Malatya'da diyabet oranı Türkiye genelinde en yüksek seviyede
Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Lezan Keskin, diyabetin hem dünyada hem de Türkiye'de hızla artan önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirtti ve hastalığın önlenebilir, kontrol edilebilir ve tedavi edilebilir olduğuna dikkat çekti.
Dünya Diyabet Günü ve tarihçesi
Doç. Dr. Lezan Keskin, Dünya Diyabet Günü'ne ilişkin olarak 14 Kasım tarihinin seçilişini anlattı; 1921'de insülini keşfeden ve 1923'te Nobel Tıp Ödülü alan Kanadalı Dr. Frederick Banting anısına bu tarihin Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Diyabet Federasyonu tarafından Diyabet Günü olarak kabul edildiğini aktardı.
Diyabetin vücuda etkileri
Keskin, diyabetin sadece kan şekerinin yükselmesiyle sınırlı kalmadığını, pankreastan salgılanan insülin hormonunun yokluğu, eksikliği veya etkisizliği sonucunda ortaya çıkan kronik ve ilerleyici bir hastalık olduğunu söyledi. Kan şekerindeki yükselmenin damarlar aracılığıyla vücudun her yerine ulaşarak hücre, organ ve sistemleri etkilediğini, bunun mikrovasküler ve makrovasküler komplikasyonlara yol açtığını vurguladı.
Kalp, böbrek ve göz sağlığı uzun vadede risk altına girer; diyabet inme, felç, görme kaybı ve koroner arter hastalıkları gibi ciddi sorunları tetikler. Sinir sisteminin etkilenmesiyle diyabetik nöropati gelişebileceğini, böbreklerin etkilenmesinin zamanla diyaliz gerektiren son dönem böbrek yetmezliğine yol açabileceğini ifade etti.
Belirtiler ve yaşam kalitesi
Yeni tanı alan hastalarda sık susama, sık idrara çıkma ve artan iştahın yaygın şikayetler olduğunu belirtti. Ayrıca bulanık görme, kadınlarda tekrarlayan enfeksiyonlar ve erkeklerde cinsel fonksiyon bozukluklarının erken belirtiler arasında yer aldığını söyledi. Diyabetin kişinin yaşam kalitesini, bağımsızlığını ve geleceğini olumsuz etkilediğini vurguladı.
Tanı ve laboratuvar ölçütleri
Tanıda laboratuvar testlerinin önemine değinen Keskin, açlık kan şekerinin 126 mg/dl ve üzerinde, tokluk kan şekerinin 200 mg/dl ve üzerinde olması durumunda diyabet tanısı konulabileceğini belirtti. Hemoglobin A1c testinin son üç aylık ortalamayı gösterdiğini ve hedefin yüzde 6,5'in altında olması gerektiğini, A1c'deki her yüzde birlik artışın komplikasyon riskini yükselttiğini açıkladı.
Diyabet türleri ve tedavi yaklaşımları
Doç. Dr. Keskin, tip 1 diyabetin genellikle genç yaşta görüldüğünü ve insülin üretiminin yok denecek kadar az olması nedeniyle insülin tedavisinin zorunlu olduğunu, tip 2 diyabetin ise tüm vakaların yaklaşık yüzde 90'ını oluşturduğunu belirtti. Tip 2'de genetik yatkınlık, obezite, hipertansiyon ve yüksek kolesterolün önemli etkenler olduğunu kaydetti. Gestasyonel diyabetin anne ve bebek sağlığı açısından yakından takip edilmesi gerektiğini ve bazı ilaçlar, enfeksiyonlar ile pankreas cerrahilerinin diyabet gelişiminde rol oynayabileceğini ifade etti.
Önleme ve tedavide yaşam tarzı değişiklikleri
Keskin, diyabetin önlenebilir ve kontrol altına alınabilir bir hastalık olduğunu belirterek amaçlarının kan şekeri düzeylerini normale getirmek ve ideal kiloya ulaşmak olduğunu söyledi. Düzenli beslenme, aktif yaşam tarzı, sigara ve alkolün bırakılmasının en az ilaç tedavisi kadar önemli olduğunu; gerektiğinde insülin ve oral antidiabetiklerin temel tedavi destekleri olduğunu vurguladı.
İl düzeyinde veriler ve farkındalık çağrısı
2010 yılında yapılan Türkiye Obezite ve Diyabet Prevalans çalışmasında ülke genelinde diyabet oranının yüzde 13,7 iken Malatya'da bu oranın yüzde 21 ile ilk sırada olduğunu paylaşan Keskin, bu durumun değiştirilebileceğini söyledi.
Farkındalığı artırmak amacıyla yapılacak etkinliğe tüm vatandaşları davet eden Doç. Dr. Lezan Keskin, 16 Kasım Pazar günü 100. Yıl Parkı'nda düzenlenecek yürüyüşe Malatya halkını 'Bir adım atın, yarına sağlıkla ulaşın' sloganıyla katılmaya çağırdı.
MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI UZMANI DOÇ. DR. LEZAN KESKİN, DİYABETİN TÜM DÜNYADA OLDUĞU GİBİ TÜRKİYE’DE DE HIZLA ARTAN BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU OLDUĞUNA DİKKAT ÇEKTİ. DOÇ. DR. LEZAN KESKİN, DİYABETİN ÖNLENEBİLİR, KONTROL ALTINA ALINABİLİR VE TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIK OLDUĞUNU DA SÖYLEDİ.
