İstanbul’da su krizine ilişkin uyarı: Barajlar kritik seviyede
İstanbul’da yağışlardaki azalma sonucu baraj dolulukları kritik bir seviyeye indi. İSKİ verilerine göre kent genelindeki barajların doluluk oranı %17 seviyelerine kadar geriledi.
Mevcut durum ve etkiler
İstanbul Çevre Konseyi Genel Sekreteri Zafer Murat Çetintaş, kentteki su sıkıntısının nedenleri arasında kapatılan dereler, artan nüfus, bilinçsiz su kullanımı ve küresel ısınma olduğunu vurguluyor. Çetintaş, barajların doluluk oranının %100 olması halinde bunun kent için 5-6 ay yeteceğini, ancak sorunun sürekli olduğunu belirtiyor.
Nedenler: Isı adaları ve kayıp su
Çetintaş, İstanbul’da oluşan ısı adalarının yağmur bulutlarını dağıttığını ifade ediyor. Kentteki yaklaşık 4,5 milyon konut ve iş yerlerinin aynı anda doğal gaz kullanmasının havayı ısıttığını, bunun da yağış bulutlarının şehre geldiğinde dağılmasına neden olduğunu söylüyor. Ayrıca eskiden kentte bulunan 123 adet derenin büyük bölümünün kapatıldığını veya yok edildiğini, yağmur sularının yüzde 70’inin artık denizlere aktığını belirtiyor.
Günlük kullanım kaynaklı kayıplar da ciddi boyutta. Metinde verilen örneklere göre 4 kişilik bir aile tuvalet kullanımında 16 litre su tüketiyor ve bunun aylıkta 7 ton suya denk geldiği ifade ediliyor. Ayrıca bozuk musluk sayısının 2 milyon olduğu tahmin ediliyor; bir bozuk musluğun ayda 750 litre su tükettiği belirtiliyor. Kentte kayıtlı yaklaşık 5 milyondan fazla araç da yıkama vb. işlemlerle önemli su kaybına yol açıyor.
Çözümler ve öneriler
Çetintaş, deniz suyunun arıtılarak kullanılması uygulamasının yaygınlaştığına dikkat çekiyor; dünya genelinde 125 şehirde deniz suyu arıtılarak kullanıldığı belirtiliyor. İstanbul için uygun noktalar olarak Papuçdere ve Kazandere barajları işaret ediliyor. Çetintaş, Karadeniz’in tuzluluk oranının binde beş olduğunu ve bunun arıtmayı kolaylaştıracağını ifade ediyor.
Diğer öneriler arasında İSKİ’nin bozuk muslukların tamirini teşvik eden kampanyalar başlatması ve tuvalet rezervuarlarında su tasarrufu sağlamak için pratik yöntemlerin (örneğin içerisine 2 litrelik su şişesi koyma gibi) uygulanması sayılıyor.
Bulut tohumlama ve yağış beklentisi
Isı adalarının yağışı engellediğini söyleyen Çetintaş, gümüş iyodür ile bulut tohumlama yöntemlerinin kullanılmasının gerektiğini belirtiyor. Ayrıca barajların doğal yollarla dolması için yağmurun 28 gün kesintisiz yağması gerektiğini, yoğun kar yağışının ise örneğin 10 gün sürmesi halinde baraj doluluklarına ciddi katkı sağlayacağını vurguluyor.
Çetintaş son olarak, su varken tedbir alınmadığını, kuraklık kapıya dayandığında önlemlerin hatırlandığını belirterek acil önlemler alınması çağrısında bulundu.
İSTANBUL’DA YAĞIŞLARIN AZALMASI İLE BARAJLARDA SU SEVİYESİ YÜZDE 17 SEVİYELERİNE KADAR GERİLEDİ.
