Prof. Dr. Ali Murat Tatlı: Akciğer kanserinde sağkalım oranları artıyor
Memorial Antalya Hastanesi Onkoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Murat Tatlı, akciğer kanseri yönetiminde son yıllarda elde edilen ilerlemelerin sağkalım sürelerine olumlu yansıdığını anlattı.
Hastalığın boyutu
Prof. Dr. Tatlı, akciğer kanserinin hem dünya hem de Türkiye açısından önemli bir sağlık sorunu olduğuna dikkat çekti ve hastalığın boyutunu özetledi: "Dünyada her yıl yaklaşık 2,5 milyon yeni akciğer kanseri vakası görülüyor. Bunun 1 milyon 800 bini yaşam kaybıyla sonuçlanıyor." Türkiye'de ise yılda 41 bin yeni akciğer kanseri tanısı konduğunu belirtti.
Sigara ve elektronik sigara
Akciğer kanserinin en önemli risk faktörünün sigara olduğunu vurgulayan Tatlı, tütünle mücadelenin hayati önem taşıdığını söyledi: "Sigara ve tütün ürünlerini tamamen hayatımızdan çıkarabilsek, tüm kanserlere bağlı ölümlerin üçte birini önleyebiliriz."
Elektronik sigaralara ilişkin uyarıda bulunan Tatlı, bu ürünlerin güvenli olmadığına dikkat çekti: "Elektronik sigara masum değil. Amerika’da birçok hasta bazlı verilerde bu elektronik sigarayla ilişkili göğüs hastalıkları takiplerinde yeni yeni birçok vakalar oluştu. Akciğerin kronik yetmezliği gelişip ve geri dönüşümsüz olan vakalar da var. Ve bu kanserden daha mı basit dersiniz? Değil tabii ki. Gerçekten sigarayla mücadele önemli olduğu gibi günümüzde elektronik sigarayla mücadelede önemli bir yol gibi görünüyor."
Erken tanı ve tarama
Tatlı, erken tanının yaşam süresi üzerinde belirleyici olduğunu belirterek risk grubundaki kişilerin taranması gerektiğini vurguladı. Belirti veren hastalarda sık rastlanan şikayetleri şöyle sıraladı: açıklanamayan hızlı kilo kaybı, iştahsızlık, geçmeyen kuru öksürük, kanlı balgam, nefes darlığı ve göğüs ağrısı.
Yoğun sigara içmiş kişiler için taramanın kritik olduğunu söyleyen Tatlı, "40-45 yaşlarından itibaren düşük dozlu radyolojik taramalar erken tanı için koruyucudur" ifadesini kullandı.
Akıllı ilaçlar ve immünoterapi
Son 20 yılda moleküler testler ve hedefe yönelik tedavilerle birlikte akciğer kanseri bakımında büyük bir dönüşüm yaşandığını belirten Tatlı, EGFR ve ALK gibi hedeflerin tedavi sonuçlarını olumlu etkilediğini aktardı. "EGFR mutasyonunun keşfi tedavide milat oldu. Üçüncü nesil hedefe yönelik ilaçlarla EGFR mutasyonu taşıyan hastalarda ortalama yaşam süreleri 3 yılın üzerine çıktı."
ALK inhibitörleriyle beyin metastazı dönemlerinde bile olumlu sonuçlar alındığını söyleyen Tatlı, bunun 5 yıl üzeri sağkalımlarla ilişkilendirildiğini belirtti: "Yani 100 hastanın yüzde 50’sinden fazlası hala 5 yıldan fazla sağ kalımda."
İmmünoterapinin de tedaviye yeni bir yön verdiğini ifade eden Tatlı, ileri evre hastalardaki etkisini özetledi: "Dördüncü evre hastalıkta beş yıllık sağ kalım oranları yüzde 5’ten yüzde 30-40’lara yükseldi. Bu, akciğer kanserinde çığır açtı."
Tedavi sonrası takip
Tedavi tamamlandıktan sonra yakın izlemin önemine vurgu yapan Tatlı, erken evrelerde bile nüks riskinin yüksek olduğunu söyledi: "Evre 1 ve evre 2’de bile tekrarlama riski yüzde 50’lere yakın. Bu nedenle adjuvan tedaviler ve moleküler testler hayati önemde."
Yeni jenerasyon hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapilerin erken evrede kullanımı hakkında da bilgi veren Tatlı, "EGFR mutasyonu olan erken evre hastalarda hastalığın tekrarlama riskini yüzde 70-80 azaltıyor" dedi.
Sigarayı bırakmanın önemi
Akciğer kanserinin önlenmesinde en etkili adımın sigarayı bırakmak olduğunu yineleyen Tatlı, bırakıldıktan sonra riskin anında sıfırlanmadığını hatırlattı: "Risk, sigarayı bırakmanın ardından zaman içinde azalır. Bu nedenle hem sigarayı bırakmak hem de düzenli takip olmak şarttır."
Özetle, Prof. Dr. Ali Murat Tatlı, erken tanı, düzenli tarama, moleküler testler, hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapinin akciğer kanseri hastalarında sağkalımı artırdığını, aynı zamanda tütünle mücadelenin ve takip programlarının önem taşıdığını vurguladı.
ONKOLOJİ BÖLÜMÜ'NDEN PROF. DR. ALİ MURAT TATLI, SON YILLARDA YAŞANAN TIBBİ GELİŞMELERLE BİRLİKTE AKCİĞER KANSERİNDE SAĞ KALIM ORANLARININ ARTTIĞINI KAYDETTİ.
