İğdırlı göçerler binlerce hayvanla Iğdır'a döndü
Yaylalardan dönüş ve kış hazırlığı
İlkbahar ve yaz aylarında hayvanlarını daha verimli otlaklara götüren Iğdırlı göçerler, Van, Kars, Ağrı ve Ardahan'ın yüksek rakımlı yaylalarında geçirdikleri sezonun ardından binlerce hayvanla zorlu dönüş yolculuğunu tamamlayarak Iğdır'a ulaştı.
Göçerler, zengin bitki örtüsü ve bol su kaynaklarıyla bilinen yaylalarda yazı geçirdikten sonra eylül ayının sonlarına doğru dönüş hazırlıklarına başladı. Ortalama 1 ila 2 ay süren yolculuk boyunca dağları, tepeleri ve ovaları aşan sürücüler, konaklayarak ilerledikten sonra köylerine dönmenin sevincini yaşıyor. Iğdır'a ulaşan göçerler, kiraladıkları arazilerde bir süre hayvanlarını otlatmaya devam edecek; hava koşulları olumsuzlaşınca sürüler ahırlara alınacak. Göçerlerin zorlu yolculuğu her yıl olduğu gibi mart ayı itibarıyla yeniden başlayacak.
Göçerlerin sesi: Emrah Kıyga
Emrah Kıyga, hayvanları sarılık hastalığından korumak için daha yüksek yaylalara çıktıklarını anlattı: 'Biz göçebe çobanız. Biz ilkbahar ayında Ağrı Dağı'na çıkıyoruz. Ağrı Dağı'nda barınıyoruz birkaç ay. Ondan sonra sarılık hastalığından dolayı hayvanlarımız telef oluyor. Çünkü Iğdır'da sıcaklık olduğu zaman sarılık hastalığı çıkıyor. Hayvanlar telef oluyor. Biz de onun için daha yüksek yaylalara çıkıyoruz. Mesela Ağrı, Van, Erzurum, Bingöl, Karlıova, Artvin, Ardahan, Kars taraflarına geçiyoruz. Kışa doğru da dönüş sağlıyoruz. Şap hastalığından dolayı çok hayvanlarımız telef oldu. Nakliyat pahalı olduğu için biz de yükleyemiyoruz.'
Kıyga, ilkbaharda yaylaya gittiklerinde ekin olduğu için sıkıntı yaşadıklarını ve bu dönemde çeşitli yaptırımlarla karşılaştıklarını aktardı: 'Biz böyle yaya geliyoruz. Biz yaya geldiğimiz zaman da bize çok sıkıntı çıkartıyorlar. Sonbaharda mesela şöyle bir şey var. Ekin yok, arazi yok. Biz yol geçip geliyoruz. Bize çok bahar ayında sıkıntı çıkartıyorlar. Hayvanlarımızı bizden alıyorlar. Ceza kesiyorlar. Biz çok sıkıntı çekiyoruz. Lakin çok şükür biz iyiyiz. Şu anda da memleketimizdeyiz.'
Kıyga, yaz döneminde hayvanların sağım sezonunun olduğunu ve bu süre bitmeden göç etmediklerini belirtti: 'Mesela yazın Haziran, Ağustos, Temmuz yani üç ay hayvanların sağım sezonu var. Sağım sezonu bittiği zaman biz o zaman yol gidiyoruz. Yani sağım sezonu bitmeden biz yol gitmiyoruz. Sağım sezonundan sonra yol gidiyoruz. Şehir değiştiriyoruz. Erzurum, Ardahan, Kars, Artvin. Biz Buradan çıktığımız zaman bir ay yol gidiyoruz. Mesela yazın bir yayla kiralıyoruz. Hayvanların sağımı oluyor. Sağım sezonu için sağım sezonu bitmeden önce biz oraya gidiyoruz. Mesela Van’da yer kiralıyoruz. Bir ay yol gidiyoruz. Oraya geçtiğimiz zaman hayvanlarımızı sağıyoruz. Eylül ayının sonlarına doğru sağım sezonu bittiği zaman biz de oradan çıkıyoruz. Artık yol geliyoruz. Hayvanlar da artık içeri gelecek. Çünkü artık kış geliyor. Bizim Iğdır’da otlağımız yok. Zaten sebep budur. Yani biz bunun için Iğdır’dan çıkıyoruz. Çünkü Iğdır’da otlağımız yok. Onun için şimdi gidecek mesela bu 30 kişinin koyunudur. Gidecek mesela herkes kendi hayvanını ayıracak. Tabii herkesin kendine göre bir yeri var ama bir hafta 10 gün otlar otlamaz artık içeri girecek 3. aya kadar.'
IĞDIRLI GÖÇERLER, ZORLU YOLCULUĞUN ARDINDAN IĞDIR’A ULAŞTI
