Meme ve prostat kanserlerinin genetik bağları ve sağlık stratejileri
Prof. Dr. Burak Turna, meme ve prostat kanserlerinin farklı organlarda ortaya çıkmalarına karşın önemli genetik ortaklıklar taşıdığını belirtti. BRCA mutasyonlarının iki kanser türü için ortak risk unsuru olduğunu ifade eden Turna, aile öyküsünün genetik değerlendirmelerde merkezi bir öneme sahip olduğunu söyledi.
BRCA mutasyonları ortak risk faktörü
Turna, özellikle BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki değişikliklerin kadınlarda meme ve over; erkeklerde ise daha genç yaşta ortaya çıkan agresif prostat kanseri riskini belirgin şekilde artırdığını vurguladı. Erken yaşta veya agresif tipte meme kanseri tanısı bulunan bir aile bireyinde BRCA mutasyonu saptanması halinde, ilgili akrabaların genetik değerlendirmeye alınmasının gerekli olduğunu ifade etti.
Aile öyküsü ve karşılıklı risk değerlendirmesi
Turna, bir anne veya babada tespit edilen genetik değişikliklerin karşı cinste de risk artışına işaret edebileceğini belirtti. Örneğin annede BRCA mutasyonu bulunduğu durumda oğulların; babada metastatik ya da yüksek dereceli prostat kanseri görüldüğünde ise kızların değerlendirilmesinin önem taşıdığını söyledi.
Yaygınlık ve risk oranları
Türkiye ve dünya verilerine göre kadınlarda en sık görülen kanserin meme kanseri olduğunu hatırlatan Turna, her 8 kadından birinin yaşamı boyunca meme kanseriyle karşılaşabileceğini kaydetti. Prostat kanserinin erkeklerde yaygın bir kanser türü olduğunu ve yaşam boyu görülme riskinin %12-15 düzeylerinde olduğunu belirtti. Bu yüksek oranların, iki hastalığın ortak genetik temelinin araştırılmasını daha da önemli kıldığını söyledi.
Genetik analizlerin erken tanı ve tedavi planlamasındaki rolü
Genetik analizlerin yalnızca risk belirlemekle kalmayıp erken tanı stratejilerinin oluşturulmasında, gereksiz tedavilerin önlenmesinde ve aile üyelerinin risk düzeylerinin saptanmasında kritik olduğunu vurgulayan Turna, hedefe yönelik tedavi seçeneklerinin planlanmasında genetik değerlendirmelerin önemine dikkat çekti.
Turna ayrıca, PARP inhibitörleri gibi hedefe yönelik ilaçların planlanmasında genetik analizlerin yol gösterici olduğunu belirterek, bu ilaçların bazı kanser hücrelerindeki bozulmuş DNA onarım mekanizmalarından yararlanarak seçici kanser hücresi ölümüne yol açtığını hatırlattı.
Acıbadem Kent Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Burak Turna, genetik bağlantıların anlaşılmasının kişiye özel sağlık stratejileri geliştirilmesi açısından çok önemli olduğunu söyledi.
ACIBADEM KENT HASTANESİ ÜROLOJİ UZMANI PROF. DR. BURAK TURNA
