorsa bu tür belirtilerin karbonmonoksiti akla getirmesi gerektiğini belirtti.
İlk yardım ve yapılması gerekenler
Belirti fark edildiğinde öncelikle ortamın derhal havalandırılması, pencere ve kapıların açılması ve en önemlisi kişinin o ortamı terk etmesi gerekir. Bilinci açık olan kişi hızla temiz havaya çıkarılmalıdır. Acil çağrı hattı 112 aranırken belirtilerin karbonmonoksit zehirlenmesi şüphesi taşıdığı mutlaka bildirilmelidir.
Bilinci kapalı bulunan hastalarda kusma riskine karşı hastanın yan yatırılması, başın yana çevrilmesi ve profesyonel sağlık ekipleri gelene dek gözlemlenmesi gerekmektedir. Karbonmonoksit zehirlenmesinin temel tedavisi yüksek konsantrasyonda oksijen uygulamaktır; bu sayede karbonmonoksitin vücuttan atılması hedeflenir.
Sonuç
Karakoç, baş ağrısının sıkça hafife alındığını ancak bu belirtinin karbonmonoksit zehirlenmesinin habercisi olabileceğini, şüphe durumunda vakit kaybetmeden 112 ve sağlık kuruluşlarından destek alınmasının hayati önem taşıdığını vurguladı.
DİYARBAKIR GAZİ YAŞARGİL EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ UZM. DR. YENAL KARAKOÇ, KARBONMONOKSİT’İN RENGİ OLMAYAN, KOKUSUZ, TATSIZ VE TAHRİŞ EDİCİ BİR GAZ OLDUĞUNU SÖYLEDİ.
