Malatya’da kuraklık ve iklim değişikliği paneli: Ana bulgular
Malatya Büyükşehir Belediyesi Sanat Merkezi Konferans Salonu’nda düzenlenen İklim Değişikliği ve Kuraklığın Malatya Tarımına Etkisi panelinde uzmanlar kentte gözlenen meteorolojik, hidrolojik ve tarımsal kuraklığı ve iklim değişikliğinin tarımsal üretime, özellikle kayısıya yansımalarını ele aldı.
Panel açılışı ve temel mesajlar
Kent Konseyi Genel Sekreteri Dr. Hasan Batar panelin açılışında çağın tüketim toplumu haline geldiğini, yeni dünya düzeninde teknoloji ile insan unsurunun doğru kullanımı gerektiğini vurguladı.
Meteorolojik veriler ve gözlem ağı
Dr. Şerif Yılmaz Malatya’nın meteorolojik durumuna ilişkin verileri paylaştı. Kent genelinde 27 noktada gözlem yaptıklarını belirten Yılmaz, Türkiye genelinde sıcaklıklarda belirgin bir artış tespit edildiğini aktardı. 30 yıllık periyot ortalamasının 19.9 iken 2024 yılında 15.6 olarak ölçüldüğünü ve Malatya’da sıcaklık eğrisinin yükselişte olduğunu söyledi.
Su kaynakları ve kuraklığın sınıflandırılması
Ziraat Odası Başkanı Fevzi Çiçek tarımsal kuraklığın doğrudan suyla ilişkili olduğunu belirtti. Dünya genelindeki su dağılımına dair verilen verilere göre yaklaşık 1 milyar 400 kilometre küp su bulunduğunu, bunun %97’sinin denizlerde tuzlu su, yalnızca %2,5’unun tatlı su olduğunu hatırlattı. İklim değişikliğinin en önemli etkilerinden birinin su kısıtlılığı olduğunu vurgulayan Çiçek, Malatya’da su kaynaklarının var olabileceğini ancak altyapı eksiklikleri ve su kullanımına yönelik disiplin yoksunluğunun sorun yarattığını söyledi.
Çiçek ayrıca kuraklığı üç başlıkta açıkladı: su kaynaklarındaki azalma nedeniyle oluşan hidrolojik kuraklık, yağışlarda görülen azalma nedeniyle meteorolojik kuraklık ve ilkbahar-yaz dönemlerinde su bulunamaması nedeniyle ortaya çıkan tarımsal kurakluk. Bu üç unsurun birlikte sosyo-ekonomik kuraklığa yol açtığını ifade etti.
İklim değişikliğinin kayısıya etkileri
Prof. Dr. Bayram Murat Asma iklim değişikliğinin tarihsel sürecine ve güncel etkilerine değindi. Konuşmasında 2025 yılının anormal sıcaklıklarla geçen bir yıl olduğunu, ilk iklim değişikliğinin yaklaşık 9.2 milyar yıl önce buzul çağı sürecinde yaşandığını ve bu sürecin 150 milyon yıla yayıldığını aktardı. Sanayi Devrimi’nden bu yana dünyanın ortalama sıcaklığının 1,5 santigrat arttığını, amaçların 2050 yılına kadar dünya ortalamasının 2 santigratı aşmaması yönünde olduğunu belirtti. Antarktika buzullarının erimesinin küresel iklim üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği ve okyanus sıcaklıklarının yükseldiği uyarısını yaptı; alınan oksijenin büyük kısmının okyanus kaynaklı olduğuna dikkat çekti (%65).
Kayısı üretimine ilişkin gözlemlerini paylaşan Prof. Dr. Asma, iklim değişikliğinin kayısı üzerindeki ilk belirtilerinden birinin son 15 yılda ağaçların yaklaşık 7 gün daha erken çiçek açması olduğunu söyledi. Ayrıca don olaylarının rekolte kayıplarına neden olduğunu, bunun da iklimin gösterdiği ani ve aşırı değişimlerin bir yansıması olduğunu ifade etti.
Sonuç ve değerlendirme
Panelede ortaya çıkan ortak görüşler; Malatya’da çok boyutlu kuraklık riskinin mevcut olduğu, su yönetimi ve altyapı eksikliklerinin acilen ele alınması gerektiği ve iklim değişikliğinin özellikle kayısı gibi hassas tarım ürünlerinin fenolojisini ve verimini doğrudan etkilediği yönünde oldu. Uzmanlar, izleme ağlarının güçlendirilmesi, su kullanımında disiplin ve adaptasyon önlemlerinin önemine vurgu yaptı.
Panelde adı geçen kurum ve kişiler: Kent Konseyi, Malatya Büyükşehir Belediyesi Sanat Merkezi, Ziraat Odası, Malatya Turgut Özal Üniversitesi ve konuşmacılar Dr. Hasan Batar, Dr. Şerif Yılmaz, Fevzi Çiçek, Prof. Dr. Bayram Murat Asma.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIĞIN MALATYA TARIMINA ETKİSİ PANELİNDE METEOROLOJİK VERİLER IŞIĞINDA KENTİN, TARIMSAL KURAKLIĞI VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KAYISIYA OLAN ETKİLERİ MASAYA YATIRILDI.
