Kazım Koyuncu'nun parçasını paylaşan öğretmene 50 bin TL tazminat talebi
Adana'da, Kazım Koyuncu'nun 2005 yılında yayımlanan 'Uy Aha' adlı eserini sosyal medyada kullanan öğretmen Kadir Can Uslu, Koyuncu'nun mirasçıları tarafından telif nedeniyle tazminat ve suç duyurusu ile karşı karşıya kaldı.
Trabzon'daki benzer olay
Trabzon'da yaşayan tır şoförü Salim Kalfa, 15 Haziran'da Ayasofya Mahallesi'ndeki balkonundan cep telefonu ile çektiği 1 dakikalık videoya, Kazım Koyuncu'nun 21 yıl önce Trabzonspor için bestelediği 'Uy Aha' şarkısının nakaratını ekleyip sosyal medya hesabından paylaştı. Paylaşımdan yaklaşık 4 ay sonra, sanatçının yasal mirasçısı kardeşi tarafından Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 71. maddesi kapsamında 'manevi, mali ve bağlantılı haklara tecavüz' iddiasıyla Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu; dilekçede ayrıca 50 bin TL tazminat talep edildi.
Adana'daki öğretmenin durumu
Adana'da ise öğretmen Kadir Can Uslu, Portakal Çiçeği Karnavalı için hazırladığı görsellerin üzerine 'Uy Aha' müziğini koyarak TikTok'ta paylaşım yaptı. Koyuncu'nun mirasçıları, öğretmen hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunduğu için Uslu polise giderek ifade verdi.
Öğretmenin açıklamaları
Polisteki ifadenin ardından konuşan Uslu, duruma birçok kişinin maruz kalabileceğini belirterek şu ifadeleri kullandı: 'Herkes sevdiği sanatçının müziğini yüklüyor. Sosyal medya hesaplarına attığımız eserler bize ceza olarak dönecekse hiç müzik koymayalım. Kazım Koyuncu sevdiğimiz bir sanatçı, hatta Artvin'e mezarını ziyarete dahi gittim. Benden 50 bin liraya yakın para istiyorlar. Sosyal medya platformu ödüyordur diye yükleme yapıyordum. Telifli müzikleri sosyal medya platformlarının ya sessize alması gerekiyor ya da anlaşması lazım. Çok saçma geldi, inşallah ceza ödemeyiz. İnsanların telif haklarına önem vermesi gerekiyor. Sonuçta bir emek verilip şarkı yapılmış. Ancak bilmediğimiz için sevdiğimiz müzikleri yüklüyoruz. Bu müziklerin telifli ya da telifsiz olduğunun belirtilmesi gerekiyor. Bu telifleri sosyal medya platformlarının ödemesi gerekiyor. Ben ödediklerini biliyordum.'
Hukuki değerlendirme
Avukat Nazan Akça, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 71. maddesinin cezai yaptırımları düzenlediğini hatırlatarak, dikkat edilmesi gereken noktanın kullanımın ticari amaç taşıyıp taşımadığı olduğunu vurguladı. Akça, kişisel kullanım amacıyla paylaşılan müziklerde ceza veya maddi yaptırım uygulanamayacağını; önemli olanın paylaşımdan ticari kazanç sağlanıp sağlanmadığı olduğunu belirtti ve aksi düşünüldüğünde 'şarkıları mırıldanan kişiler' de dahil olmak üzere geniş bir kesimin yaptırıma tabi tutulması gerekeceğini ifade etti: 'Zaten aksi düşünülecek olsa, şarkıları mırıldanan kişilere bile ceza kesmek gerekir; bu durumda 85 milyonun tamamı cezai yaptırıma maruz kalır.'
AVUKAT NAZAN AKÇA, 5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNUNUN OLDUĞUNU HATIRLATARAK, " BU KANUNUN 71. MADDESİ, FİKİR VE SANAT ESERLERİYLE İLGİLİ CEZAİ MÜEYYİDELERİ DÜZENLİYOR. BURADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTA, KULLANIMIN TİCARİ KAZANÇ AMACI TAŞIYIP TAŞIMADIĞIDIR" DEDİ.
