Takviye ve bitki çayı kullanımında uyarı: Doktor gözetimi şart
Uzmanından kritik hatırlatma
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dahiliye Bölümü Eğitim ve İdari Sorumlusu Doç. Dr. Murat Akarsu, üst solunum yolu hastalıklarının arttığı dönemde doktor kontrolü dışında kullanılan gıda takviyeleri ve bitki çaylarının ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini söyledi.
Dozun önemi ve olası zararlar
Doç. Dr. Akarsu, "Bir maddenin ilaç veya zehir diye tanımlanması doza bağlıdır" diye belirterek, bazı ürünlerin 2-3 gramı geçen dozlarda kullanılabildiğini, özellikle yüksek doz C vitamininin böbrek taşı riskini artırdığını anlattı. Kompleks B vitaminleri, magnezyum, probiyotikler ve D vitamini gibi takviyelerin de laboratuvar verilerine bakılmadan ve hekim önerisi olmadan alınmasının sakıncalı olduğunu vurguladı.
Akarsu, bazı takviyelerin ilaçlarla etkileşime girerek zararlı sonuçlara neden olabileceğini; özellikle kan sulandırıcı kullananlarda Omega 3 fazlalığının kanama riskini artırabileceğini, bazı vakalarda çarpıntıya yol açabildiğini aktardı. Probiyotiklerin etkili olabilmesi için en az 3 ay beklenmesi gerektiğini, kısa süreli ve yüksek doz uygulamaların yanıltıcı olduğunu ifade etti.
Akut tablolar ve acile başvuru
Uzman, "Kan sonuçlarını beklemeden alıyoruz, ölümcül olabiliyor" uyarısında bulundu. Karaciğer hasarı ve yetmezliğe kadar gidebilen tabloların görülebildiğini; bitki çayı ve benzeri karışımların içeriğinin bilinmemesinin riskleri artırdığını söyledi. Ayrıca yaşlılarda kontrolsüz bitki çayı tüketiminin sıvı dengesini bozarak böbrek yetmezliğine yol açabileceğini belirtti.
Gebeler, çocuklar ve kilo amaçlı kullanım
Doç. Dr. Akarsu, gebelere aktardan alınan bitkisel çayların önerilmediğini, kilo kaybı amacıyla kullanılan bazı bitkisel ürünlerin sıvı kaybı ve ishalle yalancı kilo kaybı sağlayarak tehlike oluşturduğunu anlattı. İnternetten veya bilinmeyen kaynaklardan alınan karışımların tercih edilmemesi gerektiğini özellikle vurguladı.
Sonuç: Takviyeler ilaç gibi ele alınmalı
Akarsu, "Hastaların bir kısmı soluğu acilde alabiliyor" diyerek, takviyelerin ve bitkisel ürünlerin ilaç gibi değerlendirilmesi gerektiğini, her bireyin kilosu ve tıbbi geçmişi farklı olduğu için tedavinin hekim tarafından kişiye özel belirlenmesi gerektiğini söyledi. Poliklinik ve acil başvurularında sıklıkla takviye kullanımının soruşturulduğunu, bazen uzun süren değerlendirmeler gerektiğini ekledi.
İÇ HASTALIKLARI UZMANI DOÇ. DR. MURAT AKARSU,