Prof. Dr. Aslan: "İnsan-yaban hayvanı teması biyogüvenlik açısından ciddi risk taşıyor"
Van YYÜ uzmanı uyardı: Doğal yaşam alanlarının daralması hastalık riskini artırıyor
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Yaban Hayvanları Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof. Dr. Lokman Aslan, insanların yaşam alanlarının genişlemesi ve kırsalın hızla boşalmasının yaban hayvanlarını doğrudan etkilediğini belirterek, artan insan-hayvan temasının biyogüvenlik açısından ciddi riskler oluşturduğunu ifade etti.
Aslan, yerkürenin oluşumundan bu yana insanlar ve hayvanların sürekli etkileşim içinde olduğunu, ancak "yaban hayvanı" tanımının insanla hiç temas etmemiş türler için gerçek anlamda geçerli olabileceğini hatırlattı. İnsan yerleşimlerine yaklaşan türlerin kısmen yabanlıklarını kaybettiğini vurgulayan Aslan, geçmişte ulaşımın sınırlı olması nedeniyle insanların hayvanlara ancak kendi güçleri ölçüsünde yaklaşabildiğini; bugün ise teknolojik imkânlar ve silahların insanları daha üstün kıldığına dikkat çekti.
İnsan-hayvan teması giderek artıyor
Tarımın gelişmesi, kırsal nüfusun azalması ve şehirleşmenin hızlanmasıyla ekolojik dengenin bozulduğunu anlatan Aslan, doğanın tahrip edilmesi, yeni yollar ve yerleşim alanlarının genişlemesinin yaban hayatının doğal sahalarını değiştirdiğini söyledi. Örneğin eskiden 100 hanenin bulunduğu köylerde çeşitli evcil hayvan ve böcek türlerinin aynı döngü içinde yer aldığına, bugün ise bu köylerde 20 haneye kadar düşüş yaşandığına dikkat çekti.
Bu değişimden en çok etkilenen türlerin başında domuzlar, kurtlar ve tilkilerin geldiğini belirten Aslan, bu hayvanların giderek insan yerleşimlerine yaklaştığını, şehirlerde çöplerin biriktiği alanların kolay besin sağladığı için yaban hayvanlarını çektiğini ve bunun insan-hayvan temasını artırdığını söyledi. Aslan, mahalle ortasında domuzların dolaşması, yaylalarda ayıların evlere zarar vermesi ve sokaklarda tilkilerle kedilerin karşılaşması gibi örneklerin daralan yaşam alanlarının ve iç içe geçmiş alanların göstergesi olduğunu kaydetti.
Biyogüvenlik açısından büyük bir tehlike oluşturuyor
Aslan, bu durumun kontrol altına alınması gerektiğini vurgulayarak, "İnsanların farklı iklimlere gidince hastalanması gibi, ekolojik dengede yaban hayvanlarıyla evcil hayvanların karşılaşması da ciddi riskler doğuruyor" dedi. Evcil hayvanlardaki hastalıkların yaban hayvanlarına, yaban hayvanlarındaki virüs ve parazitlerin ise evcil hayvanlara bulaşmasının biyogüvenlik açısından büyük tehlike oluşturduğunu belirtti.
Bu karşılıklı etkileşimin hem hayvan hem de insan sağlığını tehdit edebilecek boyutlara ulaşabileceğini ifade eden Aslan, gerekli tedbirlerin bir an önce alınması, yaban hayvanlarını yerleşim alanlarına iten sebeplerin ortadan kaldırılması ve doğal yaşamın korunmasının önem taşıdığını sözlerine ekledi.
VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ (VAN YYÜ) YABAN HAYVANLARI KORUMA VE REHABİLİTASYON MERKEZİ MÜDÜRÜ PROF. DR. LOKMAN ASLAN, İNSANLARIN YAŞAM ALANLARININ GENİŞLEMESİ VE KIRSALIN HIZLA BOŞALMASININ YABAN HAYVANLARINI DOĞRUDAN ETKİLEDİĞİNİ BELİRTEREK, ARTAN İNSAN-HAYVAN TEMASININ BİYOGÜVENLİK AÇISINDAN CİDDİ RİSKLER OLUŞTURDUĞUNU SÖYLEDİ.
