Türkiye'de çalışma hayatının kurallarını yeniden şekillendirecek ve milyonlarca çalışanın bütçesini doğrudan etkileyecek tarihi düzenleme için geri sayım başladı. Resmi Gazete'de yayımlanan Orta Vadeli Program (OVP) ile kesinleşen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), 2026 yılında hayata geçeceği belirtildi. Yeni sistem, çalışanlara ikinci bir emeklilik maaşı vaat ederken, aynı zamanda maaşlardan yapılacak zorunlu kesintileri de beraberinde getirecek. Peki, memurdan asgari ücretliye kadar herkesi kapsayacak olan bu sistem nedir? TES nedir? İşte detaylar...
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) Nedir?
Hükümetin ekonomi yol haritasında önemli bir yer tutan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), mevcut Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) otomatik katılım bacağının yeniden yapılandırılmasıyla oluşturulan ikinci basamak bir emeklilik modeli olarak blinmektedir.
Sistemin temel amacı, çalışanların emeklilik dönemlerinde yaşayabilecekleri gelir kaybını telafi etmek ve yaşam standartlarını korumak için ek bir güvence sağlamaktır. Üçlü bir finansman yapısına dayanan sistem şu şekilde işleyecek:
Çalışan Katkısı: Her çalışanın brüt maaşı üzerinden %3 oranında zorunlu bir kesinti yapılacak.
İşveren Katkısı: İşveren de çalışanı adına, maaşın %3'ü oranında bir katkı payını sisteme aktaracak.
Devlet Desteği: Devlet ise çalışan adına yatırılan bu katkı paylarına ek olarak %30 oranında bir destekte bulunacak.
Rakamlarla Maaş Kesintisi: Kimin Cebinden Ne Kadar Çıkacak?
Yeni düzenlemenin en çok merak edilen yönü, maaşlara nasıl yansıyacağı. Yapılan hesaplamalara göre, kesinti tutarları şu şekilde olacak:
Memurlar İçin Hesaplama: Bugünün rakamlarıyla 50.000 TL maaş alan bir memurun maaşından her ay 1.500 TL kesinti yapılacak. Buna karşılık işvereni konumundaki devlet de 1.500 TL katkı sağlayacak. Ayrıca devletin %30'luk ek desteğiyle birlikte memurun hesabına aylık olarak çok daha yüksek bir tutar aktarılmış olacak.
Asgari Ücretliler İçin Hesaplama: Net 22.152 TL asgari ücretle çalışan bir vatandaşın maaşından ise aylık 663 TL kesinti yapılacak. İşverenin de 663 TL yatırması ve devlet katkısının eklenmesiyle, asgari ücretlinin TES hesabına her ay yaklaşık 1.989 TL gibi bir fon aktarımı gerçekleşecek. Uzun vadede bu birikim, ciddi bir meblağa ulaşacak. Öyle ki, sisteme 25 yıl boyunca dahil olan bir asgari ücretlinin, bugünün parasıyla 600.000 TL'nin üzerinde bir birikime sahip olabileceği öngörülüyor.
TES Zorunlu mu?
Orta Vadeli Program'da yer alan taslak çalışmalara göre, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nin mevcut otomatik katılımın aksine, tüm çalışanları kapsayacak şekilde zorunlu olması planlanıyor. Bu durum, sisteme girişin isteğe bağlı olmayacağı şeklde yansıtılacağı belirtildi. ç
TES için Yaş ve Ödemeler
TES, emeklilik için mevcut sosyal güvenlik sistemindeki yaş şartlarına paralel olacağı belirtildi. Kadınlar için emeklilik yaşı 58, erkekler için ise 60 olarak belirlenmiş durumda. Bu yaşlara ulaşan ve gerekli prim gün sayısını tamamlayan çalışanlar, sistemde biriken paralarını iki farklı şekilde değerlendirme hakkına sahip olacak:
Toplu Ödeme: Birikmiş tüm parayı yasal kesintilerin ardından tek seferde çekebilme.
İkinci Maaş: Birikimlerini aylık düzenli bir gelir olarak, yani ikinci bir emeklilik maaşı şeklinde alma.
TES Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Milyonların hayatını doğrudan etkileyecek olan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi için takvim de belli oldu. Orta Vadeli Program'da belirtilen plana göre, sistemin yasal altyapısının tamamlanmasının ardından 2026 yılının ikinci yarısında, muhtemelen Nisan veya Mayıs aylarında, yürürlüğe girmesi hedefleniyor.
