İnmede Belirtilere Dikkat: Erken Müdahalenin Hayati Önemi
İnmenin başlangıç işaretleri
Uzmanlar, dünyada ve Türkiye'de çok sayıda insanın yaşamını etkileyen inme (felç) vakalarının çoğunun önlenebilir olduğunu belirtiyor. Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Bölümü Eğitim ve İdari Sorumlusu Doç. Dr. Nevin Pazarcı ve Girişimsel Radyoloji Uzmanı Dr. Mustafa Demir, inmeye işaret eden bulguların yüzde kayma, ağızda veya yüzde çekilme, konuşma bozukluğu, aynı tarafta kol ya da bacakta güçsüzlük ile uyuşma olduğunu vurguluyor.
Risk faktörleri ve kimler daha tehlikede?
Doç. Dr. Pazarcı, yaş ilerledikçe inme riskinin arttığını fakat genç erişkinlerde de tansiyon, şeker ve kalp hastalıklarının sık görülmesi nedeniyle inme sıklığının arttığını söyledi. Uzman, yüksek kolesterol, sedanter yaşam ve sigaranın da önemli risk faktörleri olduğunu; genç hastalarda ise genetik ve damar yapısına bağlı sorunların etkili olabildiğini ekledi. Kadınlarda gebelik, doğum ve doğum sonrası dönem ile bazı doğum kontrol ilaçlarının farklı inme tabloları oluşturabildiği belirtildi.
Erken başvuru ve müdahalenin önemi
Uzmanlar, hastaların kendileriyle veya yakınlarıyla "Geçer" diye düşünerek beklememesi gerektiğini, küçük bir uyuşma ya da güçsüzlüğün saatler içinde ciddi ve kalıcı hasara dönüşebileceğini söylüyor. Hastaneye ulaşımda 112 aracılığıyla yapılacak çağrının tercih edilmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Pazarcı, bu sayede zaman kaybının önlenebildiğini ifade etti.
Girişimsel Radyoloji Uzmanı Dr. Mustafa Demir, tıkayıcı inmelerde ilk 4,5 saat içinde hastanede olmanın kritik olduğunu vurguladı. Dr. Demir, acilde yapılan görüntüleme ile tıkalı damarın tespit edilip pıhtının çıkarılabildiğini; bazen damar yolundan yüksek doz kan sulandırıcı ilaçlarla erken müdahale yapılabildiğini anlattı. Tedavide zamanın belirleyici olduğunu; 1 dakika ile birkaç dakikanın dahi fark yaratabildiğini ifade etti.
Dr. Demir, geçmişte tedavi ettikleri bir hastanın durumuna değinerek, şikayetlerin ortalama 1,5 saat önce başladığı bir olguda bilinç kaybı ve sağ tarafta kol-bacak felci görüldüğünü; görüntüleme sonrası pıhtının çıkarılmasıyla başarılı sonuç alındığını aktardı. Müdahalenin genellikle 2-3 saatlik bir işlem olabildiğini, işlemler sırasında kateter veya stent kullanımının gerekebildiğini söyledi. Yüzde kayma, kol güçsüzlüğü ve ağız kenarında düşme gibi bulguların acil değerlendirilmesi gerektiği belirtildi.
Hasta deneyimi
Şef Rüzgar Sünbül, rahatsızlığı evde hissettiğini, başlangıçta konuştuğunu sandığını fakat dışarıdaki kişilerin onu anlayamadığını anlattı. O dönem hiçbir sağlık sorunu olmadığını söyleyen Sünbül, görmede bulanıklık, el ve ayaklarda güçsüzlük yaşadığını; sonrasında hastanede tedavi olarak toparladığını belirtti. Kendisi için Ümraniye Hastanesi'nin çok yardımcı olduğunu ifade etti ve pıhtı hakkında daha sonra bilgi edindiğini söyledi. Sünbül'ün şikayetlerinin başladığı zaman ile başvuru arasındaki sürecin kısa olması tedavi başarısında etkili oldu.
Önleme ve sonraki adımlar
Uzmanlar, inmenin tedavisinden çok önlenmesinin hedeflenmesi gerektiğini; risk faktörlerinin kontrol altında tutulmasının, düzenli takip ve yaşam tarzı değişikliklerinin önem taşıdığını vurguluyor. İnme geçiren hastalarda acil müdahale sonrası altta yatan nedenlerin (kalp ritim bozuklukları, damar daralmaları veya genetik etkenler) araştırılmasının gerektiği hatırlatıldı.
Özetle: İnme belirtilerine önem verilmesi, zaman kaybetmeden 112 üzerinden hastaneye başvurulması ve erken müdahale, tedavi başarısını ve yaşam kalitesini belirgin şekilde artırıyor.
ÜMRANİYE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ NÖROLOJİ BÖLÜMÜ EĞİTİM VE İDARİ SORUMLUSU DOÇ. DR. NEVİN PAZARCI
