Prof. Dr. Alaeddinoğlu: İnci kefalinin nesli ciddi tehdit altında
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, iklim değişikliği ve azalan kar yağışlarının akarsuların debisini düşürdüğünü, bunun da Van Gölü'ndeki inci kefali türünü ciddi biçimde tehdit ettiğini belirtti.
İnci kefalinin önemi ve karşılaştığı riskler
Dünyada yalnızca Van Gölü'nde yaşayan ve üreme döneminde tatlı sulara göç eden inci kefali, bölge için ekolojik, ekonomik ve kültürel açıdan büyük önem taşıyor. Türün azalması, yaklaşık 20 bin kişinin geçim kaynağını tehlikeye atarken yerel besin güvenliği ve geleneksel balıkçılık faaliyetleri de zarar görebilir.
Kaynak suları ve akarsu debilerindeki azalma
Prof. Dr. Alaeddinoğlu şu değerlendirmeyi yaptı: 'Ancak yaşanan tüm bu iklimsel ve çevresel süreçler, balığın yaşam döngüsünü ciddi ölçüde olumsuz etkilemektedir.' Havzayı besleyen akarsuların geçmişte özellikle kış aylarında karın toprağa sızmasıyla ortaya çıkan kaynak sularıyla beslendiğini, ancak son yıllarda kış yağışlarının kar yerine sağanak şeklinde düştüğünü anlattı. 'Sağanak yağış olduğunda toprak bu sudan yeterince faydalanamıyor ve su toprağa sızmadığı için hem yeraltı suyu hem de kaynak suları yeterince beslenemiyor,' dedi ve bunun akarsuların yıl boyu taşıdığı su miktarını azalttığını vurguladı.
Üreme göçünün engellenmesi ve ekolojik sonuçlar
Alaeddinoğlu, su miktarındaki azalma nedeniyle 'Milyonlarca balık dar alanlara sıkışıyor; yumurtlama göçünü tamamlamak her geçen yıl daha da zor hale geliyor' uyarısında bulundu. Akarsularda bulunan küçük çağlayanların su azaldığında balıklar için daha büyük bir engel haline geldiğini, bunun da inci kefalinin üst çığırlara ulaşmasını güçleştirdiğini ifade etti.
Ekonomik ve kültürel etkiler
Uzman, inci kefalinin üreme ve çoğalma süreçlerinin aksaması halinde 'türün devamlılığı tehlikeye girecek' dedi. Bu durumun göldeki balıkçılık faaliyetlerini doğrudan etkileyeceğine, binlerce ailenin geçimini yitirebileceğine ve inci kefalinin ucuz bir protein kaynağı olması nedeniyle milyonlarca insanı da etkileyeceğine dikkat çekti.
Yönetim çağrısı
Prof. Dr. Alaeddinoğlu son olarak havzanın su kaynakları, iklimsel değişimler ve balıkçılık unsurları birlikte değerlendirilerek yönetilmesi gerektiğini belirterek, 'Bu nedenle havzanın tüm bu unsurlar göz önünde bulundurularak yönetilmesi lazımdır.' uyarısında bulundu.
VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ (YYÜ) EDEBİYAT FAKÜLTESİ COĞRAFYA BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. FARUK ALAEDDİNOĞLU, İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE BİRLİKTE KAR YAĞIŞININ AZALMASININ AKARSULARIN DEBİSİNİ DÜŞÜRDÜĞÜNÜ BELİRTEREK, İNCİ KEFALİNİN CİDDİ TEHDİT ALTINDA OLDUĞUNU SÖYLEDİ.
