Sürekli bildirimler kaygıyı artırıyor; dijital detoksla sınırlar koyun
Uzman Psikolog Beste Çokaygil, sosyal medyanın günlük yaşamımızda etkisini vurgulayarak, sürekli bildirim almak ve başkalarının hayatlarını izleme eğiliminin kaygıya yol açabileceği uyarısında bulundu. Çokaygil, Acıbadem Eskişehir Hastanesi bağlamında yaptığı değerlendirmede ekran kullanımının yaygınlaştığı çağımızda farkındalık gerektiren pratikler önerdi.
Bildirimlerin psikolojik etkileri
Çokaygil, uyanır uyanmaz telefona bakma, boş vakitlerde ekran kaydırma ve günü ekran başında bitirmenin birçok kişi için rutin hâline geldiğini, bunun zihinsel yorgunluğu artırdığını belirtti. Sürekli bildirim sesleri ve "kaçırmama" kaygısı, beynin dinlenmesini engelliyor; artan uyarılmışlık hali zihinde sürekli bir "hazır ol" modu oluşturuyor. Sosyal medyanın başkalarının hayatlarını daha ideal göstermesi ise kıyaslama ve yetersizlik duygularını tetikliyor.
Dijital detoks nedir ve ne işe yarar?
Dijital detoks, belli bir süre sosyal medya, ekranlar veya internetten uzak kalarak zihne mola verme pratiğidir. Çokaygil, bu kısa molaların farkındalığı artırdığını, stresi azalttığını ve gerçek sosyal ilişkileri daha aktif tuttuğunu söyledi: "Dijital detoks yaparak sınır koyabilirsiniz. Ekrandan uzak geçirilen kısa molalar farkındalığı artırır, stresi azaltır ve gerçek sosyal ilişkilerimizi daha çok aktif tutmamızı sağlar."
Uygulanabilir öneriler
Çokaygil, teknolojiyle sağlıklı ve dengeli bir ilişki kurmak için pratik adımlar önerdi: günün belirli saatlerinde telefonu kullanmamak, örneğin ilk 30 dakika ve uyumadan önceki 1 saati ekransız geçirmek, haftada bir gün veya birkaç saat sosyal medyadan uzak durmak faydalı olabilir. Sadece gerçekten önemli uygulamaların bildirimlerini açık bırakmak; telefon ayarlarından günlük veya haftalık kullanım süresini izlemek; zamanlayıcı kullanarak ekrandan uzaklaşmayı hatırlatmak da işe yarar.
Ayrıca küçük hedeflerle ekran süresinin yavaş azaltılması, yemek yerken, çalışırken veya arkadaşlarla vakit geçirirken telefonu el almama gibi alışkanlıkların geliştirilmesi önerildi. Sosyal medya yerine kitap okumak, yürüyüş yapmak, günlük yazmak ya da hobilere zaman ayırmak zihinsel açıdan olumlu katkı sağlar.
UZMAN PSİKOLOG BESTE ÇOKAYGİL
