Sürekli yorgunluk B12 eksikliğinin işareti olabilir
Acıbadem Adana Hastanesi İç Hastalıkları ve Yetişkin Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Soner Solmaz, tedavi edilmeyen B12 vitamini eksikliğinin kansızlıktan depresyona kadar geniş bir yelpazede sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. Enerji üretiminden sinir sistemi sağlığına kadar birçok hayati işlevde rol oynayan B12 vitamini eksikliği, kalıcı problemlere zemin hazırlayabilir.
Hangi belirtilere dikkat etmek gerekir?
Prof. Dr. Solmaz, eksikliğin çoğu zaman sessiz ilerleyebildiğini ve vücudun bazı uyarı sinyalleri verdiğini söyledi. Uyarılması gereken başlıca belirtiler şunlardır:
- Sürekli yorgunluk, halsizlik
- Baş dönmesi ve nefes darlığı
- Unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu
- El ve ayaklarda karıncalanma veya uyuşma, denge sorunları, kas zayıflığı
- Ruh hali değişiklikleri, depresyon ve sinirlilik
Bu tür şikayetleri olan kişilerin vakit kaybetmeden doktoruna başvurup kan testi ile B12 düzeyini kontrol ettirmesi gerektiğini vurguladı.
Kimler risk altında?
Prof. Dr. Solmaz, B12 eksikliğinin herkeste görülebileceğini ancak bazı gruplarda daha sık rastlandığını aktardı. Risk grupları arasında:
- Vejetaryen ve veganlar (bitkisel besinlerin B12 açısından yetersiz olması nedeniyle)
- 50 yaş üstü yetişkinler (emilim sorunları nedeniyle)
- Mide veya bağırsak ameliyatı geçirenler
- Crohn, çölyak gibi sindirim sistemi hastalığı olanlar
- Metformin veya mide asidini azaltan ilaçları düzenli kullananlar
Beslenme ve takviye önerileri
Solmaz, B12 vitamininin ağırlıklı olarak hayvansal gıdalarda bulunduğunu belirterek et, tavuk, hindi, balık, süt, yoğurt, peynir ve yumurtayı en güçlü doğal kaynaklar arasında sıraladı. Vejetaryen bireyler için B12 ile zenginleştirilmiş gıdalar ve doktor kontrolünde alınan takviyelerin önemli olduğunu; ancak hastaların kendi başına takviye kullanmaması gerektiğini ifade etti.
Yüksek B12 seviyesi de göz ardı edilmemeli
Genellikle eksiklik ile gündeme gelse de yüksek B12 tespitinin de araştırılması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Solmaz, "Eğer kişi takviye almıyor, enjeksiyon kullanmıyor ve beslenmesinde aşırı B12 bulunmuyorsa, kanında yüksek B12 tespit edilmesi mutlaka araştırılmalıdır" dedi. Yüksek B12 genellikle belirti vermese de bazı hastalarda ciltte kaşıntı, iştahsızlık, sindirim bozuklukları ve kilo kaybı görülebilir.
Solmaz, kandaki yüksek B12 seviyesinin karaciğer hastalıkları, bazı kanser türleri ve böbrek yetmezliği gibi durumlarla ilişkili olabileceğini; bunun her zaman kanser anlamına gelmediğini, fakat vücudun depolama ve kullanım dengesinde bozulma olabileceğini belirtti. Bu durumda karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ile gerekirse ileri tetkiklerin uygulanması gerektiğini söyledi.
Son uyarı
Prof. Dr. Soner Solmaz son olarak, "Bu nedenle halsizlik, uyku isteği, unutkanlık gibi şikâyetleri olan herkes, B12 düzeyini kontrol ettirmelidir" diyerek düzenli kan kontrollerinin erken tanı ve ciddi hastalıkların önlenmesinde önemli olduğunu vurguladı.
İÇ HASTALIKLARI VE YETİŞKİN HEMATOLOJİ UZMANI PROF. DR. SONER SOLMAZ, TEDAVİ EDİLMEYEN B12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNİN KANSIZLIKTAN DEPRESYONA KADAR PEK ÇOK TABLOYA YOL AÇABİLECEĞİNE BELİRTEREK, "BU NEDENLE HALSİZLİK, UYKU İSTEĞİ, UNUTKANLIK GİBİ ŞİKAYETLERİ OLAN HERKES, B12 DÜZEYİNİ KONTROL ETTİRMELİDİR" DEDİ.
