Trabzon’un 170 yıllık afet gerçeği gün ışığına çıktı
Araştırmacı-Yazar Fatih Erol, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ)'nde düzenlenen "Afet Bilinci: 100 Yıllık Deneyim ve Geleceğe Bakış Sempozyumu"nda, kentteki doğal afet geçmişine ilişkin verileri paylaştı. Sempozyumda, "Geçmişten Günümüze Trabzon’da Doğal Afetler" kitabının yazarları arasında yer alan Erol, Trabzon’da son 170 yılda can ve mal kaybıyla sonuçlanan olaylara ilişkin sayıları aktardı.
Genel afet sayıları ve can kayıpları
Erol, Trabzon’da kayıtlara geçen afetlerin dağılımını şu şekilde özetledi: 46 heyelan, 39 sel/taşkın, 19 çığ, 16 fırtına ve 1 deprem olayı yaşandı. Can kayıpları yönünden ise Erol, sayıları şu şekilde verdi: 371 kişi sellerde, 142 kişi heyelanlarda, 85 kişi çığ düşmesi sonucunda, 76 kişi fırtına ve olumsuz hava koşulları nedeniyle ve 3 kişi de 1939 Erzincan depreminin Trabzon’da yarattığı yıkım nedeniyle hayatını kaybetti. Erol, "Trabzon’da en çok heyelan oluyor ama en çok can kaybı sellerde yaşanıyor" dedi.
Trabzon’da tarihe geçen 6 büyük felaket
1909 Tabakhane Sel Felaketi: Tabakhane Deresi’nin taşması sonucu Mumhaneönü Çarşısı sular altında kaldı; 15 kişi öldü, 58 kişi son anda kurtarıldı.
1929 Solaklı Felaketi: Resmi rakamlara göre 148 kişi yaşamını yitirdi. Olayda 2.211 bina yok oldu, yollar kayboldu ve taş köprülerin tamamı yıkıldı; Trabzon tarihinin en büyük afeti olarak nitelendirildi.
1990 Trabzon Seli: Aynı anda 10 derenin taşmasıyla 56 kişi öldü; 1.005 ev ve 82 işyeri yıkıldı.
1998 Beşköy Sel Felaketi: Heyelanla kapanan derenin patlaması sonucunda Beşköy beldesinin büyük bölümü yok oldu; 47 kişi hayatını kaybetti ve yalnızca 7 kişinin cesedine ulaşıldı.
1988 Maçka-Çatak Heyelanı: Yamaçtan kopan kütle bir kahvehaneyi yutarak onlarca kişinin ölümüne neden oldu; 55 kişi öldü, 1 kişinin cesedine hâlâ ulaşılamadı.
1959 Büyük Sel: O yıl 17 kişi yaşamını yitirdi; Araklı, Yomra, Maçka ve diğer ilçelerde yıkım büyük oldu, Çaykara’dan yüzlerce aile göç ettirildi.
Kuru dere yataklarına dikkat uyarısı
Erol, özellikle kırsal mahallelerdeki kuru dere yataklarına ve bu yan derecilere ilişkin uyarılarda bulundu. Erol, bu tür dereciklerin taşkın anında coğrafyanın fazla suyunu ana dereye taşıyan drenaj kanalları görevi gördüğünü belirterek, kapatılmamaları, kesitlerinin daraltılmamaları ve önlerinin kesilmemesi gerektiğini vurguladı. Mevcutta düşük debili akışlar bile yanıltıcı olabiliyor, dedi.
Erol, 1929 seliyle ilgili dönemin bir eserinden aktardığı sözü de paylaştı: "Abdest alınamayacak kadar küçük bir ırmak 150 yaşındaki gürgen ağacını götürdü".
ARAŞTIRMACI-YAZAR FATİH EROL, SON 170 YILDA TRABZON’DA CAN VE MAL KAYBI İLE SONUÇLANAN 46' HEYELAN, 39 SEL/TAŞKIN, 19 ÇIĞ, 16 FIRTINA VE 1 DEPREM OLAYI YAŞANDIĞINI SÖYLEDİ.
