Psikolog Ozan Yazıcı: Ekran maruziyeti otizmli çocuklarda belirtileri ağırlaştırabilir
Liv Sağlıklı Yaşam Merkezi'nden Psikolog Ozan Yazıcı, otizm ile ekran süresi arasındaki ilişkinin son dönemde güçlü çalışmalarla desteklendiğini belirtti ve ailelere uyarılarda bulundu.
Otizmin temel belirtileri
Yazıcı, Otizm Spektrum Bozukluğunun sosyal etkileşim zorlukları, sınırlı ilgi alanları, tekrarlayan davranışlar ve iletişim kanallarında ortaya çıkan sorunlarla seyredebilen nöro-gelişimsel bir bozukluk olduğunu, problem çözme ve bilişsel esneklikte güçlükler yaratabileceğini aktardı.
Erken dönemde dikkat edilmesi gerekenler
Psikolog Yazıcı, "Otizmde kalıplaşmış ve tekrarlayan davranışlar, sosyal becerilerde düşüklük veya seçici etkileşim, değişime karşı yüksek direnç, dürtüsel davranışlar, favori nesnelere aşırı bağlılık, göz temasından kaçınma, uyaranlara karşı duyarlılık (özellikle ses) ve takıntı durumları görülebilir" dedi. 0-1,5 yaş aralığında göz teması kurma ve ismine tepki verme gibi becerilerin izlenmesinin önemine vurgu yaptı.
Ekran maruziyetinin olası etkileri
Yazıcı, son çalışmalarda otizm ile ekran süresi arasında ilişki olabileceğini gösteren bulgular bulunduğunu belirterek, "Ekran maruziyetinin dikkat, dil gelişimi, hayal gücü ve sosyal ilişkiler üzerinde olumsuz etkileri olabileceği; otizm benzeri, özellikle sosyal etkileşim ve iletişim kurma konusunda sorunlar oluşturabileceği düşünülmektedir" ifadelerini kullandı. Ayrıca 0-3,5 yaş döneminin dil gelişimi açısından kritik olduğuna dikkat çekti.
Bakım verenlerin rolü ve izleme
Otizm tanısı almış çocuklarda ekran maruziyetinin semptomları daha şiddetli kılabileceğini söyleyen Yazıcı, bu durumda birincil bakım verenlerin çocuğun gelişim basamaklarını yakından takip etmesi gerektiğini belirtti. Göz teması, emekleme, ismine tepki verme, kelimeler çıkarma, ihtiyacını ifade edebilme, yürüme, cümle kurma, soru sorma, oyun kurma, oyuncak seçimleri, dikkat yönlendirme ve akran etkileşimi gibi alanların izlenmesini önerdi.
Ekran süresi yönetimi için öneriler
Yazıcı, ekran süresi konusunda sınırlar koymanın, tutarlı olmanın ve çocuğu oyun kurmaya teşvik etmenin önemini vurguladı. Açık alanda vakit geçirmek, akranlarıyla iletişim kurabileceği alanlar oluşturmak, hikâye okuma veya masal anlatma ve sportif etkinliklere yönlendirme gibi uygulamaların izlenebileceğini söyledi.
Destek aramaktan çekinmeyin
Tek başına bu süreci yönetmenin zor olabileceğini, kafanın karışmasının veya eğitim ihtiyacı hissetmenin normal olduğunu belirten Yazıcı, süreçte zorluk yaşanırsa uzman desteği alınmasını tavsiye etti.
LİV SAĞLIKLI YAŞAM MERKEZİ'NDEN PSİKOLOG OZAN YAZICI
