Senegal'de Büyük Magal Etkinliği
Senegal'in Touba kentinde, Müridi tarikatının kurucusu Şeyh Ahmedu Bamba'nın 1895 yılında Fransız sömürge yönetimi tarafından sürgün edilişinin anısına düzenlenen "Büyük Magal" etkinliği, yaklaşık iki milyon katılımcının bir araya gelmesiyle gerçekleştirildi.
Büyük Magal Nedir?
Hicri takvimde her yıl safer ayının 18'inde kutlanan bu gelenek, Bamba'nın yaşamında ulaştığı manevi mertebeyi anmak amacı taşımaktadır. Bu yıl 131'incisi düzenlenen etkinliğe, Senegal'in dört bir yanından ve yurtdışından çok sayıda katılımcı katıldı. Özellikle ABD, Fransa ve İtalya gibi ülkelerden gelenler, ziyaretlerini gerçekleştirmek üzere uzun kuyruklar oluşturdu.
Müridi Tarikatının Tarihçesi
İslam, Senegal'e 11. yüzyılda Kuzey Afrika ve Orta Doğu'dan gelen tüccar ve din adamları aracılığıyla ulaşmıştır. 19. yüzyıl ortaları ve 20. yüzyıl başlarında çeşitli tarikatların hızla yayıldığı dönemde, Bamba'nın kurduğu Müridi tarikatı da önemli bir etki yaratmıştır. Senegal, Fransızların Batı Afrika'daki sömürgeci faaliyetlerinin merkezinde yer almıştır.
Fransız Sömürgeciliğine Direniş
Fransız yönetimi, Senegal'de İslam'ın yayılmasını engellemeye çalışsa da Müridi ve diğer tasavvuf temelli tarikatlar, pasif direniş yolunu seçerek etkinliklerini sürdürdü. Bamba'nın verdiği şiddetsiz mücadele, dolar ve özellikle rural alanlarda tanınması, onu sık sık sürgün edilme durumuyla karşı karşıya getirmiştir.
Magal’ın Önemi
İlk Magal kutlamaları, Bamba'nın 1927'deki vefatından bir yıl sonra, oğlu Muhammed Mustafa Mbacke'nin öncülüğünde daha küçük ölçekli olarak başlamıştır. Günümüzde ise bu kutlama, hem tarikat üyeleri hem de hükümet yetkilileri açısından büyük bir önem taşımakta, Senegal'in toplumsal ve dini kimliğinin bir parçası haline gelmiştir.
Laiklik ve Gelenek Arasındaki Denge
Senegal'in bağımsızlık mücadelesinde önemli bir figür olan Bamba, bazı Batılı kaynaklarda "Müslüman Gandhi" olarak anılmıştır. 1960 yılında bağımsızlığını kazanmış olan Senegal, laik bir devlet kimliğine sahip olsa da, sufizm merkezli tarikatlar sosyal ve siyasi hayatta vazgeçilmez bir yer edinmiştir. Tarihçi Lucy Creevey'e göre, modern laik devlet ile Müslüman muhafazakar gelenek arasında sarsılmaz bir denge sağlanmış ve bu denge, aşırı terör örgütlerinden etkilenilmeyen bir toplum yaratmıştır.
Senegal'de Müridi tarikatının kurucusu Şeyh Ahmedu Bamba’nın Fransız sömürge yönetimi tarafından sürgün edilişi sırasında ulaştığına inanılan manevi mertebeyi anmak için yaklaşık iki milyon kişi Touba kentinde bir araya geldi. Hicri takvime göre her yıl safer ayının 18'inde kutlanan ve bu yıl 131'incisi düzenlenen "Büyük Magal (Övgü)" için Müridiler, Büyük Touba Camisi ile Şeyh Ahmedu Bamba'nın kabrini ziyaret ederek ibadet ediyor.
