İliç’teki toprak kaymasına ilişkin bilirkişi raporu tamamlandı
Erzincan İliç’te 13 Şubat 2024 tarihinde meydana gelen toprak kaymasına dair hazırlanan yeni bilirkişi raporu, 11 Kasım 2025 tarihinde dördüncü duruşma öncesinde tamamlandı. Raporda uzman heyetin teknik incelemeleri ve saha bulguları bir araya getirilerek olayın kök nedeni analiz edildi.
Bilirkişi heyeti ve inceleme kapsamı
Heyet, jeoteknik, maden, çevre ve hukuk alanlarından olmak üzere Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinden toplam 13 akademisyen tarafından oluşturuldu. İncelemede Ankara, Hacettepe, İTÜ ve YTÜ gibi kurumlardan uzman görüşleri kullanıldı ve saha kontrolleri ile izleme verileri değerlendirildi.
Teknik bulgular: Tasarım kaynaklı zemin parametreleri
Bilirkişi raporu, toprak kaymasının temel nedeninin jeoteknik tasarımda kullanılan zemin ve stabilite parametrelerindeki hatalar olduğunu bilimsel verilerle ortaya koydu. Raporda, yığın liç sisteminin tasarım aşamasında belirlenen parametrelerin sahada stabiliteyi sağlamadığı ve bu nedenle kaymanın tetiklendiği vurgulandı.
Raporda ayrıca radar ve izleme verilerinin incelendiği, saha kontrollerinin yapıldığı ve tasarım parametrelerinin belirleyici rol oynadığı belirtildi.
Erken uyarı, izleme ve işletme süreçleri
Bilirkişi değerlendirmesi, radar verileri ve TARP sistemine dayalı gözlemlerin hareketi tespit etmesi üzerine ilgili birimlerle paylaşıldığını ve erişimin sınırlandırıldığını gösterdi. İşletme personelinin olay günü prosedürleri uyguladığı, alınan tedbirlerin devreye sokulduğu ve gerçekleştirilen patlatma faaliyetlerinin toprak kaymasında etkili olmadığının bilimsel olarak tespit edildiği raporda yer aldı.
Sorumluluk tespitleri
Heyet, kök nedenin mühendislik kaynaklı tasarım kusuru olduğunu belirtmekle birlikte bazı teknik personel hakkında da özen yükümlülüğüne ilişkin değerlendirmeler yaptı. Raporda, proje koordinasyonundan sorumlu Kenan Özdemir için "ağır derecede özene aykırılık" değerlendirmesi yer aldı; Özdemir’in olayı takiben yurt dışına çıktığı ve halen firari olduğu kaydedildi.
Diğer yandan, SSR Mining Kıdemli Başkan Yardımcısı Cengiz Yalçın Demirci hakkında bilirkişi raporunda kusur tespiti yapılmadı. Raporda Demirci’nin olay günü sahada doğrudan operasyonel yetki veya sorumluluğu bulunmadığı ve idari görevleri çerçevesinde hareket edip yönetim süreçlerini mevzuata uygun yürüttüğü sonucuna varıldı.
Raporda ayrıca Operasyon Başkan Yardımcısı, Kıdemli Geoteknik Mühendisi, Operasyon Direktörü, GRE Tasarım ve Kontrol Mühendisleri ile Altyapı Çalışmaları Müdürü için de benzer şekilde "ağır derecede özene aykırılık" değerlendirmeleri yapıldığı ifade edildi.
Çevresel etkiler ve müdahaleler
Bilirkişi heyetinin çevresel incelemesine göre baraj gölünde kimyasal kaynaklı canlı ölümlerine rastlanmadı. Olay sonrası yapılan fiziksel ve kimyasal müdahalelerin yerinde ve etkili olduğu, çevre izleme çalışmalarının hem şirket hem de ilgili kamu kurumları tarafından titizlikle sürdürüldüğü ve numune sonuçlarının paylaşılmaya devam edildiği raporda yer aldı.
Genel değerlendirme
Toplam değerlendirme, toprak kaymasının kök nedeninin mühendislik tabanlı tasarım kusuru olduğuna işaret ederken, işletme, çevre yönetimi ve operasyon süreçlerinin genel olarak mevzuata uygun yürütüldüğünü ortaya koydu. Bilirkişi raporu, teknik bulgular ve saha verileri ışığında dördüncü duruşma için sunulmuş oldu.
İLİÇ’TEKİ TOPRAK KAYMASINA İLİŞKİN YENİ BİLİRKİŞİ RAPORU DÖRDÜNCÜ DURUŞMAYA YETİŞTİ
