Sayıştay 2024 Denetim Raporu: Sinop Belediyesi'nde çok sayıda usulsüz tespit edildi
Sayıştay'ın 2024 yılı denetim raporu, Sinop Belediyesi yönetiminde mali ve idari mevzuata aykırılıkların zincirleme şekilde görüldüğünü ortaya koydu. Raporda ihalesiz kiralamalar, satın alımların parçalara bölünmesi, taşınmaz kayıt ve envanter eksiklikleri ile belediye bütçesinden özel işletmelere yapılan ödemeler öne çıktı.
Kayıt dışı banka ve döviz hesapları
Denetimde; belediyede muhasebeye yansımayan 102 banka hesabı ve 105 döviz hesabı bulunduğu, bu hesapların değerlemeye tabi tutulmadığı ve banka kayıtlarıyla uyumlu olmadığı tespit edildi. Rapor, bazı veznelerde yapılan tahsilatların gerçeğe aykırı biçimde mahsuplaştırıldığını ve bunun mali raporları yanıltıcı hale getirdiğini vurguladı.
Enflasyon düzeltmesinin yapılmaması
Sayıştay'a göre 2023 yılı sonunda yapılması gereken enflasyon düzeltmesi işlemine zamanında uyulmadı; işlem 2024 yılına taşındı ve dönemsellik ilkesine aykırı muhasebeleştirildi. 2024 sonunda da bu düzeltme yapılmadığı için bilanço ve faaliyet sonuçları enflasyon kaynaklı değer artışlarını doğru bir şekilde yansıtmıyor.
Başka kurumlar adına tahakkuk eden alacaklar kayıtlara geçirilmedi
Belediye, kültür varlıklarını koruma katkı payı gibi başka idareler adına tahakkuk eden alacakları kendi muhasebe sistemine işlememiş; bu nedenle diğer idarelere ait tahsil edilmemiş alacaklar bilançoda görünmüyor. Sayıştay, bunun şeffaflık ve hesap verebilirlik açısından ciddi bir eksiklik olduğunu belirtti.
Taşınmaz kayıtları ve envanter eksiklikleri
Rapor, belediyeye ait gayrimenkullerin kayıt, değerleme, numaralandırma ve envanter çalışmalarının yapılmadığını tespit etti. Bu eksiklikler varlık tablosu ve amortisman kayıtlarının gerçeğe uygun olmamasına yol açıyor.
İhalelerde parçalara bölme ve doğrudan temin suistimali
Sayıştay, bazı mal ve hizmet alımlarının 4734 sayılı Kanun'un 22/d maddesindeki parasal limitleri aşmamak için parçalara bölündüğünü, böylece aslen ihale ile yapılması gereken işlerin doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiğini belirledi. Bu uygulamanın kamu kaynaklarının etkin kullanılmadığını gösterdiği vurgulandı.
Personel giderleri ve çalışma süreleri
Belediyenin 2024 yılı toplam personel gideri 231.979.000 TL (yazılı rapordaki ifade) olarak gerçekleşti. Şirket personeli hariç gider oranı %36,69 ile Belediye Kanunu'nda öngörülen %30 sınırını aştı. Ayrıca işçilerin yıllık izinlerini kullanmaması, fazla çalışma sürelerinin yasal limiti aşması ve hizmet alımı kapsamındaki personel hakedişlerinin eksik ödenmesi de tespitler arasında yer aldı.
İhalesiz ve süresiz ulaştırma hatları
Belediye sınırlarında faaliyet gösteren 24 halk otobüsü, 35 dolmuş ve 61 taksi hattının ihalesiz ve süresiz biçimde kullandırıldığı bildirildi. Bu tahsislerin 2886 sayılı Kanun'a aykırı şekilde yenilendiği ve işletmecilerin "kazanılmış hak" gerekçesiyle süresiz çalıştığı ifade edildi. Sayıştay, hatların yeniden ihale edilmesini ve hukuka uygun süreli sözleşmelerle verilmesini önerdi.
Taşınmaz tahsisleri ve özel işletmelere ödemeler
Rapor, belediyeye ait dört taşınmazın dernek ve kooperatiflere tahsis edildiğini ve bunun mevzuata aykırı olduğunu belirledi. Ayrıca Sinop İskelesi çevresindeki bazı özel işletmelerin elektrik faturalarının belediye bütçesinden ödendiği tespit edildi; Sayıştay bu bedellerin yasal faiziyle birlikte tahsil edilmesi gerektiğini kaydetti.
İhalesiz kiralamalar ve tahliye kararlarının uygulanmaması
Bazı taşınmazların encümen kararıyla süresiz kiraya verildiği, kiracılardan geçici ve kesin teminat alınmadığı ve bazı tahliye kararlarının uygulanmadığı raporda yer aldı. Sayıştay, bu kiralama işlemlerinin 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yeniden yapılması gerektiğini bildirdi.
İç kontrol sistemi yok
Denetimin en dikkat çekici bulgularından biri iç kontrol mekanizmasının kurulmaması oldu. Sayıştay, "Belediyenin hata, hile ve usulsüzlükleri önleme kapasitesi çok düşük. İç kontrol ve ön mali kontrol mekanizmaları işletilmemektedir" ifadelerine yer vererek, üst yönetime acil önlem çağrısı yaptı.
Genel değerlendirme ve öneriler
Sayıştay, Sinop Belediyesi'nin 2024 mali tablolarının bazı alanlarda gerçeği yansıtmadığını, iç kontrol eksikliğinin ciddi risk oluşturduğunu ve birçok işlemin 5018, 5393, 2886 ve 4734 sayılı Kanunlara aykırı yürütüldüğünü bildirdi. Raporda taşınmazların geri alınması, ihalesiz hat ve kiralamaların yeniden düzenlenmesi ve usulsüz ödemelerin tahsil edilmesi önerildi.
SAYIŞTAY 2024 YILI SİNOP BELEDİYESİ DENETİM RAPORU.
