İsrail Denetiminde Gazze'den Çıkartılma Süreci: Beşir'in Anlatımı
AA'ya konuşan Beşir, İsrail bağlantıları sorgulanan 'Mecd' isimli sivil toplum kuruluşu aracılığıyla Gazze'den çıkarılma sürecini, İsrail sınırındaki denetimleri ve yolculuğun rotasını ayrıntılarıyla paylaştı.
İlgi çeken tarihler ve başlangıç
Beşir, 'Mecd' aracılığıyla ilk temasını Facebook reklamı üzerinden kurduğunu ve Gazze'nin Nuseyrat bölgesinden 'Muayyed' adını verdiği gençle iletişime geçtiğini söyledi. Gazze'den 28 Ekim'de benzer bir uçuşun gerçekleştiği ve 13 Kasım'da pasaportuna çıkış damgası vurulmamış 153 Filistinlinin Johannesburg'a ulaştığı haberleri metinde yer alıyor.
Ücret, hazırlık ve ilk yönlendirmeler
Beşir, Gazze'den Endonezya'ya gitmek üzere kişi başı 1400 dolar ücret istendiğini belirtti. Kendisinin yanında tek seferde 6000 dolar bulunduğunu ve zorlu koşullar nedeniyle ödemeyi yaptığını söyledi. Başlangıçta parayı başka bir Filistinlinin hesabına gönderdikten sonra bekleme talimatı aldığını anlattı.
Sınırda uygulanan denetimler ve yolculuğun örgütlenmesi
Beşir, tüm talimatların WhatsApp üzerinden geldiğini; ilk olarak Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'a gitmesi söylendikten sonra saat 03.00'te Uluslararası Kızılhaç Komitesi binası yakınlarındaki bir noktaya yönlendirildiğini ifade etti. Orada bekleyen otobüslere binerek İsrail kontrolündeki Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı'na gittiklerini anlattı.
Geçişte Gazze merkezli sınır işletmesi yapan 'Şaheybar' isimli şirket çalışanlarının aramalarda rol oynadığını, kırmızı ve yeşil ışık sistemine göre arama yapıldığını, ayakkabı ve ceketlerin çıkarıldığını, ilaç ve cep telefonu gibi eşyaların çoğunun yanlarına alınmasına izin verilmediğini aktardı. Her yolcunun koluna takılan bilekliklerin çıkarılmaması sıkı sıkıya tembih edildi.
Ramon Havalimanı ve pasaport uygulamaları
Beşir, otobüslerle İsrail'in güneyindeki Eilat kentindeki Ramon Havalimanı'na ulaştıklarını, burada İsrailli görevlilerin pasaportları cihaza okuttuğunu ancak çıkış damgası vurulmadığını söyledi. Havalimanında yolcuların kolundaki bileklikleri görevlilere göstererek terminale girdiklerini belirtti.
Endonezya beklentisi, varış noktası olarak Güney Afrika
Gazze'den ayrılırken kendilerine Endonezya'ya gönderilecekleri söylendiğini, daha sonra Filistin yönetiminin Endonezya'ya seyahat izinlerini durdurduğunu öğrendiklerini ve kendilerine haber verilmeksizin Güney Afrika'ya yönlendirildiklerini anlattı. Ramon'dan önce Nairobi aktarmasıyla Johannesburg'a gittiklerini ve Mecd'in kalacakları oteli WhatsApp yoluyla kendilerine ilettiğini ifade etti.
Beşir, kızının daha sonra ayni yolla başvurduğunu ve onun 2000 dolar ödediğini, 13 Kasım'da 153 kişinin Johannesburg'a inişinde daha büyük sıkıntılar yaşandığını; bu yolcuların ülkeye alınmadığını ve uçakta yaklaşık 15 saat beklendiğini aktardı.
STK 'Mecd' hakkında bilgiler ve şüpheler
'Mecd' kendisini 2010'da Almanya'da kurulduğunu iddia eden bir kuruluş olarak tanıtıyor. Kuruluşun internet sitesi Şubat 2025'te açıldığı, sosyal medya hesaplarında paylaşım bulunmadığı, adresinin işgal altındaki Doğu Kudüs'ün Şeyh Cerrah bölgesi gösterildiği ancak burada ofis bulunmadığı metinde yer alan bilgiler arasında.
İnternet sayfasında Estonya'da kayıtlı 'Talent Globus' isimli şirketin logosu yer alıyor ve göç organizasyonunun bu şirket tarafından yapıldığı iddia ediliyor. Haberlere göre Estonya ticaret kayıtları şirketin Tomer Janar Lind adlı İsrail-Estonya çifte vatandaşı tarafından bir yıl önce kurulduğunu gösteriyor. Haaretz ise paylaşılan bilgilerin gerçeği tam olarak yansıtmadığını bildiriyor. Haaretz'in aktardığına göre Lind, Gazze'den ayrılmaların düzenlenmesindeki rolünü inkar etmedi ancak organizasyonun arkasında kimin olduğu konusunda net yorum yapmaktan kaçındı.
Aynı kaynaklara göre İsrail Savunma Bakanlığı bünyesindeki Gönüllü Göç Bürosu, 'Mecd' için orduya referans verdiği yönünde değerlendirmeler bulunuyor.
Johannesburg varışı ve Güney Afrika'nın kararı
13 Kasım'da Ramon Havalimanı'ndan Kenya aktarmalı uçuşla O.R. Tambo Havalimanı'na inen 153 Filistinli yolcunun pasaportlarında İsrail çıkış damgası bulunmaması nedeniyle havalimanında bekletildiği, Güney Afrika Sınır Güvenliği Otoritesi'nin (BMA) Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'nın talimatıyla pasaport sahiplerinin ülkeye 90 güne kadar vizesiz girişlerine izin verdiği metinde belirtiliyor.
Beşir'in değerlendirmesi: Gazze'den çıkmak bir hayatta kalma meselesi
Beşir, Gazze'yi terk etmenin kendileri için 'bir hayatta kalma gerekliliği' olduğunu söyledi. 7 Ekim 2023'teki saldırılar öncesi Refah'ta yaşadığını, evini, mobilyasını, arabasını kaybettiğini; evini 'dört yatak, iki tabakla' terk etmek zorunda kaldığını anlattı. Gazze yeniden inşa edildiğinde vatanına dönmek istediğini vurguladı ve Gazze'deki insanların kendilerini bu sıkıntıdan kurtarmasını istediğini belirtti.
