Şap Hastalığına Karşı Alınacak Önlemler ve Uzmanların Tavsiyeleri
Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Hekimliği Fakültesi ile Yakın Doğu Üniversitesi Hayvan Hastanesi uzmanları, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde gözlenen şap vakalarına ilişkin alınması gereken önlemleri paylaştı. İskele bölgesinde bir mandırada yaklaşık 70-80 baş büyükbaşta belirtiler tespit edilmesi sonrası alarma geçildiği bildirildi.
Durum değerlendirmesi ve yetkili kurullar
Hastalığın kontrol altına alınabilmesi için Veteriner Dairesi Başkanlığı öncülüğünde bir Teknik Komite kuruldu. Fakülte ve hastane yetkilileri, toplumun ve hayvan yetiştiricilerinin bilinçli hareket etmesinin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Hızlı müdahale ve erken teşhis
Prof. Dr. İsfendiyar Darbaz hastalığın sığır, koyun, keçi ve domuz gibi çift tırnaklı hayvanları etkileyen, son derece bulaşıcı bir viral enfeksiyon olduğunu belirterek; ateş, iştahsızlık, aşırı salya, topallık ile ağız ve ayaklardaki yaralar görüldüğünde vakit kaybetmeden veteriner hekimlere ve yetkili mercilere bilgi verilmesi gerektiğini söyledi. Erken teşhis ve hızlı müdahalenin yayılımı önlemede kritik rol oynadığı vurgulandı.
Bulaşma yolları ve virüsün dayanıklılığı
Dr. Mehmet İsfendiyaroğlu enfeksiyonun enfekte hayvanlarla doğrudan temasın yanı sıra solunum yoluyla, salya, süt, dışkı, hayvansal ürünler, ekipmanlar, nakil araçları ve insanlar aracılığıyla hızla yayılabildiğine dikkat çekti. Aşılama yapılmamış, hassas ve genç hayvanlarda bulaşmanın yüksek olduğunu belirtti.
Dr. İsfendiyaroğlu şöyle dedi: "Virüs; 60-65 derecede yarım saatte, 85 derecede ise birkaç dakika içinde etkisiz hale gelir. Enfekte hayvanların etlerinde +4 derecede 24-36 saat içinde ölür. Kimyasal dezenfektanlarla kısa sürede inaktive olur. Ancak salya, yem ve toprak gibi ortamlarda 20 haftaya kadar bulaşıcılığını sürdürebilir."
Karantina, dezenfeksiyon ve aşılama önlemleri
Uzmanlar, hastalığın yayılmasını engellemek için sıkı karantina tedbirleri uygulanmasını, hayvan hareketlerinin kısıtlanmasını veya tamamen durdurulmasını önerdi. Enfekte çiftliklerde giriş-çıkışların ciddi dezenfeksiyon uygulamalarına tabi tutulması gerektiği; mezbahaya sevk edilen hayvanları ve süt/hayvansal ürün taşıyan araçların hem çıkışta hem varışta dezenfekte edilmesinin şart olduğu belirtildi.
Aşılama programlarının aksatılmaması gerektiği, gerektiğinde itlaf uygulamalarının da en etkili mücadele yöntemleri arasında yer aldığı ifade edildi. Uzmanlar, resmi makamlar tarafından yapılacak yönlendirmelerin dikkate alınmasını vurguladı.
Tüketiciye uyarılar
Uzmanlar şap hastalığının insanlara nadiren geçtiğini ve genellikle hafif seyrettiğini belirtirken, muhtemel risklere karşı çiğ süt ve çiğ sütten yapılan ürünlerin kesinlikle tüketilmemesi gerektiğini bildirdi. Resmi denetimlerden geçmiş, güvenilir kaynaklardan temin edilen et ve süt ürünlerinin tüketilmesinde herhangi bir sakınca olmadığı kaydedildi.
Özetle: Biyogüvenlik önlemleri, sıkı karantina, titiz dezenfeksiyon ve eksiksiz aşılama şap hastalığıyla mücadelede temel adımlar olarak öne çıkmaktadır.
YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ VETERİNER HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ İLE YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ HAYVAN HASTANESİ UZMANLARI, KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ’NDE KIRMIZI ALARMA YOL AÇAN ŞAP HASTALIĞINA İLİŞKİN ÖNEMLİ UYARILARDA BULUNDU.
